Ülseratif kolit, bir tür inflamatuvar barsak hastalığıdır (İBH). İBH, gastrointestinal sistemi etkileyen bir grup hastalıktan oluşur. Ülseratif kolit, kalın bağırsağınızın (kolon olarak da adlandırılır), rektum veya her ikisinin astarı iltihaplandığında oluşur. Bu iltihaplanma, kolonunuzun astarında ülser adı verilen küçük yaralar üretir. Genellikle rektumda başlar ve yukarı doğru yayılır. Tüm kolonunuzu içerebilir.
İnflamasyon, bağırsağınızın içeriğini hızla hareket ettirmesine ve sık sık boşalmasına neden olur. Bağırsak astarınızın yüzeyindeki hücreler öldükçe ülserler oluşur. Ülserler kanamaya ve mukus ve irin akıntısına neden olabilir.
Bu hastalık her yaştan insanı etkilerken, çoğu kişiye 15 ila 35 yaşları arasında tanı konur. 50 yaşından sonra, genellikle erkeklerde olmak üzere bu hastalığa yönelik tanıda küçük bir artış daha görülür.
Ülseratif kolit belirtileri nelerdir?
Ülseratif kolit teşhisi konan kişiler, hafif semptom dönemleri yaşayabilir veya hiç semptom göstermeyebilir. Buna remisyon denir. Bununla birlikte, semptomlar geri dönebilir ve şiddetli olabilir. Buna alevlenme denir. Ülseratif kolitin yaygın belirtileri karın ağrısı, artan karın sesleri, kanlı dışkı, ishal, ateş, rektal ağrı, kilo kaybı, yetersiz beslenme yer alır.
Ülseratif kolit; eklem ağrısı, eklem şişmesi, mide bulantısı ve iştah azalması, cilt problemleri, ağız yaraları, göz iltihabı gibi ek koşullara neden olabilir.
Ülseratif kolit semptomlarının artmasına ne sebep olur?
Duygusal stres ülseratif kolite neden olabilir. Her gece en az yedi saat uyuyun, düzenli egzersiz yapın ve meditasyon gibi stresi azaltmak için sağlıklı yollar bulun.
Ağrı kesici veya ateş için kullanılan bazı ilaçlar ve antibiyotikler ülseratif kolitin artmasına sebep olabilir.
Ülseratif kolitin aşırı aktif bir bağışıklık sisteminin sonucu olabilir. Genler, diğer bağışıklık bozuklukları, bakteriler, virüsler ve antijenler gibi çevresel faktörler bağışıklık sisteminizi tetikleyebilir.
Kan testleri, dışkı testi, endoskopi, kolonoskopi, biyopsi, CT tarama gibi farklı testler ülseratif kolit teşhisi konulmasına yardımcı olabilir. Ayrıca özel antikor testleri de istenebilir.
Nasıl tedavi edilir?
Ülseratif kolit kronik bir durumdur. İlaç tedavisi uygulanabilir. Belirtiler şiddetliyse, ishalin neden olduğu dehidrasyonun ve elektrolit kaybının etkilerini yok etmek için hastaneye yatılması gerekebilir.
Büyük kan kaybı, kronik ve güçten düşürücü semptomlar, kolonunuzda perforasyon veya ciddi bir tıkanıklık varsa ameliyat gerekebilir. BT taraması veya kolonoskopi bu ciddi sorunları tespit edebilir.
Cerrahi, atık için yeni bir yol oluşturarak tüm kolonu çıkarmayı içerir. Bu yol, karın duvarındaki küçük bir açıklıktan dışarı çıkabilir veya rektumun sonundan geriye doğru yönlendirilebilir.
Ülseratif kolit, kolon kanseri geliştirme riskini artırabilir. Artan bu risk nedeniyle, teşhis konulduğunda kolonoskopi yapılır ve kanser olup olmadığı kontrol edilir. Düzenli taramalar kolon kanseri riskini düşürmeye yardımcı olur.