İngiltere Merkez Bankası’nda depolanan altın argümanlara nazaran, ismi verilmeyen bir merkez bankası tarafından dolara çevrildi. Yapılan sürecin piyasa fiyatının 1 dolar altında gerçekleştiği paylaşılırken, kaynaklar bunun lakin bir merkez bankasına yapılacağını söyledi. İngiliz kaynaklar bu tablonun yalnızca ABD doları yahut başka para ünitelerini yükseltmek için kıymetli ölçüde rezerv satması sonrasında oluşabileceğini kaydetti.
Pandemiyle birlikte başlayan ekonomik daralma tüm dünyayı tesiri altına aldı. Bilhassa bu süreçte faiz, enflasyon ve kur sarmalı gelişmekte olan birçok ülke iktisadına negatif tesir yaratırken, Türkiye de bundan etkilenen ülkeler ortasına girdi. Bunun üzerine bir de Rusya-Ukrayna tansiyonu eklenince güç ve besin krizi baş gösterdi. Tüm dünyada enflasyonu sert vuran savaş çanlarına ülkeler tek tek tedbir almaya çalışıyor. Yüksek enflasyonla birlikte paralarını korumak isteyen ülkeler faiz artışlarını mubah görürken, Türkiye tam aykırısı tepki göstererek kuru yine tepeye enflasyonu da yükselişe hakikat çevirdi. Argümanlara nazaran, yaşanan kur artışına Merkez Bankası döviz satışıyla müdahale ederken, eksilen rezervler de tekrar gündem konusu oldu. Dünyada birçok Merkez Bankası bu teşebbüsü yaptığı düşünülürken, Londra’da yapılan altın satışı da dünya iktisat gündeminin en değerli mevzuları ortasına girdi. Evvelki gün Merkez Bankaları kasalarındaki altın, Londra kriterinin 1 dolar altında süreç gördü. Bloomberg’in haberine nazaran, İngiltere Merkez Bankası’nda depolanan altınların ismi verilmeyen bir merkez bankası tarafından dolara çevrildiği bunun üzerine merkez bankalarının varlıkların bir kısmını kaybedeceği kaydedildi. Alışılmışın dışında bir fiyattan süreç gören altın borsasında düşük fiyattan süreç yapıldığı kaydedildi. Habere nazaran, İngiltere Merkez Bankası’nın kasalarında, dünyanın en büyük altın stokları yer alıyor. Öbür merkez ve ticari bankalarının da emanet altını olan BOE’de 5 bin 676 ton külçe altın bulunuyor. Merkez bankaları tarafından tutulan altın, ekseriyetle büyük kurumlar ortasında ikili süreçlerde ekseriyetle piyasa oranının birkaç senti içindeki fiyatlarla alınıp satılıyor.
‘BÖYLE BİR İNDİRİM LAKİN MERKEZ BANKASINA YAPILIR’
Habere nazaran, mevzuya yakın kaynaklar son günlerde BOE’den yapılan altın ticaretinde gösterge fiyatlarının altında satış olduğunu söylüyor. Yapılan süreçler ons başına gösterge fiyatların bir dolar altında süreç yapıldığı paylaşılanlar ortasında. Kaynaklardan biri bu türlü büyük bir indirimin anca merkez bankası üzere büyük bir kuruma yapılacağını söyledi. Teze nazaran bu süreç, büyük bir kurumun ABD doları yahut başka para ünitelerini yükseltmek için değerli ölçüde rezerv satması sonrasında oluştu. Dünya Altın Konseyi’nin son bilgilerine nazaran, merkez bankaları 2021’de altın varlıklarını yaklaşık 456 ton artırdı. Dikkate kıymet alıcılar ortasında 2009’dan bu yana birinci alımını yapan Brezilya, Tayland ve İrlanda oldu.
‘KURUMLAR DOLAR TUTMAK İSTİYOR’
FED ve BOE üzere kurumlar agresif nakdî sıkılaştırmaya hazırlanırken, finansal kurumlar daha fazla faiz getiren dolar tutmak istiyor. Habere nazaran, 2022’de satın alma yavaşlayabilir ve dolar, gelişmekte olan piyasa ülkelerinin para üniteleri ve borçlanma maliyetleri üzerinde baskı oluşturarak yedi yılın en büyük yıllık artışını gerçekleştirme yolunda ilerliyor.
