Üç genç adam anlatıyor: Necip Fazıl’la tanışma anını unutamadık

Fikir adamı, şair, romancı, müellif Üstad Necip Fazıl Kısakürek’in vefatının 39. yılındayız. Kanılarıyla toplumu derinden etkileyen Kısakürek, 26 Mayıs 1904’te dünyaya gelmişti. 25 Mayıs 1983’te ise vefat etti. “Üstad” olarak anılan, şair, muharrir ve düşünür Kısakürek, hayatı boyunca Künye, Sabır Taşı, Namık Kemal, Çerçeve, Para, Vatan Şairi Namık Kemal, Müdafaa, Halkadan Pırıltılar, Nam, Çöle İnen Işık, Maskenizi Yırtıyorum, Sonsuzluk Kervanı, At’a Senfoni, Altun Halka (Silsile-i Zeheb), O ki O Yüzden Varız, Her Cephesiyle Komünizm, Ahşap Konak ve Reis Bey’in de ortalarında bulunduğu çok sayıda yapıta imza attı. Bugün hem fikir hem de kültür dünyamızdaki izleri kendisinden sonra gelen kuşakları de derinden etkiliyor. Vefatının yıldönümü vesilesiyle kendisinin yakın sohbetinde bulunan Rasim Özdenören, Muzaffer Doğan ve Kamil Eşfak Berki’ye Üstad Necip Fazıl Kısakürek’le nasıl tanıştıklarını sorduk. Anlatılan anıların hepsi Üstad’ın kişiliğini de ortaya koyar nitelikte.

Necip Fazıl Kısakürek

BİRİNCİ TANIŞMA KIZILTOPRAK’TA

Rasim Özdenören, Necip Fazıl’la ikizi olan şair Aleaddin Özdenören’le birlikte 1962 yılında birinci sefer yüz yüze tanışmış. Bu görüşme Sezai Karakoç’un “Sizi Üstad’la tanıştırayım” teklifi üzerine Necip Fazıl’ın Kızıltoprak’taki meskeninde gerçekleşmiş. Buluşmada, Rasim Özdenören ve Aleaddin Özdenören’in anne tarafından Necip Fazıl’la akrabalıkları sohbet konusu olmuş. Daha sonra da bu ziyaretler sık ortalarla tekrarlanmış. Özdenören, Necip Fazıl hakkında şunları söz ediyor: “Döneminin koşullarında, yalnız ancak bahadır bir kişi olarak İslâm fikrini terennüm etmiş, bu uğurda bedeller ödemiştir. Cevval, enerjik, musdarip bir çehresi vardı. Yüksek volümlü konuşurdu. Oturur halde konuşurken bile güya ayaktaymış üzere bir edası vardı. Bir tragedya kahramanı üzere konuşurdu. Buyruk kipiyle hitap eder, nükteli bir lisan kullanırdı. Hikmeti, nüktesinin içinde barındıran bir üslubu vardı. Komiği yakalamasını bilirdi. Konuşmasında mübalağa açıktı. Bu hâl, ‘Ya ol, ya öl’ fikrinin bir yansımasıydı.

Yeni rejimle birlikte, dinin hayattan çekilmeye başladığı sırada Necip Fazıl ortaya çıktı. Bu, cesaretli da bir çıkıştı. Yalnız bir birey olarak, daima İslâm fikrini terennüm etmiştir. O; dinin hayattan çekilmesi nedeniyle milletin yaşadığı problemler için daima kefaret ödemiş bir isimdir. Bu çerçevede, biz millet olarak ona borçluyuz, o bizden alacaklıdır.”

İÇİMİZİ AYDINLATTI

Üstad’ın yakın sohbetlerinde bulunan eğitimci-yazar Muzaffer Doğan’ın birinci tanışıklığı ise lise yıllarında edindiği “Çile” kitabıyla olmuş. Doğan anısını şöyle lisana getiriyor: “O günlerde bir vesileyle Üstad Necip Fazıl Kısakürek’in “Şiirlerim” isimli (O günlerde yapıtın ismi şimdi “Çile” değildi) kitabı elime geçti. Gerisinden da Sezai Karakoç’un “Sütun”, Cahit Zarifoğlu’nun “Hastalar ve Işıklar” kitabını edindim. “Şiirlerim” kitabında da çabucak Sakarya şiirini ezberledim. Yani Üstad’la birinci tanışıklığım Sakarya şiiri üzerinden, 50 yıl evvel oldu. Olağan Sakarya şiiri ezberimde olduğundan farklı ortamlarda bana okutuyorlardı. 1971’de sıkı idare ilan edildiğinde biz de üniversiteye hazırlanıyoruz. 1974’te Erzurum Üniversitesi’ne gittim. Nevşehir’de Ulusal Türk Talebe Birliği’nde şube başkanlığı yaptığım için Erzurum’a gidince de direk MTTB’ye gidip, oradaki arkadaşlarla tanıştım. Üstad’ı Erzurum’a getirmek istiyorlardı. Sonuçta olarak Üstad’ı Erzurum’a getirdik. Bütün Erzurum havaalanına aktı. Biz de orada kendisini karşıladık, tanıştık.”

