Avcı, teknoloji bağımlılığının tehlikelerine dikkati çekerek, “Akşama kadar telefonunuzla mesajlaşırsanız ve o bildiriler 150-200 karakterden oluşuyorsa bir müddet sonra 200 karakterin üstündeki metinleri anlayamaz, konuşamaz, dinleyemez hale gelirsiniz.” dedi.
TBMM Bilişim Teknolojileri Bağımlılığını Araştırma Kurulu’nun Mayıs 2019’da misyona başladığını belirten Avcı, kendilerine verilen bir yıllık mühletin Meclis kararıyla bir mühlet daha uzatıldığını söyledi.
Çalışmalar sonucu bir rapor hazırladıklarını lisana getiren Avcı, “Şimdi toplumsal bilimciler ortasında çok kullanılan bir tabir vardır, ‘Pis bir gerçek, güzelim teoriyi berbat etti.’ derler. Siz masa başında hoş güzel teoriler kurarsınız ama alana çıktığınız vakit o denli bir gerçekle karşılaşırsınız ki sizin teori hiçbir işe yaramaz hale gelir. Bizim kurulun başına gelen de biraz bu türlü oldu. Bir gerçek, işte bu Kovid-19 salgını, ne yazık ki bizim güzelim raporumuzu berbat etti.” dedi.
Raporun Mayıs 2020’de, salgının yayılmaya başladığı periyotta yayımlandığını anımsatan Avcı, şöyle konuştu:
“Yayımlanan bu raporda biz ‘Ne yapılmalı?’ dediysek onlar yapılamaz hale geldi. ‘Ne yapılmamalı?’ dediysek onların hepsi de yapılması zarurî hale geldi. Mesela biz raporumuzda, komite çalışmaları sırasında ve komitenin çalışmaları bittikten sonra yaptığımız açıklamalarda ‘Aman çocuklar meskenlerde odalarına kapanıp kalmasın, bilgisayarın başında uzun vakitler geçirmesin, cep telefonlarıyla, dizüstü bilgisayarlarıyla çok fazla meşgul olmasınlar, sokağa çıksınlar, arkadaşlarıyla buluşsunlar, spor yapsınlar, gezsinler.’ derken bu salgın başlayınca ‘Aman çocuklar sokağa çıkmasın, odalarından dışarı çıkmasın, aile bireyleri bile fazla birbirlerine yakın oturmasınlar, konutlarda bile maske takın. Çocuklar illa çok canları sıkılıyorsa bilgisayarla, cep telefonlarıyla irtibatta olsun.’ üzere raporun asla tasvip etmediği, önermediği, tehlikeli bulduğu her şeyi maalesef salgın bize yaptırdı. Kaçınılmaz bir durumdu. Yani bunda ne komitenin kabahati var ne onu yapan insanların kabahati var zira bu, artık bir tercih konusu olmaktan çıkmıştı, bir zorunluluğa dönüşmüştü.
O yüzden bizim itinayla hazırladığımız kurul raporunda bundan sonra bu yeni olağanlaşma sürecinde bilhassa bilişim teknolojilerine bağımlılık tehlikesi ile karşı karşıya olan çocuklarımızın, gençlerimizin korunması ve bu ziyanlardan uzak tutulması için önerdiğimiz önlemler daha uygulanabilir olur diye ümit ediyoruz.”
Avcı, salgın sürecinde bile bilişim teknolojileri bağımlılığından kaçınılabilecek durumlar olduğuna işaret ederek, “Şimdi beşerler konutlarında kapalı kaldılar, yalnız kaldılar, münasebetiyle internet üzerinden irtibat kurdular lakin bunun da bir ölçüsü olmalıydı. Bilhassa toplumsal medya kullanımı salgın periyodunda çok patladı fakat ondan evvel de vardı. Bizim raporumuz esasen o tehlikelere salgından evvel de dikkati çekiyordu.” sözlerini kullandı.
“ÇOCUKLARIN KRİTİK DİNLEME SÜRLERİ 20 SANİYEYE KADAR DÜŞÜYOR”
Bilhassa kısa iletili toplumsal medya platformlarına dikkati çeken Avcı, şöyle devam etti:
“Eğer siz her gün 3-5 sayfa olsun kitap okumazken sabahtan akşama kadar telefonunuzla mesajlaşırsanız ve o iletiler aslında 150-200 karakterden oluşan, 3-5 cümlelik kısa bildiriler olursa bir müddet sonra siz 200 karakterin üstündeki iletileri yahut metinleri anlayamaz, konuşamaz, dinleyemez hale gelirsiniz. Yani gündelik hayatınız twitler üzerinden düşünmeye bu kadar bağımlı hale gelirse bir olağan kitap sayfasını bile okurken zorlanırsınız. Gerçekten gençlerde çok sık karşımıza çıkan, emeklilerde hele daha da fazla karşımıza çıkan bir sorun bu zira bütün zihinsel idmanları, beyin idmanları 200 karaktere nazaran biçimlenmiş. Bu, tıpkı her gün en fazla 100 metre koşma idmanları yapan birinin maraton koşmaya kalkışması üzere olur. Şayet sizin bütün bedensel hazırlığınız 100 metreye nazaran programlanmışsa siz maraton koşamazsınız. Şayet sizin zihinsel idmanlarımız, tabiri caizse beyin kaslarınız da Twitter ile biçimlenmişse hele hele Instagram üzere görsel materyallerden ibaret bir idmana uyarlanmışsa siz artık karmaşık uzun cümleleri, derin fikirleri tabir eden kalıpları algılayamaz, düşünemez, konuşamaz, dinleyemez hale geliyorsunuz.”
