İsrail ile Türkiye ortasındaki münasebetler kurulduğu günden 2008-2009’daki İsrail-Gazze Savaşı’na kadar son derece olumlu seyrederken, savaş esnasında devrin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Tel Aviv idaresini sert bir lisanla kınamasının akabinde gerilemeye başladı.
Filistinlilere yönelik suikastlar ve Müslümanların yerleşim yerlerinden kovulmaları halinde ortaya çıkan İsrail idaresine karşı Türkiye sert hal aldı.
İkili münasebetlerin kopmasına neden olan şey ise Türkiye’nin 2010’da Gazze’ye gönderdiği Mavi Marmara yardım gemisindeki 10 Türk vatandaşı aktivistin öldürülmesi oldu.
Gerek İsrail Cumhurbaşkanı Herzog’un Türkiye’ye ziyareti gerek Bakan Çavuşoğlu’nun Kudüs’e yapacağı ziyaret diplomatik açıdan kıymetli adımlar olarak görülürken siyasi açıdan tenkitlere tutulmaya devam ediyor.
İsrail Cumhurbaşkanı Herzog ve Cumhurbaşkanı Erdoğan
İSRAİL’İN GAZZE VE CENİN’DEKİ TAVRI
İki ülke ortasındaki alakalar İsrail ile Filistin’in bağlantılarına paralel ilerliyor fakat son devirde bu istikrardan bir sapma olduğu tarafında tenkitler var.
İsrail Güçleri Cenin’li küçük bir çocuğu gözaltına alırken
İsrail Filistin’in Gazze ve Batı Şeria (Cenin) bölgelerinde saldırgan tavırlarına hiç olmadığı kadar sert bir biçimde devam ederken Türkiye’nin yakınlaşma adımlarına karşılık vermesi Türkiye’den ve Filistin’den reaksiyonlara neden oluyor.
KUDÜS’TEKİ HÜCUMLAR
Bütün toplumsal dinamikleri hiçe sayan İsrail hükümeti, eski ABD Lideri Donald Trump’ın da takviyesini alarak başşehrini 14 Mayıs 2018’de Tel Aviv’den Kudüs’e taşımıştı.
Türkiye ve Müslüman coğrafyasındaki tüm ülke idareleri tarafından reaksiyona neden olan bu karar yeniden de uygulandı.
Öte yandan İsrail polisi üç semavi din tarafından da kutsal sayılan Kudüs kentindeki mabetlerde bencil tavırlarına devam etti.
Başta Mescid-i Aksa olmak üzere Müslümanların ibadet etmek istediği yerlere çok sağcı Musevilerle birlikte baskınlar düzenleyen İsrail Polisi, kullandığı göz yaşartıcı gazlarla vakit zaman ağır yaralanmalara hatta ölümlere dahi neden oldu.
İsrail tarafından geçen günlerde öldürülen Sevecen Ebu Akile isimli Filistinli Al Jazeera muhabirinin yarattığı infial, Kudüs güçlerinin orantısız gücünü bir kere daha gözler önüne serdi.
Bütün bunların gölgesinde gerçekleşecek olan Çavuşoğlu ziyareti de alakaların ne kadar kaygan bir yer üzerinde bulunduğunu gösteriyor.
GÜÇ KRİZİ: LEVİATHAN
Rusya ile Ukrayna ortasında devam eden savaş dünyanın güç tedarikini önemli düzeyde tehdit etti.
Dünyanın en büyük güç ihracatçılarından Rusya’nın bu savaş nedeniyle ağır yaptırımlara tabi tutulması başta Batılı ülkeler olmak üzere bütün ulusları yeni güç tedarik yolları aramaya itti.
İsrail’in 2010 yılında keşfettiği ve 2019’da sondaj yapmaya başladığı Leviathan doğalgaz alanı, ülkeyi dünyanın değerli gaz tedarikçilerinden biri haline getirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan geçen haftalarda yaptığı açıklamada İsrail ile güç alanında iş birliği yapmaktan çok umutlu olduğunu lisana getirmiş ve İsrail Başbakanı Naftali Bennett ile görüşmeyi umduğunu söz etmişti.
İki ülkenin potansiyel iş birliği manasında güç konusunun kıymetli bir yer tuttuğu görülüyor.