Ahmet Boyacıoğlu
2001 yılı olmalı, Gezici Şenlik ile Bursa’daydık. Vedat Türkali de bir söyleşi isteğimizi kırmamış, şenliğin konuğu olarak Bursa’ya gelmişti. Artık detaylarını hatırlayamadığım bir nedenle salonda bir sorun çıktı, söyleşi vaktinde başlayamadı. Vedat Beyefendi bu gecikmeye sonlandı ve bana “Ben yaşlıyım, çok vaktim yok, bilseydim gelmezdim” dedi. Bu kelamı hiç unutmadım. Sahiden de insan yaşlandıkça vakit çok daha değerli oluyor.
Marco Bellocchio’nun yönettiği, toplam 326 dakika süren “Exterior Night” isimli diziyi izlemeye giderken Vedat Türkali’nin kelamı aklımdaydı. Cannes üzere bir şenlikte, bir sinemaya beş buçuk saat ayırmak aslında tam bir mecnunluk. İki saat izleyip salonu sessizce terk etmek fikrindeydim. Meğer bu da o kadar kolay değil. Kesinlikle sıra başında oturmak gerekli. Lakin herkes benim üzere düşündüğünden sıra başları salona birinci gelenler tarafından tutuluyor.
1939 doğumlu Marco Bellocchio, İtalyan Hıristiyan Demokrat Partisi’nin lideri Aldo Moro’nun 1978 yılında Kızıl Tugaylar Örgütü tarafından kaçırılıp öldürülmesi ile ilgili olarak 2003 yılında “Günaydın Gece” isimli bir sinema yapmıştı. Neredeyse yirmi yıl sonra bu hususa geri dönerek çektiği, sonbaharda gösterime girecek televizyon dizisi “Exterior Night”, altı kısımdan oluşuyor ve olaya farklı açılardan yaklaşıyor. Bir kısımda Aldo Moro’nun ailesi, bir öbür kısımda Kızıl Tugaylar üyeleri, Moro’nun kurtarılması için elinden geleni yapan Papa altıncı Paul (olağanüstü Toni Servillo) ve alışılmış ki Aldo Moro’nun hayatta kalmasını istemeyen üst seviye Hıristiyan Demokrat siyasetçiler olayın ana kahramanları. Bir de İç İşleri Bakanı ile daima konuşan Amerikalı konsolos var. Niyetinin ne olduğu tam olarak anlaşılmıyor.
ALDO MORO’NUN İSMİNİ DUYMAMIŞ GENÇLER İÇİN ÖĞRETİCİ BİR SİNEMA
“Exterior Night”, bilhassa siyasetin ne kadar karmaşık bir iş olduğunu ve kimseye güvenmemek gerektiğini gözler önüne seren, üzerinde çok çalışılmış, yeterli çekilmiş bir sinema.
Aldo Moro, inançlı bir Katolik, bir hümanist, son derece hoşgörülü bir insan, yeterli bir aile babası ve üniversitede ders veren bir hukuk profesörü. En radikal öğrencilerinin tenkitlerine bile sakin bir halla yaklaşıyor. Sinemanın başında İtalyan siyaset tarihinde bir unsur imza atarak Komünist Parti’nin hükümetin ortağı olmasını sağlıyor. Meğer kendi partisi içinde bile bu işe büyük bir muhalefet var. Bu iştirake en fazla sonlanan de alışılmış ki ABD. 1970’lerde dünyada neler yaşandığını bilmeyen, Aldo Moro’nun ismini hiç duymamış gençler için “Exterior Night” çok öğretici olabilir. Türkiye üzere birçok politik cinayetin aydınlatılamadığı ülkeler için de bence izlenmesi gereken, çok değerli bir sinema.
Sonunu bildiğiniz bir sineması izlemek pek kolay değildir. Lakin üstte belirttiğim nedenlerle salondan dışarı çıkamadım ve 326 dakika boyunca sineması izledim. Umarım “Exterior Night” Türkiye’de de gösterilir. Karşınıza çıkarsa sakın kaçırmayın.