AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Brüksel’de güç arz güvenliğini artırmak ve Rusya’ya bağımlılığı azaltmak için hazırlananın “REPowerEU” isimli plana ait basın toplantısı düzenledi.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın global güç piyasalarının işleyişini bozduğuna işaret eden von der Leyen, savaşın AB’nin bilhassa Rusya’dan ithal edilen fosil yakıtlara bağımlılığını ortaya koyduğunu anlattı.
Von der Leyen, “Artık güçte Rusya’ya bağımlılığımızı olabildiğince süratli bir biçimde azaltmalıyız.” dedi.
Hazırladıkları planın bunu gerçekleştirmeyi hedeflediğine işaret eden von der Leyen, Rus fosil yakıtlarının yerinin doldurulması için talep tarafında güç tasarrufu, arz tarafında çeşitlendirmeyle pak güce geçişin hızlandırılması gerektiğini belirtti.
Von der Leyen, “REPowerEU planı güç tasarrufunu artırmamıza, fosil yakıtları evreli biçimde kaldırmayı hızlandırmamıza ve yeni bir ölçekte yatırımlar başlatmamıza yardımcı olacak.” değerlendirmesinde bulundu.
Mevcut güç krizini atlatmanın en süratli ve en ucuz yolunun güç tasarrufu olduğunu lisana getiren von der Leyen, “Bu nedenle 2030 için AB güç verimliliği gayesini yüzde 9’dan yüzde 13’e çıkaracağız.” tabirini kullandı.
Pak güç dönüşümünü hızlandırmak için harekete geçeceklerini vurgulayan von der Leyen, “AB’nin 2030 yenilenebilir güç maksadını yüzde 40’tan yüzde 45’e çıkarıyoruz.” dedi.
Von der Leyen, “Yenilenebilir kaynaklar ve şebekeler üzere altyapılarla ilgili müsaade prosedürlerini hızlandırmayı teklif ediyoruz.” diye konuştu.
Güneş gücü yatırımlarına da sürat vereceklerini vurgulayan von der Leyen, 2025 yılına kadar ticari ve kamu binalarına, 2029 yılına kadar da yeni konutlara çatı güneş paneli kurulması yükümlülüğü getirilmesini teklif ettiklerini aktardı.
Von der Leyen, AB önderlerinin ortak doğal gaz, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ve hidrojen tedariki konusunda anlaştıklarını anımsatarak, REPowerEU planıyla ortak bir tedarik sistemi ve tedarikçi ülkelere ortak erişim yolu belirlediklerini, böylelikle AB ülkelerinin, muhtaçlığı olan güç eserleri birbirleriyle rekabet etmeden tedarik edebileceklerini anlattı.
Güçte bağımlılığı azaltmanın büyük ıslahatlar ve yatırımlar gerektireceğine işaret eden von der Leyen, “300 milyar avroya yakın bir kaynağı harekete geçiriyoruz.” dedi.
Bunun 225 milyar avrosunun kredi, yaklaşık 75 milyar avrosunun ise hibe olduğuna dikkati çeken von der Leyen, 10 milyar avronun üye ülkeler ortasındaki doğal gaz ve LNG ilişkilerinde, 2 milyar avronun Rus sevkiyatının yerine kurulacak petrol altyapısında kullanılacağını bildirdi.
Von der Leyen, kelam konusu finansmanın yüzde 95’inin pak güce geçişi hızlandırmada kullanılacağını söyledi.
REPOWEREU İLE GÜÇ TASARRUFUNUN ARTIRILMASI SAĞLANACAK
REPowerEU planı kapsamındaki amaçlar şöyle sıralandı: Güç tasarrufunun artırılması sağlanacak ve vatandaşların güç tüketim davranışlarını değiştirmeleri teşvik edilecek. Güç tasarrufuna mali takviye verilebilecek. Yapıların izolasyonu, güç verimli eserler ve ısı sistemlerine düşük KDV imkanı sağlanacak. LNG tedarikinde kaynaklar çeşitlendirilecek. Yenilenebilir yatırımlar hızlandırılacak. GES konseyi kapasitesi 2025’e kadar iki kat artırılacak. Yapıların çatısına güneş paneli heyetimi etaplı biçimde mecburî olacak. Isı pompası ve jeotermal ısınma sistemlerinin kullanım oranı iki kat artırılacak. Yenilenebilir yatırımların onay süreçleri hızlandırılacak. Endüstrideki petrol, doğal gaz ve kömür içeren süreçler değiştirilecek. Ulaşımda güç tasarrufuna ve verimliliğine öncelik verilecek.
Kelam konusu maksatlar için 2027’ye kadar 210 milyar avro ek yatırım gerekecek. Gayelerin yakalanması için 225 milyar avroluk finansman sağlanacak.
AB ülkeleri doğal gazın yüzde 40’ını, petrolün de yaklaşık yüzde 30’unu Rusya’dan tedarik ediyor. Planla Rusya’dan güç ithalatının düşürülmesi hedefleniyor.
AB Kurulu, artan güç fiyatlarına karşı üye ülkelerin atabilecekleri adımları içeren bir evrak yayımladı. Dokümana nazaran, kısa vadede ortak doğal gaz alımlarıyla rekabetçi fiyatlarla tedarik yapılabilecek, yüksek gelir ve kar elde eden güç üreticilerinin “arızi karları” tüketicileri desteklemeye tahsis edilebilecek, perakende elektrik fiyatları düzenlenebilecek.
Çok sonlu orta kontağa sahip bölgelerde elektrik fiyatını düşürmek için elektrik üretiminde yakıt maliyetlerine yönelik sübvansiyonlar getirilebilecek. Gaz arzında kesinti yaşanması durumunda birlikte hareket edilecek. Üye ülkeler dayanışma gösterecek.
Tam kesinti yaşanması halinde gazda tavan fiyat uygulanabilecek.