GÖKHAN KARAKAŞ İstanbul – 1939 yılında dönemin güçlü gazetesi İkdam’da yayınlanan ‘Atatürk’ün Savarona’daki 56 günü’ yazı dizisiyle aynı ismi taşıyan kitabın yazarı Onuş, Atatürk’ün 9 Temmuz 1938 günü yatta yapılan son Bakanlar Kurulu’na başkanlık ettiğini ve Türk Amirali Barbaros Hayrettin’in Beşiktaş’taki türbesinin temizlenmesiyle ilgilendiğini ortaya çıkarttı.
Onuş, “Savarona 56 gün geçiren Atatürk, en çok Hatay meselesi, İstanbul’un yeniden imarı ve Barbaros Hayrettin Paşa türbesiyle ilgilenmiş. Her anını ulusunun mutluluğu ve gelişmesine adayan Büyük Önder, Savarona’da sadece 2 gün iyi vakit geçirmiş” dedi.
56 günde neler yaşandı?
Atatürk, Bandırma vapuruyla Samsun’a çıkarak milli mücadeleyi başlattığı günü Türk gençliğine bir bayram olarak hediye etmişti. 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, büyük önderin Türk ulusuna yaptığı hizmetlerin bir kez daha anlaşılmasını sağlıyor. Atatürk’ün ‘Bir çocuk telaşıyla beklemiştim, keşke daha erken gelseydi’ dediği Savarona yatında geçirdiği günlerin izini süren gazeteci Sinan Onuş ilginç bilgilere ulaştı. Ata’nın ölümünden sonraki yıl olan 1939 yılının 13 Haziran- 13 Ağustos 1939 günleri arasında İkdam gazetesinde yayınlanan yazı dizisini kitap haline getiren Onuş, denizde geçen 56 gün neler yaşandığını ortaya çıkarttı. İkdam Gazetesi’nde Rahmi Yağız tarafından hazırlandığı düşünülen yazı dizisinden edindiği bilgiler içinde en ilginç olanlarını Milliyet’e anlatan Sinan Onuş, Atatürk’ün en yorgun ve hasta olduğu günlerde bile Türk halkını düşündüğünü söyledi. İkdam’daki yazı dizisini ‘Atatürk’ün Savarona’daki 56 Günü’ adlı kitapta anlatan Onuş, büyük önderin Savarona’ya İstanbul’a geldiği ilk gün olan 1 Haziran 1938 günü bindiğini söyledi.
Kitapta, ABD’li Emily Cadwalader’den satın alınan Savarona’yı çok seven Atatürk’ün, Romanya Kralı Karol’u özel yatta ağırladığında ilk kez bir Türk liderin denizde resmi görüşme yaptığının altı çiziliyor. Fransız Prof. Dr. Noël Fiessinger’in Atatürk’ü Savarona’da muayene ettiğini söyleyen Sinan Onuş, “Atatürk, Savarona’da dinlenirken en çok Hatay sorunuyla ilgilendi. 3 Temmuz’da Türk ve Fransız Askeri heyetleri, Antakya’da Askeri Anlaşma imzalarken 4 Temmuz’da Türk öncü müfrezeleri Hatay’a girmişti. 6 Temmuz 1938 günü yurdun dört yanından gelen tebrik telgraflarını Anadolu Ajansı aracılığıyla yanıtladı. 9 Temmuz günü ise Savarona’da Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık yapan Atatürk’ün Hatay sorunu hiç aklından çıkmadı” dedi.
Sinan Onuş, Atatürk’ün Savarona’da Hatay sorununun dışında en çok İstanbul’un yeniden imar edilmesi ve Barbaros Hayrettin türbesinin yeniden düzenlenmesiyle ilgilendiğini belirtti.
İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ, Savarona’ya gelerek İstanbul’un imarı ve Barbaros anıtı hakkında sıklıkla bilgi verdi. Atatürk, Barbaros’u anmak için en uygun tarihin Preveze Deniz Zaferi’nin yaşandığı 27 Eylül olacağını da ilgililere bildirmişti. 25 Temmuz’da Savarona’dan inen Ulu Önder 3 ay 14 gün sonra hayata gözlerini yumdu” ifadelerini kullandı.