Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Şurası, Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu başkanlığında 26 Mayıs Perşembe günü toplanacak.
Birebir gün saat 14.00’te yılın beşinci faiz kararı açıklanacak. Banka bir evvelki toplantıda siyaset faizini değiştirmeyerek yüzde 14’te sabit tutmuştu.
GÜÇ İTHALATINDA KUVVETLİ SEYİR, CARİ SÜREÇLER İSTİKRARINI OLUMSUZ ETKİLİYOR
Para Siyaseti Konseyi’nin 14 Nisan’daki toplantısına ait özetinde, tüketici fiyatlarının martta yüzde 5,46 arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 61,14’e yükseldiği anımsatılarak, yılbaşından itibaren milletlerarası emtia fiyatlarında gözlenen artış eğiliminin jeopolitik gelişmelerle daha da belirginleştiği, başta güç, metal, besin ve ziraî emtia olmak üzere tarihi yüksek artışlar yaşandığı kaydedildi.
Kelam konusu gelişmelerin, bilhassa yurt içi güç ve besin fiyatları üzerinde tesirli olduğu vurgulanan özette, bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonlarındaki yükselişin mart ayında sürdüğü tabir edildi.
Özette, öncü göstergelerin, global iktisattaki toparlanmanın ivme kaybına rağmen sürdüğüne işaret ettiği belirtilerek, şunlar kaydedildi:
“Etkisi sürmekte olan jeopolitik riskler, global ve bölgesel iktisadi faaliyet üzerindeki aşağı taraflı riskleri canlı tutmakta ve belirsizliklerin artmasına yol açmaktadır. Global besin güvenliğindeki belirsizlikler, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, güç başta olmak üzere kimi kesimlerdeki arz kısıtlarının daha da besbelli hale gelmesi ve nakliyecilik maliyetlerindeki yüksek düzey milletlerarası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının artmasına yol açmaktadır. Yüksek global enflasyonun, enflasyon beklentileri ve milletlerarası finansal piyasalar üzerindeki tesirleri yakından izlenmektedir. Bununla birlikte, gelişmiş ülke merkez bankaları artan güç fiyatları ve arz-talep uyumsuzluğuna bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini kıymetlendirmektedir. Bu çerçevede, iktisadi faaliyet, iş gücü piyasası ve enflasyon beklentilerinde ülkeler ortasında farklılaşan görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para siyaseti irtibatlarında ayrışma gözlenmekle birlikte merkez bankaları destekleyici nakdî duruşlarını hala sürdürmekte, varlık alım programlarını azaltarak devam ettirmektedir.”
EMTİA FİYATLARINDAKİ ARTIŞLAR ÜRETİCİ FİYATLARINI OLUMSUZ ETKİLEMEYE DEVAM ETTİ
Özette, gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy girişlerinin risk iştahına paralel hareket ederek mart ayının son haftasına kadar gerilediği, bu tarihten sonra pay senedi piyasalarının öncülüğünde toparlandığı bildirildi.
Gelişmiş ülkelerin uzun vadeli tahvil faizlerindeki oynaklık ve global finansal şartların seyrinin, gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarına ait riskleri canlı tuttuğu aktarılan özette, “Söz konusu risklerin Türkiye’ye yönelik portföy akımları kanalıyla yaratabileceği tesirlerin, yurt dışı yerleşiklerin portföy pozisyonlanmalarındaki mevcut düzeyler dikkate alındığında daha sonlu kalabileceği kıymetlendirilmektedir.” denildi.
Özette, enflasyonda yakın devirde gözlenen yükselişte; jeopolitik gelişmelerin yol açtığı güç maliyeti artışları, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının süreksiz tesirleri, global güç, besin ve ziraî emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şoklarının tesirli olmaya devam ettiği vurgulanarak, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Jeopolitik gelişmelerle kayda paha formda güçlenen emtia fiyatlarındaki artışlar ve tedarik sürecinde süregelen aksaklıklar üretici fiyatlarını mart ayında da olumsuz etkilemeye devam etmiş, yıllık üretici enflasyonu başta güç olmak üzere tüm alt kümelerde yükselmiştir. Güç fiyatlarında ulaşılan yüksek düzeylerin olumsuz yansımaları barizleşmiştir. Alt kümeler bazında aylık değişimler dikkate alındığında, rafine petrol eserleri, inşaat ile temaslı eserler, metaller, elektrik-gaz üretimi ile dağıtımı, temel eczacılık, tütün ve besin eserleri bu periyotta öne çıkan kalemler olmuştur. Kapasite kullanım düzeyleri ve başka öncü göstergeler yurt içinde iktisadi faaliyetin, bölgesel farklılıklar ortaya çıksa bile dış talebin giderek artan olumlu tesiriyle güçlü seyrettiğine işaret etmektedir. Öte yandan, mart ayı prestijiyle imalat sanayi firmalarının gelecek 12 aylık periyoda ait yatırım eğilimleri yüksek seyretmektedir. Yılın birinci çeyreğinde firmaların kayıtlı iç ve dış piyasa siparişleri ile geleceğe yönelik sipariş beklentilerine bakıldığında, dış talebin güçlü seyrini sürdürdüğü, iç talebin ise ivme kaybettiği görülmektedir. Hakikaten kartla yapılan harcamalar şubat-mart devrinde toparlanmaya işaret etmekle birlikte çeyreklik bazda sonlu düşüş kaydetmiştir.”
