Getty ImagesBilim insanları deniz tabanlarındaki internet kablolarının zelzele ve tsunamileri tespit etmek ve iklim değişikliğinin okyanus akıntılarında yarattığı değişikliği anlamak için kullanılabileceğini ortaya çıkardı.
Birleşik Krallık Ulusal Fizik Laboratuvarı (NPL) ve ortaklarının yürüttüğü araştırmada, bilim insanlarının geliştirdiği teknik İngiltere ve Kanada ortasındaki fiber optik kablolarda denendi.
Araştırmacılar bu tekniği, kalıcı sualtı zelzele sensörlerinin çok yüksek maliyetli olması nedeniyle geliştirdiklerini, yeni bir ekipman yerleştirmek yerine mevcut kablolardan faydalanmanın çok düşük maliyetli olduğunu açıkladı.
BBC’ye konuşan NPL’den Dr. Giuseppe Marra, “Dünya yüzeyinin yüzde 70’i suyla kaplı olsa da bütün sismik istasyonlar karada. Su altına kalıcı bir sensör yerleştirmek ise son derece zor” dedi.
Okyanus ve deniz tabanlarında 430’dan fazla fiber optik çizgi olduğu ve bunların toplam uzunluğunun 1,3 milyon kilometreyi aştığı kestirim ediliyor.
TeleGeographyScience mecmuasında yayınlanan araştırmada bilim insanları, fiber optik kablolardan geçen ışığın titreşim, basınç değişimi ve ısı üzere faktörler nedeniyle çok az değişim gösterebildiğini ve bunun da çok hassas enstrümanlarla tespit edilebileceğini ortaya koydu.
Bilim insanları deneyleri için İngiltere’nin SouthPort ve Kanada’nın Halifax kentleri ortasındaki 5 bin 860 kilometrelik bir kabloyu kullandı.
Bu kablo boyunca farklı noktalarda yer alan ve sinyali güçlendirmeye yarayan “tekrarlayıcı” denen aygıtları birer sensör olarak kullanan araştırma grubundan Dr. Mara “Bu tekniği deniz tabanındaki tüm kablolara uygularsak, bunları de bir detektör zincirine dönüştürebiliriz” dedi ve ekledi:
“Bunlarla sarsıntıları, akıntıları ve daha fazlasını gözlemleyebiliriz.
“Sismik ağımızı karadan deniz tabanına genişletmek, dünyanın iç yapısı ve dinamik hareketlerini daha güzel anlamamızı sağlayacak.”
Araştırmacılar bu teknikle sarsıntının merkezinin de tıpkı karadaki sensörlerle yapıldığı üzere tespit edilebileceğini açıkladı.
Tekniğin bir öteki avantajı da deniz tabanlarındaki akıntıların global ısınmayla nasıl değiştiğini görebilme imkanı sağlaması.
Deniz tabanının ısısının nasıl değiştiği de bu teknikle teorik olarak izlenebilir. Ama bu şimdi test edilmedi.
Araştırmaya NPL’in yanı sıra teknoloji devi Google, Edinburgh Üniversitesi ve İtalya Ulusal Meteoroloji Enstitüsü de katkı verdi.
Bilim insanları deniz altındaki volkanik patlamaların da bu metotla tespit edilebileceğini düşünüyor.