‘TÜRKİYE’NİN LONDRA’DA 450 TON REZERVİ VAR’
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eski tabibi ve 22. Devir Balıkesir Milletvekili Op. Dr. Turhan Çömez “450 ton Türk altın rezervinin İngiltere’de tutuluyor. Bunun 400 tonunun satılarak dolar alındığı ve dövizin frenlenmeye çalışıldığı, vatandaşların altınlarının bu nedenle finansal sisteme dahil edilmek istendiği konuşuluyor Londra’da” açıklamasını yaptı. İktisatçı Artunç Kocabalkan ise “Londra’da 25 milyar dolarlık altın satışını bir merkez bankası yapmış haberi doğruysa, beceriksizlik sözü yetersiz kalır” dedi. Savlara nazaran yabancı basında “TCMB fiili rezervleri bilançoda göründüğünden en az 25 milyar dolar daha kötü” paylaşımları da yapıldı.
‘BU REZERVLER EKONOMİK KAHIRLAR PERİYODUNDA KULLANILIR’
Döviz ve altın rezervlerinin ne işe yaradığını anlatan ekonomist Mahfi Eğilmez, bloğunda bir yazı paylaştı. Altının dış ticarette, günlük hayatta dünya çapında alışverişte kullanılan ve herkes tarafından kabul gören bir rezerv para olduğunu anlatan Eğilmez “Günümüzde Merkez Bankaları altın ve yabancı para bulunduruyorlar. Bu para ve altınlara milletlerarası rezerv ismi veriliyor. Bu rezervleri bir çeşit ekonomik külfet hallerinde başvurmak üzere biriktirilmiş tasarruflar olarak düşünmek mümkündür. Örneğin ekonomik ıstıraplar nedeniyle döviz gelirinde aksama olan bir iktisat bu rezervlere başvurarak ithalatını bir müddet daha sürdürebilir. Çin’i bir yana bırakırsak milletlerarası rezervler konusunda gelişme yolundaki iktisatların dövizi, gelişmiş iktisatların ise altını rezerv olarak tercih ettiklerini görürüz. Bunun nedeni çok açıktır. Gelişme yolundaki iktisatların parası rezerv para değildir, yani dünya ticaretinde yahut alış verişlerde kullanılmaz. O nedenle başlarına bir eza geldiğinde kullanılmak üzere dolar, euro üzere rezerv paraları biriktirirler. Gelişmiş ekonomiler ise kendi paraları ya rezerv para ya da en azından dünya ticaretinde geçerli para olduğu ve o parayı basma yetkisi de kendilerinde olduğu için mali rezerv tutmaya gereksinim duymazlar. Buna karşılık onların altın rezervlerinin yüksekliği geçmişte kâğıt parayı altın karşılığı basmalarından ötürü ellerinde biriken altın stokundan kaynaklanır” dedi.
‘TCMB’DE HESAPLAR ŞEFFAF BU TÜRLÜ BİR SÜREÇ YAPMAZ’
Merkez Bankası’nın altınlarından da bahseden Mahfi Eğilmez şöyle bir yazı paylaştı: “TCMB’nin döviz ve altın rezervlerine baktığımızda rezervlerdeki düşüşü açıkça görebiliyoruz. Rezervlerde ortaya çıkan bu erimeyi giderebilmek için son devirde alınan tedbirler ortasında kur muhafazalı mevduat uygulaması ve ihracat gelirlerinin yüzde 40’ının TCMB’ye satılması yer alıyor. Bu tedbirlere rağmen rezervlerde artış olmadı bilakis azalma var. Bu da bize TCMB’nin rezarvlarden döviz satışına devam ettiğini gösteriyor. Bugünlerde ortaya atılan bir sav da son günlerde Londra’da yüksek ölçüde altın satıldığı, satış ölçüsünün yüksekliğine bakıldığında bu satışın lakin bir merkez bankası tarafından yapılmış olabileceği argümanıydı. Bu satışı, kuru kontrol altında tutmak isteyen ülke merkez bankalarından birisinin yapmış olabileceği düşünülüyordu. Kuşkular TCMB üzerinde ağırlaştı. Memleketler arası altın yükü ölçüsü olarak troy ons (31,1 gram) kullanılıyor. Buna nazaran yaklaşık toplam 658 milyon gram fiyatındaki altın 21.2 milyon ons ediyor. Bu toplamın 3.8 milyon onsu (2.5 milyon onsu TCMB’ye, 1.25 milyon onsu da bankalara ait). İngiltere Merkez Bankası’nda saklanıyor (bu altınların orada bulunmasının emeli swap süreci yapabilmek). Bugün prestijiyle altının ons fiyatı 1.846 dolar. Buna nazaran TCMB’nin rezervlerinde ye alan ve İngiltere Merkez Bankası’nda tutulan altın ölçüsünün piyasa kıymeti (3,8 milyon ons x 1.846 USD) yani 7 milyar dolar ediyor. Merkez Bankası’nın argüman edildiği üzere bu türlü bir süreç yapıp yapmadığını önümüzdeki hafta Perşembe günü bankanın analitik bilançosu yayınlandığında net olarak göreceğiz. Her ne kadar günümüzde yol göstericiliğini yitirmiş olsa da geçmiş tecrübem ve birikimim, bana, TCMB’nin bu türlü bir süreç yapmayacağını söylüyor. Her şeye rağmen TCMB hesapları en açık hesaplardan birisidir ve memleketler arası kuruluşlar (IMF, BIS, OECD) bu dataları günü gününe yakından izlerler.”
