Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine itiraz edeceğinin sinyalini vermesi üzerine başlayan tartışma büyüyor… Dün gece ABD Dışişleri Bakanlığı’nda düzenlenen basın toplantısında bakanlık sözcüsü Ned Price ile basın mensupları resmen birbirine girdi.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in 24 Şubat’ta Ukrayna’ya hücum talimatı vermesinden sonra Rusya ile kara hududu paylaşan Finlandiya ve komşusu İsveç’in NATO’yla yakınlaşması ile ilgili tartışmalar büyüyor…
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen hafta iki ülkenin terör örgütlerinin bütün hareketlerine müsaade verdiğine yönelik açıklamaları sonrasında bu iki ülkenin potansiyel NATO üyeliğine karşı olduğunu açıklamasından sonra görüşmeler devam ediyor. Hafta sonu, Berlin’de gerçekleşen tepede taraflar yumuşama sinyali gösterirken, Türkiye’nin telaş ve taleplerinin karşılanacağına dair işaretler de vardı.
Ama bu müspet görüşmelerden sonra pazartesi günü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “Türkiye’ye geleceklermiş, zahmet etmesinler. Türkiye’ye yaptırım uygulayanların bir güvenlik örgütüne iştirakine biz evet demeyiz” kelamları Washington’da gündem oldu. Dün gece ABD Dışişleri Bakanlığı’nda düzenlenen basın toplantısında bu açıklamalar ve Türkiye’nin tavrı tekrar gündeme geldi.
3P’YE VURGU YAPTI
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, basın mensuplarının sorularını yanıtlarken, Türkiye’nin NATO konusundaki yaklaşımı ve açıklamaları basın toplantısına adeta damga vurdu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD’li mevkidaşı Antony Blinken’ın New York’ta bir ortaya gelmesinden evvel düzenlenen basın toplantısında Price, “Özel görüşmeleri elbette açıklamayacağız ancak hafta sonu Finlandiya ve İsveç’in ittifaka katılması için güçlü bir konsensus oluştu. Dışişleri Bakanı Blinken bu iki ülkenin üye olacağından emin olduğunu söyledi. Teamül, protokol ve prosedür kıymetli ve bilhassa diplomaside. Münasebetiyle yeni bir gelişme olana kadar yorum yapmamayı tercih ediyoruz” dedi. (Price’ın burada bahsettiği teamül, protokol ve prosedür İngilizce’de precedent, protocol ve procedure olarak geçiyor ve Price konuşmasında bunlardan P harfleri olarak bahsetti)
Ama Price’ın bu karşılığına, gazeteciler, “Fakat burada açıklamalar çelişiyor. Siz emin olduğunuzu söylüyorsunuz ama pazartesi günü Erdoğan itirazını yineledi” dedi.
PRICE İLE FARKLI GAZETECİLER ORTASINDA GEÇEN DİYALOG
Price: Türkiye ismine konuşmak bize düşmez. Bizim…
Gazeteci: Ben şunu soruyorum…
Price: Biz NATO müttefiki…
Gazeteci: Siz Türkiye’nin durumunu anladınız mı?
Price: … olarak yorum yapabiliriz. Bakan Blinken hafta sonu dışişleri bakanlarıyla Berlin’de bir ortaya geldi ve iki ülkenin NATO’ya gireceğine yönelik güçlü bir fikir birliği oluştuğuna emin. Şayet bu iki ülke NATO’ya katılmak isterse onların girebileceğinden eminiz.
Gazeteci: Ben şunu demek istiyorum, Erdoğan dün İsveç ve Finlandiya’dan heyetlerin Ankara’ya gelmeye zahmet etmemelerini söyledi. Şunu anlamıyorum, Türkiye onların gelmelerini bile istemezken nasıl konsensus oluştuğunu söylüyorsunuz.
Price: Tekrar tekrarlıyorum, bizim Türkiye hükümeti ismine konuşmamız ya da onların konumunu beyan etmemiz uygun olmaz.
Gazeteci: Türkiye ABD’den bir şey talep etti mi?
Price: Özel konuşmaları paylaşmayacağız. İki bakan Berlin’de görüştü ve New York’ta da bir ortaya gelecek.
Gazeteci: Ben şu soruyu sormak istiyorum, hafta sonu görüşmelerden çıkan sonuca nazaran kendinizden emin olduğunuzu söylediniz. Ancak Erdoğan’ın açıklamaları sonrasında hala kendinizden emin misiniz?
Price: Kendimizden emin olduğumuzu iki ve üçlü görüşmelerden ve NATO’da yapılan görüşmelerden çıkan sonuçlara bağlı olduğunu söylüyorum.
Gazeteci: Yani Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son açıklamalarına karşın Türkiye’nin mani olmayacağına dair kendinizden eminsiniz?
Price: NATO müttefikleri içinde bu niyetimiz değişmedi.
Gazeteci: Ned, birebir hususta sorum var?
Price: Tıpkı mevzu mu? Olağan.
Gazeteci: Karşılıklarına nazaran Türkiye’nin ne istediğine dair net bir fikriniz olmadığını söyleyebiliriz değil mi?
Price: Türk yetkililer kamuya açıklamalarda bulundu. Onları takip etmeni öneririm.
Gazeteci: Ancak bu hiçbir şeyi açıklamıyor, zira o açıklamalar…
Price: Tekrar ediyorum, bu bize…
Gazeteci: Bize Berlin’de Türklerin tıpkı gemide olduğunu söylüyorsun ama dün ülkenin cumhurbaşkanı çıkıp birebir gemide olmadıklarını söylüyor.
Price: Türkiye hükümetinin konumunu söylemek bana düşmez. Bunu…
Gazeteci: Hayır burada soru şu: Türkiye’nin konumunu anladınız mı?
Price: Türkiye hükümetiyle ilgili soruları…
Gazeteci: Bu net mi?
Price: Bu bahisteki soruları onlar yanıtlasın.