Maymun çiçeği virüsünün 7 Mayıs’ta İngiltere’de görülmesinin akabinde yaklaşık 2 hafta içinde 12 ülkede daha tespit edilmesi, dünya genelinde hastalığın salgına dönüşme kaygısına neden oldu. Virüs, şu ana kadar İngiltere’nin yanı sıra ABD, Almanya, Avustralya, Belçika, Fransa, İspanya, İsrail, İtalya, İsveç, İsviçre, Kanada ve Portekiz’de görüldü.
Balık, bahse ait yaptığı açıklamada, maymun çiçeğinin, Covid-19’da olduğu üzere havadaki damlacıklar ve teneffüs yoluyla çarçabuk bulaşabilen bir virüs olmadığının altını çizdi.
Virüsün, beşerden beşere bulaşması için ağır ve yakın temas gerektiğini belirten Balık, “Dünya Sıhhat Örgütünün resmi olarak açıkladığı maymun çiçeği olay sayısı 90 civarında, 56 da kuşkulu hadise var. Hasebiyle Covid-19 ile karşılaştırdığımız vakit, yayılım suratının son derece yavaş olduğunu görüyoruz. Bulaşma hali Covid-19’da olduğu üzere kapanmalara gitmeyi gerektirecek biçimde değil. Genel olarak beşerlerle temasımızda hijyen önlemlerine uyarsak, bu virüsün yayılması kolay olmayacaktır.” diye konuştu.
Balık, maymun çiçeği virüsünün bulaşma formunun dünyada birinci sefer tespit edildiği yıllardakinden farklı seyrettiğine işaret ederek, “Virüs birinci sefer ortaya çıktığında küçük çaplı salgınlar yaptı. Fare, sıçan, sincap üzere kemiricilerden insanlara bulaşmıştı, bölgesel kalmıştı ve yayılmamıştı. O vakit hayvanlardan insanlara bir bulaşma ön plandayken artık beşerden beşere bulaşmanın da olduğunu görüyoruz. Zira Afrika ile hastalığın yaygın görüldüğü, endemik olduğu bölgelerle hiç teması olmayan bireyler ortasında da virüsün yayıldığını görüyoruz. Bu da virüste, beşerden beşere geçişi kolaylaştıran bir değişim olduğunu düşündürüyor. Bununla ilgili araştırmalar devam ediyor”
“ÇİÇEK AŞISI OLANLAR YÜZDE 80’DEN FAZLA KORUNUYOR”
Maymun çiçeğinin, çiçek hastalığı virüsüyle tıpkı aileden olduğunu söyleyen Balık, şöyle devam etti:
“Çiçek hastalığı dünyadan silindiği için 1980’den sonra çiçek aşısı yaptırılması terk edildi. Yaşı 45’in üzerinde olanlar çiçek aşılıdır, kollarında çiçek aşısı izi vardır. Çalışmalar, bu şahısların yüzde 80’den fazla bu virüse karşı da korunduğunu gösteriyor. Hastalığın gençlerde daha ağır seyretmesinde onların aşısız olmasının rolü olabilir. Zati birtakım ülkeler şu anda çiçek aşısının yeni kuşağını süratli halde üretmeye ve risk kümelerine uygulamaya başladılar. Hastalığın yayılma durumuna nazaran bu öbür ülkelerde de gerçekleşebilir”
Balık, hastalığın kesin bir tedavisinin bulunmadığını fakat bu virüs kümesine tesirli birtakım ilaçlar olduğunu belirterek, “Eğer virüs yayılmaya devam ederse bu ilaçlardan hangilerinin daha tesirli olduğu süratlice gözlemlenecek ve ilaç tedavisi de yakın vakit tespit edilecektir” diye konuştu.
