Pandemiyle birlikte tüm dünyadaki genişleyici para siyasetlerinin da tesiriyle borsalara yanlışsız bir akın yaşandı. Türkiye’de geride bıraktığımız iki yılın en değerli öyküsü şirketlerin halka arz iştahı ve kişisel yatırımcıların bu halka arzlara gösterdiği harikulâde ilgiydi.
Dünya gazetesinden Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, yapılan halka arzlara ferdi yatırımcılardan 30- 60 ve hatta 136 kat talep geldi. Bu ağır talep halka arzların muvaffakiyetle sonuçlanmasını sağladı ve yeni şirketler de bu rüzgardan yararlanmak için halka arz furyasına dahil oldu. 2022 birinci çeyreği de gelen talep katları 2021’e nazaran azalsa da yeniden 1,5-12 kat ortası değişen taleplerle geçti. Lakin piyasaların sert dalgalanmaların yaşandığı geçen hafta halka arzlarda kişisel yatırımcının talebi planlanan tahsilatın epeyce altında kaldı.
YRCG Danışmanlık Kurucu Ortağı Şeniz Yarcan, olağan şartlarda halka arz sonuçları duyurularında ferdî yatırımcıdan katbekat talep geldiğini belirterek ferdi yatırımcıda son iki halka arza inanılmaz bir keskin duruş yaşandığını lisana getirdi. Yarcan, bunun yalnızca büyük halka arzlara iştirak zorluğu ile açıklanamayacağına dikkat çekerek bunun yatırımcının paylara eğiliminin de bir göstergesi olduğunu vurguladı.
Yarcan, Sun Tekstil’de 0,49, Yayla Agro Gıda’da 0,70 oranlarına ulaşıldığını lisana getirerek talebin düşüklüğüne işaret etti. Aracı kurumların bu farkı öteki tahsisat kümelerine dağıtarak iki halka arzı tamamladığını belirten Yarcan, yabancı yatırımcı kalmadığı için son yıllardaki tüm halka arzları ferdî yatırımcıların sırtladığını tabir etti.
YABANCI YATIRIMCI ARTIK YOK
Şirketlere kişisel yatırımcıya güvenerek halka arza gelmenin riskini gösterdiğine işaret eden Yarcan, “Yabancı yatırımcı artık yok. Halka arzlarda yabancı yatırımcı taşıyıcı güçtür alır ve taşırlar. Ortalama hisseyi tutma vadeleri yüksektir. Keza kurumsal yatırımcılar da o denli. Trade etmezler hisseyi alıp taşırlar. Lakin kişisel yatırımcılar al satçıdır. Hisseyi ellerinde tutma mühleti çok az ve bu tarafta borsamız dünyada da en düşük orana sahip” diye konuştu. Yarcan, talep toplama günlerinde piyasanın epeyce dalgalı ve gelişen ülkelere çok satış geldiği günler olmasının da ferdî yatırımcının talebinde epeyce tesirli olduğuna vurgu yaparak, “Bireysel yatırımcı halka arza girmek için elindeki hisseyi satıyor. Zira halka arza paranın tamamını yatırarak girmek zorundasınız. Geçen hafta pay satmak için de sıkıntı günlerdi. Düşen borsa pay satmak için caydırıcı bir durum oluşturdu” diye konuştu. Pekala bundan sonra bu türlü mi devam edecek? Yarcan, ihraççılar açısından son iki halka arzın çok değerli dersler içerdiğine dikkat çekerek kişisel yatırımcıya güvenerek halka arza girişmenin artık riskli olduğuna işaret etti. Bunun yanı sıra halka arza çıkacak şirketlerin aracı kurum seçiminin de artık çok daha kıymetli olduğunu söyleyen Yarcan, kişisel yatırımcı talebindeki düşüşü öbür tahsisat kümelerine dağıtma hünerine sahip aracı kurumların tercih edilmesi gerektiğini lisana getirdi.
NE ALSANIZ KAR GETİREN GÜNLERİN SONUNA GELİNDİ
YRCG Danışmanlık Kurucu Ortağı Şeniz Yarcan, pandemi sonrası genişleyici para siyasetleri sayesinde kolay para kazanılan ne alsanız kar getiren günlerin yaşandığını ve bunun da sonuna gelindiğini belirterek şöyle konuştu:
“2021’de aşılar falan derken ticari hayat çok yükseldi, büyüme şirket bilançolarına da yansıdı, Bu yıla geldiğimizde müthiş enfl asyonla gerçek faiz verecek tek enstrüman borsa olarak ortayla çıktı. Bu birinci çeyrek için çok doğruydu hatta birinci yarı için de. Lakin artık yüksek enfl asyon, resesyon meçhullüğü ve dünyadaki büyük öngörüsüzlük ile 2022 yılının sermayeyi müdafaanın yılı olacak, para kazanmanın değil. Borsalar artık eskisi üzere prim vermeyecek riskli olmaya başladı. 500 bin bilinmeyenli denklem üzere global iktisat. Pay senedi aslında riskli bir enstrüman. Ve son yıllarda enfl asyona karşı koruyormuş diye önüne gelen borsaya geldi, yatırımcı sayısı artıyor. Birileri üzülecek artık pay senedi yatırımı yaparken 5 kez düşünmek gereken devirdeyiz. Payları seçerken hoş kıssası olan, hoş finansalları olan şirketler seçilmeli. Fakat çok dikkat edilmeli. Çıkış için kar düzeyi belirlenmeli.”