Doğan, 1976’da Üstad’ın 50. sanat yılı kutlaması için geldikleri İstanbul’da, Cağaloğlu’ndaki Büyük Doğu Yayınları’nın yazıhanesine gittiklerini, orada da Üstad’la sohbet ettiklerini anlatıyor. Gerisini kendisinden dinleyelim: “Çok babacan bir halla karşıladı, içimizi aydınlattı. 1980 darbesinden sonra İstanbul’a edebiyat öğretmeni olarak atandım. Üstad’ımızın kitaplarını okumaya devam ediyor, bir yerlerde ona rastlayınca sohbet ediyorduk. Lakin bir müddet sonra kendisi rahatsızlandı. Oğlu Mehmet’ten, Ömer’den kendisi hakkında haberler alıyorduk. 1983 yılında vefat ettiği haberini aldık. Cenazesi çok kalabalıktı. Turgut Özal’da oradaydı. Maalesef cenazesi sabote edildi. Yaklaşık 800-900 bireydik ve bizi tutukladılar. Hatta Sezai Karakoç’un da polisler tarafından tutulduğunu, ortaya Nevzat Yalçıntaş’ın girerek polisleri Karakoç’un yanından uzaklaştırdığına şahit oldum. Lakin kimilerimiz gözaltına alındık. Bizi o gece sorguladılar ancak sorgulama biçimleri çok dehşetliydi. 4 gün sonra Selimiye Kışlası’na götürdüler. Orada mahkemeye çıktığımızda bir yüzbaşı ‘Cenazeye katılmak neden kabahat olsun? Necip Fazıl düzgün şairdir, çıkın gidin’ dedi ve o denli kurtulduk.”

Kamil Eşfak Berki

Üstad’la kitabevinde tanıştım

Kamil Eşfak Berki’nin Üstad’la birinci tanışıklığı Abdullah Işıklar Kitabevi’nde gerçekleşmiş. Kendisi bu anısını şöyle aktarıyor: “Daha evvelki yıllarda birçok kitabını okuduğum, çok bedelli şair ve fikir adamı karşısında olmanın heyecanını yaşadığım Üstad Necip Fazıl Kısakürek, cumhuriyetin kuruluşunun 50. yılında “Türkiye’nin Manzarası” isimli kitabını yayınlamıştı. Bu haberi bir gazetede görmüştüm. O vakit Yalova’da oturuyordum. En yakın günde o kitabı almak için İstanbul’a indim. Şöyle de bir hassasiyetim vardı. Yalova’ya on adet o kitaptan getirecektim. Zira Yalova’da bizim cephenin kitaplarını satan bir yer yoktu. Okuyabilecek gençlere armağan etmeyi istek ediyordum. Evvelki yıllarda olduğu üzere Ulusal Türk Talebe Birliği kitap kulübüne gidip, kitabı nerede bulabileceğimi sordum. Dağıtımını Çatalçeşme Sokak’taki Abdullah Işıklar Kitabevi’nin yaptığı söylenildi. Ben de oraya giderek kitabı sordum ve “Yalova’dan geliyorum. On adet almak istiyorum” dedim. Sonra da “Üstad Necip Fazıl Beyefendi buralarda görünür mü?” diye de ekledim. “Az evvel telefon etti. Beyaz Saray’da bir kitap evindeymiş. Bir saate kadar gelecek buraya” dediler. Natürel o andan itibaren heyecanım artmaya başladı.”bir şeyler yazdı. Daha sonra da kitabı bana uzattı, “buyrunuz” dedi. Kitapçıya birtakım talimatlar verdikten sonra kalktı. “Hafta içinde görüşürüz” diyerek kitapçıdan çıktı.

