Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaş nedeniyle kıtada baş gösteren güç sorununa tahlil bulmak için kolları sıvadı.
Rus petrol ve gazına olan bağımlılığın azaltılması için, güç alanında yeni yatırım kararları alındı.
Belçika’nın başşehri Brüksel’de, AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen tarafından güç arz güvenliğini artırmak ve Rusya’ya bağımlılığı azaltmak için hazırlanan REPowerEU isimli plana ait basın toplantısı düzenledi.
“Rusya’ya bağımlılığımızı süratli bir biçimde azaltmalıyız”
AA’nın haberine nazaran; von der Leyen, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın global güç piyasalarının işleyişini bozduğuna işaret etti.
Savaşın AB’nin bilhassa Rusya’dan ithal edilen fosil yakıtlara bağımlılığını ortaya koyduğunu belirten von der Leyen, “Artık güçte Rusya’ya bağımlılığımızı olabildiğince süratli bir halde azaltmalıyız.” tabirlerini kullandı.
“Plan, yeni bir ölçekte yatırımlar başlatmamıza yardımcı olacak”
Kelam konusu planın bunu gerçekleştirmeyi hedeflediğinin altını çizen von der Leyen, Rus fosil yakıtlarının yerinin doldurulması için talep tarafında güç tasarrufu, arz tarafında çeşitlendirmeyle pak güce geçişin hızlandırılması gerektiğini vurgulayarak şu sözleri kullandı:
“REPowerEU planı güç tasarrufunu artırmamıza, fosil yakıtları etaplı biçimde kaldırmayı hızlandırmamıza ve yeni bir ölçekte yatırımlar başlatmamıza yardımcı olacak.”
AB güç verimliliği gayesi yüzde 13 oldu
Mevcut güç krizini atlatmanın en süratli ve en ucuz yolunun güç tasarrufu olduğunu lisana getiren von der Leyen, “Bu nedenle 2030 için AB güç verimliliği maksadını yüzde 9’dan yüzde 13’e çıkaracağız.” tabirini kullandı.
Yenilenebilir güç maksadı yüzde 45’e çıkarıldı
Pak güç dönüşümünü hızlandırmak için harekete geçeceklerini vurgulayan von der Leyen, “AB’nin 2030 yenilenebilir güç amacını yüzde 40’tan yüzde 45’e çıkarıyoruz. Yenilenebilir kaynaklar ve şebekeler üzere altyapılarla ilgili müsaade prosedürlerini hızlandırmayı teklif ediyoruz.” dedi.
Öte yandan von der Leyen, güneş gücü yatırımlarına da sürat vereceklerini vurguladı.
2025 yılına kadar ticari ve kamu binalarına, 2029 yılına kadar da yeni konutlara çatı güneş paneli kurulması yükümlülüğü getirilmesini teklif ettiklerini belirtti.
REPowerEU planıyla ortak bir tedarik sistemi ve tedarikçi ülkelere ortak erişim yolu belirlediklerini, böylelikle AB ülkelerinin, gereksinimi olan güç eserleri birbirleriyle rekabet etmeden tedarik edebileceklerini anlattı.
“300 milyar euroya yakın bir kaynağı harekete geçiriyoruz”
Güçte bağımlılığı azaltmanın büyük ıslahatlar ve yatırımlar gerektireceğine işaret eden von der Leyen, “300 milyar euroya yakın bir kaynağı harekete geçiriyoruz.” dedi.
Bunun 225 milyar eurosunun kredi, yaklaşık 75 milyar eurosunun ise hibe olduğuna dikkati çeken von der Leyen, 10 milyar euronun üye ülkeler ortasındaki doğal gaz ve LNG ilişkilerinde, 2 milyar euronun Rus sevkiyatının yerine kurulacak petrol altyapısında kullanılacağını bildirdi.
Von der Leyen, kelam konusu finansmanın yüzde 95’inin pak güce geçişi hızlandırmada kullanılacağını söyledi.
Plan kapsamındaki amaçlar
REPowerEU planı kapsamındaki amaçlar şöyle sıralandı:
Güç tasarrufunun artırılması sağlanacak ve vatandaşların güç tüketim davranışlarını değiştirmeleri teşvik edilecek.
Güç tasarrufuna mali dayanak verilebilecek. Yapıların izolasyonu, güç verimli eserler ve ısı sistemlerine düşük KDV imkanı sağlanacak.
LNG tedarikinde kaynaklar çeşitlendirilecek. Yenilenebilir yatırımlar hızlandırılacak.
GES konseyi kapasitesi 2025’e kadar iki kat artırılacak. Yapıların çatısına güneş paneli konseyimi etaplı biçimde zarurî olacak.
Isı pompası ve jeotermal ısınma sistemlerinin kullanım oranı iki kat artırılacak. Yenilenebilir yatırımların onay süreçleri hızlandırılacak.
Endüstrideki petrol, doğal gaz ve kömür içeren süreçler değiştirilecek.
Ulaşımda güç tasarrufuna ve verimliliğine öncelik verilecek.
Kelam konusu gayeler için 2027’ye kadar 210 milyar euro ek yatırım gerekecek.
Amaçların yakalanması için 225 milyar euroluk finansman sağlanacak.
AB’nin Rusya’ya güç bağımlılığı
AB ülkeleri doğal gazın yüzde 40’ını, petrolün de yaklaşık yüzde 30’unu Rusya’dan tedarik ediyor. Planla Rusya’dan güç ithalatının düşürülmesi hedefleniyor.
AB Kurulu, artan güç fiyatlarına karşı üye ülkelerin atabilecekleri adımları içeren bir doküman yayınladı.
Evraka nazaran, kısa vadede ortak doğal gaz alımlarıyla rekabetçi fiyatlarla tedarik yapılabilecek, yüksek gelir ve kar elde eden güç üreticilerinin arızi karları tüketicileri desteklemeye tahsis edilebilecek, perakende elektrik fiyatları düzenlenebilecek.
Çok hudutlu orta irtibata sahip bölgelerde elektrik fiyatını düşürmek için elektrik üretiminde yakıt maliyetlerine yönelik sübvansiyonlar getirilebilecek. Gaz arzında kesinti yaşanması durumunda birlikte hareket edilecek. Üye ülkeler dayanışma gösterecek.