Rusya’nın savaş açmasıyla, Avrupa’nın tahıl ambarı olarak bilinen Ukrayna’daki 40 milyon tonluk tahıl stokunun ihracının önlenerek buğday fiyatlarının 14 yılın en yüksek düzeyine çıkması, fakir ülkeler kadar bu büyük iktisatların de besin kriziyle karşı karşıya kalmasına yol açtı.
Rusya ve Ukrayna’nın Avrupa’nın tahıl ithalatının yüzde 40’ını oluşturması, Avrupa ülkelerini krizin en çok etkilenen muhatapları durumuna getirdi.
Dünyanın en büyük tahıl eseri üreticilerinden Hindistan’ın da ülkede artan sıcaklığın kuraklığı tetikleyebileceği gerekçesiyle tarım eserlerine ambargo koyması, besin krizi ve güvenliği konusunda Avrupa’yı alarma geçirdi.
Avrupa’da krizin en çok etkilenenlerinden Fransa
Tahıl ihracatında komşuları ortasında birinci sırada yer alan ve besin krizinden en çok etkilenenlerden biri olan Fransa, krizi aşmak için Afrika’daki geniş ve tarıma elverişli topraklara göz dikti.
Halihazırda kıtada Fransızca konuşan ülkelerin kıymetli ziraî eserlerinin en büyük alıcısı pozisyonundaki Fransa, buralarda buğday başta temel tarım eserlerinin ekilmesi için de ek projeler gerçekleştirmek için harekete geçti.
Senegal ve Moritanya, Fransa’nın bu projeler için belirlediği ülkeler ortasında birinci sıralarda yer alıyor.
Paris idaresinin bu iki ülkeyi birinci basamakta gayeye koymasının nedeni olarak Sahel bölgesinde halihazırda süren terör tehdidi ve Mali ile yaşadığı diplomatik krizden kelam edilirken, Senegal ve Moritanya’da ayrıyeten başkalarına göre Rusya’nın tesirinin daha az hissedilmesi de nedenlerden biri olarak sıralanıyor.
Bir öbür sebep de Fransa’nın, Senegal, Fildişi Kıyısı, Nijer ve Moritanya ile yüksek askeri ve ekonomik iş birliği olarak gösteriliyor.
Ülkede bilhassa ayçiçeği yağı ve patates üzere temel besin eserlerinde stokların süratle erimesi ve tedarik zincirinin badireye girmesi de Fransa’yı “acil çözüme” iten bir öbür etken olduğu belirtiliyor.
Bölgenin istenmeyeni Fransa’nın yeni atılımına halkın nasıl reaksiyon vereceği merak ediliyor
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un kısa müddet evvel duyurduğu, Senegal ve Moritanya ile yeni tarım projeleri üzerinde mutabakata varılmasının akabinde bu ülkelerdeki Fransız temsilciler, besin krizi üzerine açık oturum ve forumların düzenlenmesine ön ayak olmaya başladı.
Hakikaten Senegal’deki Fransa Büyükelçisi Philippe Lalliot, değerli kentlerinden Thies’te düzenlenen tarım bahisli açık konferansın ana iştirakçileri ortasında yer aldı.
Sömürge geçmişi nedeniyle kıtada “istenmeyen ülke” durumuna düşen Fransa, bir yandan Rusya’nın Afrika’daki faaliyetlerini artırmasıyla bölgedeki nüfuzunu kaybederken, yeni projelere soyunmasının, kıta halkında nasıl bir reaksiyona yol açacağı merak ediliyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı besin krizinin en büyük etkeni
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın tesiriyle güç fiyatlarındaki yükseliş, gübre fiyatlarındaki artışla birlikte besin fiyatları da fahiş derecede artışa geçti.
Çatışmaların tesiriyle tahrip edilen yollar başta olmak üzere ulaşımda yaşanan zorluklar ve azalan üretimin, bilhassa en temel ziraî gereksinimlerden biri olan buğdayda kıtlık telaşını de beraberinde getiriyor.
Uzmanlar, global buğday arzının yüzde 35’inin hayvan yemi için kullanıldığına işaret ederken, bu durumdan et ve öteki hayvansal eserlerin fiyatlarının da ziyan görebileceğine dikkati çekiyor.
Halihazırda güç kriziyle gayret eden Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde, savaşın devam etmesiyle birlikte besin fiyatlarındaki artışın da sürmesine kesin gözüyle bakılıyor.