Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi (AKPM) eş raportörü John Howell, Türkiye’nin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) iş insanı Osman Kavala’nın derhal özgür bırakılması için verdiği kararı uygulamaması nedeniyle Konsey’de başlatılan ihlal sürecinin üyelikten ihraçla sonlanmasının, “bir felaket olacağını” söyledi. Howell, “Türkiye’nin Avrupa Konseyi’nden ihraç edilmemesini umuyorum. Bu, Türkiye ve Türkiye dışındaki herkes için bir felaket olur” derken öbür raportör Boriss Cilevics, “Avrupa Kurulu içinde ortak olarak Türkiye’ye muhtaçlığımız var. Türkiye’nin de pratik manada Avrupa Kurulu’na gereksinimi var. Fakat elbette, ihraç prosedürünün açılmasına neden olan Kavala davası başta olmak üzere, hukukun üstünlüğü ile ilgili önemli meseleleri göz gerisi etmeyeceğiz” diye konuştu.
Osman Kavala hakkındaki ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası ve Seyahat Davası sanıklarından Mücella Yapan, Tayfun Kahraman, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay ve Yiğit Ali Ekmekçi hakkında başka farklı 18 yıl mahpus cezası kararının akabinde; Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin görevlendirmesiyle Türkiye’ye gelen raportörler, son ana kadar tüm bu sanıklarla görüşmek için teşebbüslerde bulunsa da Adalet Bakanlığı’ndan gerekli müsaadesi alamadı. Raportörler, yalnızca Adalet Bakan Yardımcısı ile görüşebildi. Raportörler, Türkiye’nin Konsey’den ihracıyla sonuçlanabilecek bu süreç için Türk yargısının bir tahlil bulacağını söyledi.
Seyahat davasında nisan ayında verilen ağır mahkumiyet kararlarının akabinde AKPM Türkiye eş raportörleri Boriss Cilevics ve John Howell; Konsey’in Denetleme Komitesi tarafından Bakanlar Komitesi’ne rapor yazmakla görevlendirildi. AİHM’in kararının siyasi saiklerle verildiği argümanına karşı Türkiye’nin yeni bir yargılama yapıldığı tezini şahsen taraflarıyla görüşerek gözlemlemek isteyen raportörler, İstanbul ve Ankara’da; hükümet yetkilileri, politikler, sivil toplum örgütleri ve Seyahat tutuklularının aileleriyle görüştü.
‘UMARIM KAVALA İLE BİR SONRAKİ ZİYARETİMİZDE GÖRÜŞEBİLİRİZ’
Raportörler; Osman Kavala ve Seyahat Davası tutuklularını da ziyaret etmek istedi, lakin görüşme talepleri son anda reddedildi. Cilevics, ret kararını ANKA Haber Ajansı’na şöyle kıymetlendirdi:
“Onu cezaevinde ziyaret etmek istedik. Mümkün olmadığı için derin hüzün duyuyoruz. Ziyaret talebimizin kabul edilmemesinin nedeni tahminen de bunu kısa mühlet evvel bildirmemizdir. Umarım Osman Kavala ile bir sonraki ziyaretimizde görüşebiliriz ve umarım ki bu cezaevi dışında olur.”
‘HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜYLE İLGİLİ PROBLEMLERİ GÖZ GERİSİ ETMEYECEĞİZ’
AİHM’in Kavala kararının uygulanmaması nedeniyle Türkiye’nin Avrupa Kurulu’ndan ihracına kadar gidebilecek ihlal sürecinin ihraçla sonuçlanıp sonlanmayacağı konusunda ise Howell, sürecin ihraç ile sonuçlanmasının “herkes için felaket olacağı” değerlendirmesini yaptı. Cilevics ise şunları söyledi:
“Aslında Türkiye, Avrupa’nın önderlerinden biri ve Avrupa Kurulu içinde bir ortak olarak Türkiye’ye muhtaçlığımız var. Türkiye’nin de pratik manada Avrupa Kurulu’na gereksinimi var. Elbette, bu ihlal prosedürünün açılmasına neden olan Kavala davası başta olmak üzere, hukukun üstünlüğü ile ilgili önemli sıkıntıları göz arkası etmeyeceğiz. Fakat umuyorum ki Türkiye’nin önderlerinin sağduyusu galip gelecek. Zira ben Türk yargısının tahlil bulma kapasitesine inanıyorum.”
‘HAKARET BİRÇOK ÜLKEDE KABAHAT DEĞİL’
Cilevics, Yargıtay’ın CHP İstanbul Vilayet Lideri Canan Kaftancıoğlu ile ilgili kararı ile ilgili şunları söyledi: “Bu, Venedik Komisyonu’nun raporlarında tekraren belirtilen, hakaretin hala kabahat sayılması sıkıntısıdır. Bu bağlayıcı bir kural değildir. Avrupa Konseyi’ne üye devletlerde ve birden fazla demokratik ülkede hakaret kabahat olarak kabul edilmiyor.”
Bir periyot gazetecilik yapmış olan raportör Howell ise Türkiye’de basına yönelik baskılar konusunda; “Gazetecilere yönelik tüm ataklara karşı çıkılmalıdır. Ben de bir gazeteciydim ve atağa uğramadan halkın bilmek istediği hususlarda özgürce soru sorarak, işimi yapmayı isterdim. Gazetecilerin özgürlüğünden ve söz özgürlüğünden yanayım” dedi.
Raportör Cilevics ise “Basın özgürlüğü demokratik bir toplumun temel önkoşullarındandır. Demokratik bir toplumda gazetecilere yönelik hücumlar elbette kabul edilemezdir” diye konuştu.
‘TÜRKİYE ER YA DA GEÇ İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NE DÖNECEK’
20 Mart 2021 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kararnamesiyle Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesinden keder duyduğunu belirten Cilevics, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Sözleşmenin kabul edilmesinde ve imzaya açılmasında Türkiye epey değerli bir rol oynamıştır. Türk muhataplarımıza söylediğim üzere; ‘bu, kendi bebeğini terk etmek manasına geliyor.’ Cumhurbaşkanı’nın kararıyla, kontrattan çekilmenin yasal açıdan doğruluğu tartışılıyor. Eminim ki Türkiye er ya da geç mukaveleye geri dönecek. Bunun ne vakit olacağı Türkiye’ye kalmış. Avrupa Kurulu olarak Türkiye’yi mukaveleye taraf bir ülke olarak görmek isteriz. Zira bayan hakları ve aile içi şiddetin önlenmesi, Türkiye dahil tüm Avrupa’da çok şimdiki bir mevzu.”
Howell da “İstanbul Kontratı bayan haklarını korumak için Avrupa ve ötesinde altın bir standarttır ve Türkiye’nin çekilme kararını duyduğumuz için derin keder içindeyiz. Karar, ülkem İngiltere mukaveleyi onaylamak üzereyken geldi” dedi.
Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi, AİHM’nin Osman Kavala kararını yerine getirmeyen Ankara’ya karşı resmen ihlal prosedürünü şubat ayında başlattı. Karar Türkiye için birinci, Avrupa Kurulu için ikinci ihlal prosedürü olarak tarihe geçti. İhlal prosedürü gereği, Komite, Kavala belgesini yine AİHM’e gönderdi. Artık AİHM’in Kavala hakkında verdiği kararın yerine getirilip getirilmediği tespitinde bulunması ve Türkiye ile ilgili ihlal sürecinin yaz sonunda Komite’de oylanması bekleniyor. (HABER MERKEZİ)