İş insanı Osman Kavala hakkındaki ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası ve Seyahat Davası sanıklarından Mücella Yapan, Tayfun Kahraman, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay ve Yiğit Ali Ekmekçi hakkında farklı başka 18 yıl mahpus cezası kararınn akabinde; Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin görevlendirmesiyle Türkiye’ye gelen raportörler, son ana kadar tüm bu sanıklarla görüşmek için teşebbüslerde bulunsa da Adalet Bakanlığı’ndan gerekli müsaadesi alamadı.
Raportörler, yalnızca Adalet Bakan Yardımcısı ile görüşebildi.
Raportörler, Türkiye’nin Konsey’den ihracıyla sonuçlanabilecek bu süreç için Türk yargısının bir tahlil bulacağını söyledi.
“KAVALA’YI ZİYARET EDEMEDİĞİMİZ İÇİN DERİN HÜZÜN DUYUYORUZ”
Seyahat Davası’nda nisan ayında verilen ağır mahkumiyet kararlarının akabinde AKPM Türkiye eş raportörleri Boriss Cilevics ve John Howell; Konsey’in Denetleme Komitesi tarafından Bakanlar Komitesi’ne rapor yazmakla görevlendirildi.
AİHM’in kararının siyasi saiklerle verildiği tezine karşı Türkiye’nin yeni bir yargılama yapıldığı argümanını şahsen taraflarıyla görüşerek gözlemlemek isteyen raportörler, İstanbul ve Ankara’da; hükümet yetkilileri, politikler, sivil toplum örgütleri ve Seyahat tutuklularının aileleriyle görüştü.
Raportörler; Osman Kavala ve Seyahat Davası tutuklularını da ziyaret etmek istedi, fakat görüşme talepleri son anda reddedildi. Cilevics, ret kararını şöyle kıymetlendirdi:
“Onu cezaevinde ziyaret etmek istedik. Mümkün olmadığı için derin hüzün duyuyoruz. Ziyaret talebimizin kabul edilmemesinin nedeni tahminen de bunu kısa mühlet evvel bildirmemizdir. Umarım Osman Kavala ile bir sonraki ziyaretimizde görüşebiliriz ve umarım ki bu cezaevi dışında olur.”
HOWELL: “TÜRKİYE’NİN İHRACI FELAKET OLUR”
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Kavala kararının uygulanmaması nedeniyle Türkiye’nin Avrupa Kurulu’ndan ihracına kadar gidebilecek ihlal sürecinin ihraçla sonuçlanıp sonlanmayacağı konusunda ise Howell, sürecin ihraç ile sonuçlanmasının “herkes için felaket olacağı” değerlendirmesini yaptı. Cilevics ise şunları söyledi:
“Aslında Türkiye, Avrupa’nın önderlerinden biri ve Avrupa Kurulu içinde bir ortak olarak Türkiye’ye muhtaçlığımız var. Türkiye’nin de pratik manada Avrupa Kurulu’na muhtaçlığı var. Elbette, bu ihlal prosedürünün açılmasına neden olan Kavala davası başta olmak üzere, hukukun üstünlüğü ile ilgili önemli problemleri göz arkası etmeyeceğiz. Lakin umuyorum ki Türkiye’nin başkanlarının sağduyusu galip gelecek. Zira ben Türk yargısının tahlil bulma kapasitesine inanıyorum.”
CILEVICS: HAKARET BİRÇOK ÜLKEDE KABAHAT DEĞİL
Cilevics, Yargıtay’ın CHP İstanbul Vilayet Lideri Canan Kaftancıoğlu ile ilgili kararı ile ilgili şunları söyledi:
“Bu, Venedik Komisyonu’nun raporlarında tekraren belirtilen, hakaretin hala hata sayılması meselesidir. Bu bağlayıcı bir kural değildir. Avrupa Konseyi’ne üye devletlerde ve birçok demokratik ülkede hakaret cürüm olarak kabul edilmiyor.”
HOWELL: GAZETECİLERİN ÖZGÜRLÜĞÜ VE TABİR ÖZGÜRLÜĞÜNDEN YANAYIM
Bir periyot gazetecilik yapmış olan raportör Howell ise Türkiye’de basına yönelik baskılar konusunda; “Gazetecilere yönelik tüm hücumlara karşı çıkılmalıdır. Ben de bir gazeteciydim ve atağa uğramadan halkın bilmek istediği bahislerde özgürce soru sorarak, işimi yapmayı isterdim. Gazetecilerin özgürlüğünden ve tabir özgürlüğünden yanayım” dedi.
Raportör Cilevics ise “Basın özgürlüğü demokratik bir toplumun temel önkoşullarındandır. Demokratik bir toplumda gazetecilere yönelik hücumlar elbette kabul edilemezdir” diye konuştu.
CILEVICS: TÜRKİYE ER YA DA GEÇ İSTANBUL MUKAVELESİNE DÖNECEK
20 Mart 2021 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kararnamesiyle Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesinden keder duyduğunu belirten Cilevics, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Sözleşmenin kabul edilmesinde ve imzaya açılmasında Türkiye epey değerli bir rol oynamıştır. Türk muhataplarımıza söylediğim üzere; ‘bu, kendi bebeğini terk etmek manasına geliyor.’ Cumhurbaşkanı’nın kararıyla, mukaveleden çekilmenin yasal açıdan doğruluğu tartışılıyor. Eminim ki Türkiye er ya da geç kontrata geri dönecek. Bunun ne vakit olacağı Türkiye’ye kalmış. Avrupa Kurulu olarak Türkiye’yi kontrata taraf bir ülke olarak görmek isteriz. Zira bayan hakları ve aile içi şiddetin önlenmesi, Türkiye dahil tüm Avrupa’da çok yeni bir mevzu.”
Howell da “İstanbul Mukavelesi bayan haklarını korumak için Avrupa ve ötesinde altın bir standarttır ve Türkiye’nin çekilme kararını duyduğumuz için derin ıstırap içindeyiz. Karar, ülkem İngiltere mukaveleyi onaylamak üzereyken geldi” dedi.
NE OLMUŞTU?
Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi, AİHM’nin Osman Kavala kararını yerine getirmeyen Ankara’ya karşı resmen ihlal prosedürünü şubat ayında başlattı. Karar Türkiye için birinci, Avrupa Kurulu için ikinci ihlal prosedürü olarak tarihe geçti. İhlal prosedürü gereği, Komite, Kavala belgesini tekrar AİHM’e gönderdi. Artık AİHM’in Kavala hakkında verdiği kararın yerine getirilip getirilmediği tespitinde bulunması ve Türkiye ile ilgili ihlal sürecinin yaz sonunda Komite’de oylanması bekleniyor.