Dünya siyasetinin gündeminde günlerdir yer alan Finlandiya’nın NATO üyeliği için müracaatlar tamamlanıyor.
Kurulduğunda 12 üyesi olan NATO’da şimdilerde 30 ülke bulunuyor. İttifak üyeleri öteki Avrupa ülkelerini örgüte katılmaya davet edebiliyor.
Sovyetler Birliği’ne karşı bir ittifak olarak imzalanan muahede, üyelerinden birinin tehdit edilmesi durumunda birbirlerini müdafaayı taahhüt ediyor.
Milyonlar, “NATO’ya nasıl üye olunur? “NATO üyelik süreci nasıl işliyor, ne koşullar gerekiyor?” sorularının cevaplarını araştırmaya başladı.
NATO’ya üye olma kuralları 2022
Üyeliğin en değerli koşulu, 30 ülkenin de katılmak isteyen ülkeye onay vermesidir. Yani 30 ülkenin oybirliğini alamayan hiçbir ülke, NATO’ya katılamaz.
AA’nın haberine nazaran, NATO’nun yeni üye kabul etmesi birçok etaptan oluşan teknik ve yasal süreçlerin akabinde mümkün oluyor.
Bunun yanında NATO’nun kendi resmi sitesinde politik ve siyasi ortalığın da zarurî olduğu belirtiliyor.
Potansiyel üyelerin demokratik kıymetlere sahip olması ve Avrupa-Atlantik güvenliğine katkıda bulunması gerekiyor. Akabinde “üyelik hareket planı” verilen ülkelerle müzakereler yürütülüyor.
Ülkenin örgütün bir modülü olması için, mutabakata ait bir iştirak protokolünün NATO üyeleri tarafından oybirliğiyle imzalanması gerekiyor.
7 adımda NATO üyeliği
NATO müttefikleri bir öbür ülkenin ittifaka katılmasını kararlaştırdıklarında NATO o ülkeye resmi davet gönderiyor. Bundan sonra 7 adımlık iştirak süreci başlıyor.
Birinci adımda NATO uzmanlarıyla davet edilen ülkenin temsilcileri Brüksel’de bir ortaya gelerek görüşmeler yapıyor. Bu görüşmelerde davet edilen ülkenin NATO’nun siyasi, yasal ve askeri kaidelerini karşılayıp karşılamadığı, NATO üyeliğinin ekonomik, askeri, yasal, siyasi ve istihbaratla ilgili yükümlülüklerini yerine getirip getiremeyeceği müzakere ediliyor. Bu müzakerelere nazaran davetli ülkenin NATO koşulları ve standartlarını yerine getirmek için ıslahat yapıp yapmayacağı belirleniyor.
İkinci adımda davet edilen ülke NATO Genel Sekreteri’ne resmi niyet mektubu gönderiyor ve NATO üyeliğinin yükümlülüklerini ve üzerine düşen taahhütleri kabul ettiğini bildiriyor. Islahat yapılacaksa bu mektupta ıslahatların takvimi de belirtiliyor.
Üçüncü adımda NATO, Washington Antlaşması’na ek iştirak protokollerini hazırlıyor. Böylelikle ittifakın kurucu mutabakatı bir manada güncellenmiş oluyor. Bu protokoller, NATO ülkeleri tarafından imzalanıyor.
Dördüncü evrede protokollerin NATO üyesi ülkeler tarafından kendi ulusal kanunları ve prosedürleri uyarınca onaylanması gerekiyor. Onay süreci ülkeden ülkeye değişiklik gösteriyor. Örneğin onay için ABD’de Senato’nun üçte ikisinin oyu gerekirken, İngiltere’de parlamentoda resmi bir oylama gerekmiyor.
Beşinci adımda ise tüm üye ülkeler, kendi onay süreçlerini tamamladıktan sonra Washington Muahedesi’ni saklayan ABD’ye yeni üyenin iştirakini öngören protokolleri kabul ettiklerine dair bildirim yapıyor.
Altıncı adımda bütün bu etaplar tamamlanınca NATO Genel Sekreteri, yeni üyeyi ittifaka katılmaya davet ediyor.
Yedinci ve son olarak yeni üye de kendi ulusal yasal sürecini tamamlayarak iştirak dokümanını Washington Antlaşması’nı saklayan ABD’ye teslim ediyor ve NATO üyesi oluyor.