Bir müddettir, Türkiye’nin F-16 talebinin ABD Kongresi’nden onay almasının beklenildiği süreçte, Türkiye’nin NATO çıkışının akabinde ABD Kongresi’nden üst seviye isimler Ankara idaresine silah satışına karşı olduklarını belirten bir mektup gönderdi.
ABD’de Lider Joe Biden idaresi, ABD Kongresi’ne Türkiye’ye F-16 tipi savaş uçağı satışının ABD çıkarlarına hizmet edeceğini belirten bir tavsiye mektubu göndererek, “F-16 satışı, ABD çıkarlarıyla uyumlu ve NATO’nun uzun vadeli planlarına hizmet edecektir” sözlerini kullanmıştı.
Türkiye’nin, Kiev ve Moskova ortasında müzakerelere mesken sahipliği yapması ve birtakım Rus savaş gemilerinin Karadeniz’e girmesini engellemesi ile ABD ile bağlantılarda daha sağlam adımlar atılırken, ABD’nin bu adımı Türkiye’den de olumlu karşılanmıştı.
‘UKRAYNA’DAKİ SAVAŞI KULLANMADIĞINDAN EMİN OLMAMIZ LAZIM’
İngiltere merkezli yayın kuruluşu Middle East Eye, Türkiye’ye yönelik F-16 satışı ile ilgili Yunan ve Ermeni üyelerin Kongre’ye yeni bir mektup yazdığını açıklarken, ismini açıklamak istemeyen bir yetkili de süreçle ilgili gazeteye açıklamalarda bulundu.
İsmini vermek istemeyen ve ofisi Türkiye’ye silah satışıyla derinden ilgili olan bir kongre üyesi Middle East Eye’a verdiği demeçte, “Biz ve Kongre’deki öteki birçok kişi, Türkiye’nin silah muahedesini ilerletmek için Ukrayna’daki savaşı kullanmadığından emin olmak istiyoruz.” dedi.
NATO KRİZİ SONRASI YENİ MEKTUP
Çarşamba günü Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, New York’ta ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile görüştü ve Türkiye’nin F-16 savaş uçağı satın alma talebinin gündemin üst sıralarında yer aldığını belirtti.
Middle East Eye’a nazaran, Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya iştirakine karşı çıkması, Washington’da rahatsızlık yarattı. Biden idaresinden de dahil olmak üzere üst seviye isimlerin, Türkiye’nin Avrupa’daki savaşın ortasında NATO’ya yönelik itirazlarını ortak olarak güvenilmezliğinin bir diğer delili ve silah satışlarını engellemek için bir öteki neden olarak niteledi.
‘ERDOĞAN’IN ELİNE GEÇMESİNİ ENGELLEMELİYİZ’
Yunan ve Ermeni Kongre üyeleri ise Biden idaresine bir mektup göndererek, Türkiye’ye F-16 satışına karşı çıkmalarını istedi. Bugün, Biden idaresine iletilen bir mektupta, Amerikan Yunan Enstitüsü Türkiye’ye silah satışını “stratejik yanlış uygulamanın zirvesi” olarak nitelendirdi.
Mektupta, “Türkiye, Rusya ile olan yakınlığını bir zenginlik olarak maskeledi ve kendisini Rusya ile Ukrayna ortasında bir ‘arabulucu’ olarak tanıttı. Lakin Türkiye, arabuluculuktan çok ötede” sözleri yer aldı.
Kongre’de Yunan üyelerin yer aldığı 130 kişilik Helen Grubu’nun da mektupta imzasının olduğu bildirildi. Kümenin eş liderlerinden Cumhuriyetçi Kongre Üyesi Gus Billirakis, “Türkiye’ye silah satışına şiddetle karşı” olduğunu söyledi. Biden idaresinden Demokrat Kongre Üyesi Chris Pappas ise “F-16’ların yahut başka Amerikan imali silahların Erdoğan’ın eline geçmesini önlemek için” çalışacağını söyledi.
ÜST SEVİYE İSİMLER DE REAKSİYON GÖSTERDİ
Demokrat Kongre Üyesi Frank Pallone da satışa karşı çıkarak, “Bu satış yalnızca Erdoğan’ı cesaretlendirecek ve ona, Kafkaslar ve ötesinde savaş çığırtkanlığı teşebbüslerini sürdürmesi için kaynak sağlayacaktır.” sözlerinde bulundu.
Meclis’in yanı sıra, Lider Biden’in kendi partisinin üyeleri de dahil olmak üzere Senato’da da Türkiye’ye silah satışına karşı çıkan birçok isim bulunuyor. Senato’nun güçlü Dış Bağlantılar Komitesi’ne başkanlık eden Demokrat Bob Menendez ve Senatör Chris Van Hollen de bu isimler ortasında yer alıyor.
ABD’nin eski Türkiye büyükelçisi ve şu anda Wilson Center’da vazife yapan James Jeffrey ise Biden idaresine F-16 satışı için takviye veren isimlerden. Jeffrey, Middle East Eye’a yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin Ukrayna’daki rolü her açıdan fevkaladeydi. Çatışma herkesi şu noktaya getirdi: ABD, İran ve Rusya üzere bölgedeki büyük aktörlere karşı çıkmak istiyorsanız Türkiye’ye gereksiniminiz vardır.” dedi.
ABD-TÜRKİYE ORTASINDA F-16 KRİZİ
Geçtiğimiz yıl ekim ayında Türkiye, ABD’den 40 adet F-16 Savaş uçağı ve F-16’lar için 80 adet modernizasyon kiti satın almak için talepte bulunmuştu. Mutabakatın sağlanabilmesi için ABD hükümetinde onay sürecinin sonuçlanması bekleniyordu.
ABD, Türkiye’nin S-400’ler satın almasının akabinde Türkiye’ye F16 satılmasına ait talep de karşılıksız kalmıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Lideri Joe Biden’la 10 Mart’ta yaptığı telefon görüşmesinde Türkiye’nin savunma endüstrisine yönelik tüm “haksız” yaptırımları kaldırmanın vaktinin geldiğini ve Türkiye’nin F-16’ları satın alma talebinin mümkün olan en kısa müddette sonuçlanmasını beklediğini söylemişti.