İstanbul başta olmak üzere ülke genelinde konut kira fiyatlarındaki artış suratı Türkiye’nin son günlerde en çok konuştuğu mevzulardan biri haline geldi. Bahçeşehir Üniversitesi (BAU) Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kadir Emre Gökyayla, son haftalarda gündemden düşmeyen kira fiyatlarındaki artış ile ilgili ‘Kira Hukuku’ kapsamında özel açıklamalarda bulundu.
“KİRALARA EN FAZLA YÜZDE 34,46 ARTIRIM YAPILABİLECEK”
Gökyayla, konut ve çatılı işyeri kira bedellerinde ne ölçüde artış yapılabileceğini tayin etmek için evvel kira kontratlarında, kira bedelinde artış oranı hakkında karar bulunup bulunmadığına bakmak, akabinde da, Türk Borçlar Kanununun kira bedeli hakkındaki emredici düzenlemelerini incelenmesi gerektiği vurguladı. Buradan hareketle Gökyayla, “Mayıs ayı kira artış oranı TÜİK datalarına nazaran yüzde 34,46’dır. Bu, kira bedeline yıllık olarak yapılabilecek azamî artış oranını söz eder. Kiracı ile kiraya veren ortasındaki Mayıs 2021’de bir yıllığına kurulan mukavelede kira bedeli bin lira ise, Mayıs 2022’de kira bedeli en çok bin 346 liraya yükseltilebilir. Çünkü Türk Borçlar Kanununun 344. Unsuruyla, kira bedelindeki artışın endeks ile tayin edilen oranı aşamayacağı emredici olarak karara bağlanmıştır. Taraflar, kira bedelindeki artışı endeks + yüzde 10 yahut endeksten bağımsız olarak örneğin yüzde 50 biçiminde kararlaştırsalar da sonuç değişmeyecektir” dedi.
“KİRACILAR, ENDEKS İLE BELİRLENEN ORANDAN DAHA FAZLA KİRA BEDELİ ARTIRMAK ZORUNDA DEĞİLDİR”
Enflasyon oranının daha yüksek olması yahut kira bedeline ait rayiçlerin daha fazla yükselmesinin mesken sahiplerine Tüketici Fiyat Endeksi’nden (TÜFE) daha yüksek bir oranda kira artış yapma hakkı vermeyeceğinin çizen Gökyayla, “Rayiçlere ve TÜİK bilgilerine nazaran enflasyon oranının kira bedelindeki artıştan daha yüksek olması, kiraya verenin, kira kontratını sona erdirmesi için haklı bir sebep de değildir. Yani, rayiçler yükseldi diye kiracı kiralanandan tahliye edilemez. Bu, hem konut hem işyeri kiralarında geçerlidir. Kiraya verenin, hangi sebeplere dayanarak, konut ve çatılı işyeri kiralarına ait kontratları sona erdirerek, kiracının tahliye edilmesinin sağlayabileceği, Türk Borçlar Kanununda sonlu sayıda sayılmıştır. Rayiçlerin, yapılabilecek artış oranının üzerinde artması, bir haklı sebep değildir. Buna karşılık, beş yıllık kira müddeti geçmişse, kira bedelinin rayice uygun hâle getirilmesini kiraya veren talep edebilir” teklifinde bulundu.