Muzaffer Doğan

Rasim Özdenören

Bir imza lütfeder misiniz?

Berki kelamlarını şöyle sürdürdü: Sonunda dükkânda bulunanlar “Üstad geliyor’” diye birden ayağa kalktılar, ben de kalktım. Üstad kapıdan içeri girerken “Abdullah bu Beyaz Saray kitapçıları nasıl biliyor musun? Ben iskele başında bir adam, balıklar için hazırladığım ekmekleri kese kağıdından çıkarıp bir bir atıyorum. Her bir balık ağzını açıp o parçayı yutuyor Ancak bir daha gözükmüyorlar” dedi. Oysaki Üstad aylardır bu kitapçılardan kitaplarının parasını alamıyormuş. Hırçın bir yapısı olduğu söylenir lakin o konuşmada epeyce müsamaha ve şefkat yüklüydü. İçerde evvel günlük sorunlardan konuştuk. En nihayetinde hangi kentlerden kitap talebi olduğunu sordu. Bir orta şöyle mırıldandığını duydum: “Yeni Necip Fazıl olarak…” Kendi kendine hitap ediyordu. Kimse de soru sormadan bekliyordu. Bir yandan da yüzünde de onun meşhur tiki oluşuyordu. Yine, “Yeni Necip Fazıl olarak…” diyerek karşısında bulunanların hatrını sormaya başladı. Sıra bana gelmek üzereyken Abdullah Beyefendi birden beni Üstad’a sundu. “Kendisi Yalova’dan 10 adet ‘Türkiye’nin Manzarası’ almak için gelmiş dedi. Üstad da bana bakıp, adımı sordu. Kısaca, Kamil Berki dedim. Aldığım kitaplardan bir adedini masaya yanlışsız uzattım. “Bir imzanızı lütfeder misiniz” dedim, o da “ver bakayım” dedi. İsmimi yine sordu, daha sonra da yalnızca adımı yazıp, kapağı kapattı. Sohbete daldı. Bir yandan Yalova vapuruna yetişmem gerekiyor, bir yandan da konuşmasını bölmekten korkuyorum. Nihayet, “teşekkür ederim efendim” diyerek kitabı almaya davrandım. “Dur, sabırsızlık etme. Ben oraya koyacağım kelimeyi düşünüyorum deminden beri,” dedi. Kapağı tekrar açarak oraya bir şeyler yazdı. Daha sonra da kitabı bana uzattı, “buyrunuz” dedi. Kitapçıya birtakım talimatlar verdikten sonra kalktı. “Hafta içinde görüşürüz” diyerek kitapçıdan çıktı.

Köşeyi dönene kadar onu izledim

Ağır ağır yokuşu inmeye başladı. Doğrusu köşeyi dönünceye kadar gerisinden onu izledim. O yürüyüşü izlemek benim için çok beğenilen bir şeydi. Ben de biraz sonra Sirkeci’ye hakikat yola çıktım. Yürürken çabucak kitabın kapağını açıp baktım. “Sevgiyle” demiş, aradığı söz buymuş. Üstad’ın bu söz hassasiyetini bir sefer daha ben tarihe not düşmek isterim. Ben şiirlerini okumuştum. Bunun yanında kendisinin kitaplarına almadığı öbür şiirlerinin de peşine düşüp, sahaflarda bulmuştum. Şu sıralarda gazetelerde kendisinden “Büyük şair, büyük piyes yazarımız” biçiminde bahsediliyor. Fakat Necip Fazıl 20. yüzyıl Türkiyesi’nin birinci büyük İslam düşünürüdür. Bunu ihmal etmek kendimize reva değildir. O denli fikirleri vardır ki, çığır açar. Bugün bunları gençlerin öğrenmesi için gayret sarf edilmesi gerekiyor. Bir toplum silsile halinde yaşar. Bizim de fikir silsilelerimiz vardır. Necip Fazıl’la bir arada Peyami Sefa, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Sezai Karakoç bu silsilededir. Allah onlara rahmet eylesin. Benim o gün edindiğim “Türkiye’nin Manzarası” kitabı günümüzden 49 yıl evvel yayınlandı. Cumhuriyetin 50. yılı münasebetiyle bir öz tenkit olarak yazılmış, o istikametiyle de çok değerli bir eserdi. Gelecek sene cumhuriyetin 100. yılı olacak. Oradaki fikirler 50 yıl sonra insanlarımıza neler söyleyecek sanki?

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et