“ŞU ANA KADAR HİÇBİR MEVT GÖRÜLMEDİ”
Hastalığın öldürücülüğünün düşük olduğunu vurgulayan Balık, “Maymun çiçeği virüsü, çiçek hastalığı kadar öldürücü değil. Ayrıyeten virüsün, ortaya çıktığı yıllardaki kadar da öldürücü olmadığını söyleyebiliriz. Şu ana kadar hiçbir mevt görülmedi. Virüs birinci sefer ortaya çıktığında bir bölgede yüzde 10’a kadar, başka bölgede yüzde 1’in altında vefat görülüyordu lakin şu an muhtemelen yapı değiştirmiş yayılımda olan virüsün ölümcüllük oranı muhtemelen daha da düşük. Tahminen de hiç ölümcül olmayacak. Bunu vakit içinde göreceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Prof. Dr. İsmail Balık, çiçek aşısının hastalığı yeni kapan bireylerde bile tesirli olabildiğine işaret ederek, “Ayrıca ‘çiçek serumu’ dediğimiz serumla da hastalık tedavisinde kullanılabilir üzere görünüyor. Çiçek serumu, çiçek hastalığı geçirmiş yahut aşılı şahısların kanlarındaki antikorların ağırlaştırılmasıyla elde edilebiliyor” bilgisini paylaştı.
“CİLTTE KIZARIKLIK VE İÇİ SIVI DOLU DÖKÜNTÜLERLE SEYREDİYOR”
Maymun çiçeği hastalığının teşhisinin çarçabuk koyulabildiğini kaydeden Balık, şöyle konuştu:
“Hastalık seyrine bakılarak çarçabuk anlaşılabilir. Öncelikle ateş, baş ağrısı, kas ağrısı ve sırt ağrısı üzere bulgularla başlıyor. Akabinde ciltte kızarıklık ve nohut büyüklüğüne kadar varan içi sıvı dolu döküntülerle seyrediyor. Bilhassa bu sıvı çok bulaştırıcı. Bu biçimde olan şahısların kendilerini izole etmeleri, diğerleriyle temas etmemeleri gerekiyor. Bu çerçevede sıhhat çalışanları da hastaya korunmasız müdahale etmişse bulaşması kelam konusu olabilir. Bu tip kimselerle temas edebilecek, polis memuru üzere çalışanların da dikkatli olması gerekiyor”
Balık, hastalığın şimdi semptomların ortaya çıkmadığı kuluçka müddeti boyunca bulaşmadığını lisana getirerek, “Hastalık belirtiler başladıktan sonra bulaşmaya başlıyor. Kuluçka mühleti ekseriyetle 6 ila 13 gün ortasında lakin 5 ila 21 gün ortasında da değişebiliyor. Kuluçka müddetinin akabinde 2-4 hafta kadar süren hastalık süreci oluyor.” dedi.
Prof. Dr. Balık, hastalığın Covid-19’a nazaran rahatlıkla teşhis edilebilen hastalığın Türkiye’de rastgele bir hadise olması durumunda da süratlice belirleneceğine işaret ederek, “Hasta bireyle teması olanların yaklaşık 20 gün kadar karantinada kalmaları öneriliyor lakin virüsün muhtemelen değişime uğramış bu yeni formunun ne formda seyir gösterdiği, tam olarak nasıl bulaştığı, nasıl bir klinik tablo oluşturduğu ve nasıl tedavi edileceği önümüzdeki günlerde netleşecektir.” sözlerine yer verdi.
“DÜNYANIN RASTGELE BİR KAPATMAYA GİDECEĞİNİ DÜŞÜNMÜYORUM”
Maymun çiçeğinin turizmi olumsuz etkilemeyeceğini düşündüğünü lisana getiren Balık, şunları kaydetti:
“Virüsün bulaşma hali göz önünde bulundurulduğunda dünyanın rastgele bir kapatmaya gideceğini düşünmüyorum. Hem ferdî olarak huzursuz olmamıza gerek yok hem de turizm açısından rastgele bir olumsuzluk oluşacağını zannetmiyorum. Genel hijyenik önlemlere uyulması durumunda virüsün toplumda yayılması yahut turizmi olumsuz etkilemesi açısından rastgele bir sorun oluşmayacaktır”