HERKES SATARKEN TÜRKİYE ALIM YAPTI
Global merkez bankası altın rezervleri şubat ayında 6 ton olarak gerçekleşti. Böylece 2020’den bu yana görülmeyen biçimde merkez bankaları arka arda iki ay net satış gerçekleştirmiş oldu. Bununla birlikte, yıllık 18 tonluk kümülatif düşüşe karşın, global altın rezervleri 35 bin 600 tonun üzerinde kaldı. Bu sayı, 1990’dan bu yana en yüksek düzeye işaret ediyor. Şubat ayı faaliyeti az sayıda bankayla sonluydu. Ayın en çok satış yapan ülkesi Özbekistan olurken, Türkiye en yüklü alımı yapan ülkeydi. Özbekistan, altın rezervlerini 22 ton azaltarak Aralık 2020’den bu yana en düşük altın rezervi düzeyi olan 339 tona düşürdü. Şubat ayındaki satıştan sonra bile ülkenin altın rezervleri toplam rezervlerin yüzde 59’unu oluşturuyor. Kazakistan, ocak ayındaki 17 tonluk satışın akabinde şubat ayında 5 ton daha sattı. Altın rezervleri şu anda toplam 380 ton yani toplam rezervlerin yüzde 69’u ile Haziran 2020’den bu yana en düşük düzeyde. Katar 6 ton, Moğolistan 1 ton ve Almanya 1 ton ile başka büyük satıcılardı. Net alımlara, şubat ayında altın rezervlerine 25 ton ekleyen Türkiye hakim oldu. Bu, yılbaşından bu yana alımları 35 tonun üzerine çıkardı. Toplam altın rezervi 429 tona toplam rezervlerin yüzde 27’si düzeyine geldi. Hindistan tıpkı periyotta 2.6 ton satın alarak toplam altın stokunu 758 tona çıkardı. İrlanda, ay boyunca rezervlerine 1 ton altın ekledi. Toplam altın varlığı, İrlanda’nın altın satın almaya başladığı 2021 Ağustos ayının sonundan bu yana yüzde 88 artışla 11 tonun üzerine çıktı.
REZEVLER NETTE 3.5 MİLYAR DOLAR GERİLEDİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) brüt döviz rezervleri geçen haftaya nazaran 4 milyar 821 milyon dolar düşüş gösterdi. TCMB bilgilerine nazaran, geçtiğimiz hafta 66 milyar 19 milyon dolar olan rezervler, 13 Mayıs ile sona eren haftada 61 milyar 198 milyon dolara geriledi. TCMB altın rezervleri 41 milyar 641 milyon dolardan 40 milyar 743 milyon dolar düzeyine geldi. Böylelikle TCMB toplam rezervleri 107 milyar 659 milyon dolarken 101 milyar 941 milyon dolara indi. Tıpkı periyotta TCMB’nin net milletlerarası rezervleri 3 milyar 466 milyon dolar düşüş gösterdi. Geçtiğimiz hafta 14 milyar 995 milyon dolar olan net memleketler arası rezervler 13 Mayıs ile sona eren haftada 11 milyar 529 milyon dolara geldi.