Kurul çalışmaları dışında da yaptıkları araştırma ve müşahedelerden örnekler veren Avcı, 1980’lerde üniversite öğrencilerinin kritik dinleme mühletinin 15 dakika olduğunu, 15 dakika sonra öğrencileri derse tekrar adapte etmek için kıssa, anı anlattıklarını lisana getirdi.
Avcı, “Şimdi toplumsal medya, internet, reklam jenerasyonları, çizgi sinemalar vesaire üzerinden biçimlenen ortama doğan çocukların kritik dinleme müddetleri 20 saniyeye kadar düşüyor yani bir reklam mühleti kadar. Bir reklamı dinleyecek kadar odaklanabiliyorlar ve reklam bittiği vakit başlarını çeviriyorlar.” dedi.
Öte yandan olumlu bir gelişme olarak, salgın periyodunda kitap okuyan şahısların sayılarının da arttığına işaret eden Avcı, “İster öykü, şiir, roman, seyahat kitabı, rastgele bir mevzudaki araştırma. Bunlar zihinsel idmanlarımızı çok açan, bizi zihinsel olarak da maraton koşusuna hazırlayan imkanlardır. Artık onları daha çok hatırlamanın ve onların üzerinde biraz daha ısrarla durmanın vakti artık.” ihtarında bulundu.
Avcı, araştırma raporunda bağımlılığı ortaya çıkaran nedenler üzerinde ağırlaştıklarını lisana getirerek, husus bağımlılığındaki üzere teknoloji bağımlılığında da öncelikle kişinin bağımlı olduğunu kabul etmesi ve tedaviye razı olması gerektiğini söyledi.
Avcı, “Ciddi manada bağımlılık tehlikesi hepimizde derece derece var. O bakımdan raporun sonucu olarak atılan en kıymetli adımlardan biri Meclis’te bütün bu bağımlılık cinsleriyle, bilişim, bilgisayar teknolojileri bağımlılığı ile gayret etmek üzere yeni bir ihtisas komitesi kurulması kararı alındı, partilerin oy birliğiyle. Hakikaten bizim komitemiz da Meclis’te kümesi olan bütün partilerden temsilcilerin üye olduğu bir komiteydi ve biz çok verimli, çok uyumlu bir çalışma süreci geçirdik birlikte.” sözlerini kullandı.
“SANAL DÜNYADA DA BİR SAVAŞ SÜRÜYOR”
Dijital Mecralar Kurulu’nun yalnızca bu mevzularda değil, dijital mecralardaki birtakım kriminal yahut suça yönelik teşebbüslerin önlenmesi, toplumsal güvenliğin sağlanması, terörle uğraş hususlarında da çalışmalar yürüteceğini anlatan Avcı, şunları kaydetti:
“Çünkü terör yalnızca sıcak çatışmayla yürütülen bir süreç değil. Bütün dünya için söylüyorum, birebir vakitte sanal medya, sanal ortam, sanal dünya yasa dışı faaliyetler için de uygun bir yer oluşturuyor. Yeni yeni cürüm cinsleri ortaya çıkıyor ve hasebiyle bizim de yeni yeni gayret sistemleri geliştirmemiz gerekiyor, klasik çaba metotlarımızın yetersiz kaldığı durumlar için önlemli olmak bakımından.Yaşanmakta olan Rusya-Ukrayna Savaşı’nın görünen boyutu var, tanklar, tüfekler, uçaklar, zırhlı araçlar fakat bir de işin ardında bunlarla mukayese edilemeyecek kadar karmaşık bir sanal dünyada da bir savaş sürüyor. Bir de beşerler karşılıklı birbirlerinin yumuşak gücünü kırmak için yeni yeni prosedürler geliştiriyorlar. Münasebetiyle biz de bu hususlarda ülke olarak hem çocuklarımızı, gençlerimizi teknoloji bağımlılığından olabildiğince korumak için hem de aileleri bu bahislerde neler yapabilecekleri konusunda bilgilendirmek, cesaretlendirmek için ve eğitimcilerimizi de çocuklarımızı bu bahislerde daha uyanık olmalarını sağlayacak formda eğitebilmeleri için ne cins çalışmalar yapılması gerektiğini raporumuzda çok kaba tabirlerle, yönlendirici cümlelerle lisana getirdik. Artık Dijital Mecralar Komitemiz, yeniden bütün partilerin temsil oranları ile orantılı olarak oluşturdukları ihtisas kurulumuz bunları daima çalışacak, çalışıyor.”
“SOSYAL MEDYADA HERKES KENDİNİ ‘GURU’ HİSSEDİYOR”
Avcı, salgın devrinde insanların birbiriyle konuşmayı, sohbet etmeyi, göz hizasından konuşmayı unuttuklarına da dikkati çekerek, “Bir de toplumsal medyada herkes kendisini en akıllı, herkesi de onu dinlemesi gereken bir öğrenci üzere görüyor. Oradan her hususta kesinlikle fikri olanlar var. İktisat nasıl yönetilmeli? Rusya-Ukrayna Savaşı’na ne yapılmalı? Amerika, enflasyonu nasıl yönetim etmeli? İklim değişikliği konusunda, herkesin her hususta, tırnak içinde söylüyorum fikri ve mecrası var. Bu mecra bolluğu insanları kışkırtıyor, herkes kendini ‘guru’ üzere hissediyor. O tuzağa düşmeden ailelere, kendimize söyleyebileceğim: Daha çok okuyalım.” ihtarında bulundu.