16 Mayıs 1919 günü İstanbul’dan kalkan Bandırma Vapuru, 19 Mayıs günü Samsun’a ulaştı. Mustafa Kemal’in kurtuluşa hakikat attığı bu birinci adım, ülkeyi “tam bağımsızlığa”, Türk milletini “cumhuriyete” kavuşturdu. 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’nı kutluyor, bize bu toprakları vatan yapan Atatürk’ü anıyor ve arıyoruz…
19 MAYIS ATATÜRK’Ü ANMA, GENÇLİK VE SPOR BAYRAMIMIZ KUTLU OLSUN
Yıl 1918… Dünyayı kasıp kavuran Birinci Dünya Savaşı bitmiş, 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Muahedesi çabucak sonraki gün yürürlüğe girmiştir. İttihat ve Terakki’nin ileri gelenleri Enver, Talat ve Cemal paşalar, Dr. Nazım, Bahaettin Şakir bir Alman gemisine binerek 1 Kasım günü İstanbul’dan ayrılmıştır. Padişah Vahdettin 5 Kasım’da orduyu terhis eden kararnameyi imzalamış, 10 Kasım 1918’den itibaren ülke kesim modül işgal edilmeye başlanmıştır. İstanbul Dolmabahçe Sarayı önlerine demir atan 22 İngiliz, 12 Fransız, 17 İtalyan ve 4 Yunan gemisinden oluşan birleşik donanmadan çıkan askerler adım adım işgale girişmiştir. Türk ordusu ve Meclis-i Mebusan 21 Aralık 1918 günü tatil edilmiştir.
Bandırma Vapuru, 16 Mayıs günü Galata Rıhtımı’ndan demir aldı. 3 gün sonra Atatürk ve arkadaşları Samsun’a ulaştı.
GELDİKLERİ ÜZERE SARFİYATLAR
Memlekette vaziyet böyleyken, Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Küme Komutanlığı’nın kaldırılması nedeniyle 11 Kasım’da İstanbul’a gitmek üzere Adana’dan trene bindi. Haydarpaşa Tren Garı’na inip karşıya geçmek için kendini bekleyen Kartal feribotuna bindi. Boğaz’da Dolmabahçe Sarayı’nın önünde demirlemiş işgal kuvvetleri donanmasının gemilerini gördü, Yaveri Cevat Abbas’a dönüp “Geldikleri üzere giderler” dedi. Şişli’deki konutunda kurtuluş toplantıları yapılırken yol haritası da çizildi: Ya istiklal ya ölüm! Gerçek kurtuluşu isteyenlerin parolası belirlenmişti. Arkadaşlarına “Ben gidiyorum…” dedi.
ADIM ADIM CUMHURİYET
Mustafa Kemal ve arkadaşlarını taşıyan Bandırma Vapuru 16 Mayıs 1919 günü Galata rıhtımından demir aldı. 19 Mayıs’ta Samsun’a vardığında, Mustafa Kemal’in karaya attığı o birinci adım, istiklal çabasının başlangıcı oldu. Mustafa Kemal, Anadolu’ya çıkar çıkmaz bir taraftan işgale karşı Kuvayı Ulusala hareketini derleyip toparlayıp askeri bir direniş gerçekleştirdi, başka taraftan Ankara’da 23 Nisan 1920’de TBMM’yi açtı, ülkeyi işgalden kurtarıp adım adım Cumhuriyet’e yürüdü. Halkına onurlu bir miras bıraktı.
ATATÜRK NUTUK’TA BU TÜRLÜ ANLATTI
1919 yılı Mayıs’ının 19’uncu günü Samsun’a çıktım. Genel durum ve görünüş şöyleydi…
(…) Milleti ve ülkeyi büyük savaşa sürükleyenler, kendi hayatlarının derdine düşerek yurttan kaçmışlar. Padişah ve halife olan Vahdettin soysuzlaşmış, kendini ve yalnız tahtını koruyabileceğini umduğu alçakça tedbirler araştırmakta. Damat Ferit Paşa’nın başkanlığındaki hükümet güçsüz, onursuz, korkak, yalnız padişahın isteklerine uymuş, onunla birlikte kendilerini koruyabilecek rastgele bir duruma boyun eğmiş. (…) Ordunun elinden silahları ve cephanesi alınmış ve alınmakta… Birliklerin savaşçı erleri terhis edilmiş… (…) Birer uydurma nedenle itilaf donanmaları ve askerleri İstanbul’da… Adana ili Fransızlar; Urfa, Maraş, Antep İngilizlerce işgal edilmiş durumda… Antalya ile Konya’da İtalyan birlikleri; Merzifon’la Samsun’da İngiliz askerleri bulunuyor. Her yanda yabancı devletlerin subay ve vazifelileri ve özel adamları çalışmakta… 15 Mayıs 1919’da itilaf devletlerinin uygun bulmasıyla Yunan ordusu İzmir’e çıkarılıyor. Bundan öbür yurdun dört bir bucağında Hıristiyan azınlıklar, bilinmeyen, açık, özel istek ve hedeflerinin elde edilmesine, devletin bir an evvel çökmesine efor harcıyorlar…
Kara bulutları gençlerimiz dağıtacak
– Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan: 19 Mayıs, milletimizin kaidelerin en güç olduğu devirlerde bile dayatmalara teslim olmayıp kendi yolunu çizme iradesinin sembolüdür. Şanı, onuru, gururu da milletimize aittir. Gazi Mustafa Kemal Paşa başta olmak üzere, şehitlerimizi, kahramanlarımızı rahmetle yad ediyorum.
– CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu: Saray rejiminin her alanda neden olduğu yıkım, ülkemizin üzerine kara bulutların çökmesine neden olmuştur. O kara bulutları gençlerin dağıtacağından hiçbir telaşım yoktur. Umudumuzu ve Gazi’nin gençlere verdiği tarihî misyonu canlı tutarak, azimle ve kararlılıkla yürüyeceğiz. Birinci maksadımız, hoş Cumhuriyetimizi demokrasiyle taçlandırmak olacaktır. O güne kadar yorulmak yok.
– Saadet Partisi önderi Temel Karamollaoğlu: Kelam veriyoruz; geleceğinize ipotek koymak isteyen bu iktidarın yıktığı ne varsa düzelteceğiz! Cebinizdeki telefona kimsenin laf etmediği, teknoloji eserlerine sahip olmanın imkansız, yurt dışı seyahatinin hayal olmadığı bir Türkiye’yi sizinle birlikte kuracağız
103 YILDIR BÜYÜK BİR ONURLA KUTLUYORUZ
Atatürk ve arkadaşlarının kurtuluş seyahati Türkiye’yi “tam bağımsızlığa” ve “cumhuriyete” taşıdı. “En büyük eserim” dediği Cumhuriyet’i gençlere emanet etti. Bugün o büyük seyahatin 103’üncü yıl dönümünü, özgürlük ve bağımsızlığı, hiç dinmeyecek bir ulusal gururla kutlayacağız.