Tüketici Konfederasyonu Hukuk Komitesi Lideri İzzet Doğan, son periyotta artan konut fiyat ve kiralarına karşı yasal oranın üzerinde kira artışlarıyla ilgili açıklama yaptı.
Doğan, “Ev sahipleri, yüksek kira getirisi sağlamak gayesiyle kiracılarını tahliye etmeyi istiyorlar. Muahede yoluyla yeni kira artırımı yaptıramayan taşınmaz sahipleri evvel hala kendilerinin kullandıkları konut yahut işyerini satıp, sonra ihtiyaç nedeni ile tahliye davası açıyor” dedi.
Doğan, kira artırımı yapamadığı için konuta ihtiyaç nedeniyle kiracısına tahliye davası açan ya da açacağını söyleyen konut sahiplerine karşı kiracıların hangi yasal haklarının olduğu hakkında bilgi verdi.
“FAZLA GELİR ELDE ETME MAKSADIYLA AÇILAN TAHLİYE DAVASI KABUL EDİLMEMEKTE”
Kiracıların haklarına ait bilgi veren Doğan, “Mal sahipleri, Borçlar Kanununa nazaran; 5 yılını doldurmamış kiracılara her yıl TÜFE oranı üzerinde artış yapamayacaklarını öğrendiler. Lakin buna karşın emsal mesken kiralarının artmış olması, münasebetiyle daha yüksek kira getirisi sağlamak emeliyle kiracılarını tahliye etmeyi istiyorlar.
Mutabakat yoluyla aktüel kira artırımı yaptıramayan taşınmaz sahipleri evvel hala kendilerinin kullandıkları konut yahut iş yerini satıp, sonra ihtiyaç nedeni ile tahliye davası açıyor. İşte bu durumda kiracı, mal sahibinin gayrimenkulünü yakın vakit evvel sattığını yargılamada kanıtlamalıdır.
Zira içtihat, uygulama ve doktrine nazaran: kendi oturduğu meskeni tahliye davası açmadan evvel satmış yahut satılığa çıkarmışsa, kiralayanın muhtaçlığının gerçek ve samimi olmadığı kabul edilir. Ayrıyeten Borçlar Kanunumuza nazaran ihtiyacın gerçek, samimi ve mecburî olması aranmaktadır.
Örneğin; kiralayan yahut oğlunun yalnızca nişanlı olması, evlilik konusunda rastgele bir adım atılmaması evlilik nedeniyle gereksinim talebi olarak kâfi görülmemektedir. Tekrar bu mevzuda yetişkinler için iş yerine yakınlık isteği kabul edilmemekte yalnızca çocukların okula gidiş gelişlerdeki zorlukları, muhtaçlığın samimi olduğuna kanıt kabul etmekte, yakınlık uzaklığı gerçek ve samimi bir gereksinim olarak görmemektedir.
Şayet kiralayan hali hazırda oturduğu konutun aidat, yakıt ve öteki masraflarını karşılamakta zorlandığını, bundan ötürü da kiralanana hakikaten muhtaçlık duyduğunu ispat ederse tahliye kararı verilmesi gerekmekte, ancak fazla gelir elde etme maksadı ile açılan tahliye davası kabul edilmemektedir.”
KİRAYA VERENİN TAZMİNAT ÖDEMESİ DURUMU OLUŞABİLİR
Kelamlarını sürdüren Doğan, Yargıtay kararlarından örnekler vererek şöyle devam etti: “Evli olan kiraya verenin kız kardeşinin yanında ona ilişkin meskende oturması, kiraya verenin anne babasıyla onlara ilişkin meskende oturması; kiraya verenin babasına ilişkin konutta oturması, ergin olan kiraya verenin müşterek malik olduğu taşınmazda kardeşi ile oturması; baldızına ilişkin konutta oturması taşınmaza ihtiyacın samimi olduğunu gösterir.
Yargıtay sıhhat nedeniyle de kişinin konut muhtaçlığının olabileceğini, evraka sunulan tabip raporu ile deniz düzeyinde ılıman iklimde yaşaması gerektiğini belgelemesinden dolayı konut muhtaçlığının samimi olduğunu kabul etmiştir.
Birebir biçimde sıhhat durumu nedeniyle felçli ve bakıma muhtaç pozisyonda olan davacının taşınmazına inip çıkma zahmeti çekmesini ve tahliyesi talep edilen taşınmazın çocuklarına yakın olmasını samimi sebep olarak değerlendirmiştir.
Kiralayanın kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu yahut kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu şahısların konut ya da işyeri ihtiyacı nedeni ile tahliye sağlandıktan sonra kiralayan üç yıl içinde tahliye ettiği yeri haklı bir neden olmadan kiraya verirse mahkeme kiracının tahliye edilmeden evvel ödediği son kirası üzerinden bir yıldan az olmamak üzere kiraya verenin tazminat ödemesine karar verecektir”.