GÜÇ İTHALATINDAKİ KUVVETLİ SEYİR, CARİ SÜREÇLER İSTİKRARINI OLUMSUZ ETKİLİYOR
PPK özetinde, iş gücü piyasasındaki gelişmelerin iktisadi faaliyetle uyumlu bir görünüm sergilediği belirtilerek, şubatta mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranının yüzde 10,7 seviyesinde gerçekleştiği aktarıldı.
Anket göstergeleri ve yüksek frekanslı bilgilerin, iş gücü piyasasında olumlu görünümün korunduğuna işaret ettiği kaydedilen özette, “Son periyotta güç ithalatındaki kuvvetli seyir cari süreçler istikrarını olumsuz etkilemektedir. Cari süreçler istikrarı şubatta 5,2 milyar dolar açık verirken, yıllıklandırılmış cari açık 2,7 milyar dolarlık artışla 21,8 milyar dolara yükselmiştir. Süreksiz dış ticaret dataları; mart ayında ihracatın yüksek düzeyini koruduğuna, ithalatın ise güç ve emtia fiyatlarındaki yüksek düzeyler kaynaklı olarak artış kaydettiğine işaret etmiştir.” değerlendirmeleri yapıldı.
Özette, sıcak çatışma nedeniyle ihracatta kısa devirde bölgesel kayıplar ortaya çıksa da ihracatçı firmaların dinamik kapasitesi ve pazar çeşitlendirme esnekliği sayesinde öbür ülkelere yapılan ihracattaki artışla kelam konusu kayıpların telafi edildiği vurgulandı.
Dış ticaret istikrarındaki bu görünüme rağmen hizmet gelirlerindeki olumlu seyrin cari süreçler istikrarını desteklemeye devam ettiği belirtilen özette, “Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin hissesi artarken, cari süreçler istikrarında güç fiyatlarından kaynaklanan riskler devam etmektedir. Cari süreçler istikrarının sürdürülebilir düzeylerde kalıcı hale gelmesi, fiyat istikrarı için kıymet arz etmektedir.” sözü kullanıldı.
PARA SİYASETİ
Özette, para siyaseti duruşunun; enflasyon görünümüne yönelik risklerin kaynağına, kalıcılığına ve para siyasetiyle ne ölçüde denetim altına alınabileceğine dair değerlendirmeler dikkate alınarak, temkinli bir yaklaşımla sürdürülebilir fiyat istikrarı amacına ulaşılması odağında belirleneceği vurgulandı.
Para siyasetinde sürdürülebilir fiyat istikrarı gayesi doğrultusunda finansal istikrara yönelik riskleri de gözeten liralaşma odaklı bir yaklaşımın sergilenmeye devam edileceği bildirilen özette, “Kurul, uzun vadeli Türk lirası yatırım kredileri de dahil olmak üzere kredilerin büyüme suratı ve erişilen finansman kaynaklarının maksadına uygun halde iktisadi faaliyet ile buluşmasının finansal istikrar açısından kıymetli olduğunu değerlendirmiştir. Bu çerçevede Konsey, makroihtiyati siyaset setinin güçlendirilmesine karar vermiştir.” denildi.
Özette, Kurul’un, sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrarın tesisi için atılan ve kararlılıkla sürdürülmekte olan adımlarla birlikte global barış ortamının yine tesis edilmesi ve enflasyonda baz tesirlerinin de ortadan kalkmasıyla dezenflasyonist sürecin başlayacağını öngördüğü bilgisine yer verilerek, şunlar kaydedildi:
“Bu çerçevede Konsey, siyaset faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir. Alınmış olan kararların birikimli tesirleri yakından takip edilmekte ve bu devirde fiyat istikrarının sürdürülebilir bir formda kurumsallaşması maksadıyla TCMB’nin tüm siyaset araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir siyaset çerçevesi gözden geçirme süreci devam etmektedir. Bu süreçte, siyaset araçlarının Türk lirası mevduat gelişiminin desteklenmesi, APİ fonlamasının teminat yapısında Türk lirası cinsi varlıkların artırılması, para takası (swap) ölçüsünün kademeli halde azaltılması ve döviz rezervlerinin güçlendirilmesi istikametinde geliştirilmesine odaklanılacaktır. Bu çerçevede, Türk lirası likiditesinde ve dağılımında yaşanan gelişmelerin mevduat ve kredi fiyatlamaları üzerindeki tesirleri, döviz kurundaki gelişmelerin enflasyon beklentileri üzerindeki gecikmeli tesirleri, kur muhafazalı mevduat eserlerine yönelik gelişmelerin aykırı para ikamesi, döviz piyasalarının derinliği ve istikrarı ve fiyat istikrarı üzerindeki tesirleri tahlil edilmekte ve gerekli siyaset önlemleri oluşturulmaya devam edilmektedir.”
KARARLAR ŞEFFAF, ÖNGÖRÜLEBİLİR VE BİLGİ ODAKLI ALINMAYA DEVAM EDECEK
Özette, TCMB’nin fiyat istikrarı temel gayesi doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 maksadına ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları liralaşma stratejisi çerçevesinde kararlılıkla kullanmaya devam edeceği vurgulandı.
Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrarın, ülke risk primlerindeki düşüş, aksi para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyeceği belirtilen özette, böylece yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir halde devamı için uygun yer oluşacağı kaydedildi.
Özette, Kurul’un, fiyat istikrarının sağlanması için güçlü bir siyaset uyumuyla tüm paydaşları içeren bütüncül bir makro siyaset bileşimi oluşturulmasını desteklediğine işaret edilerek, “Kurul, kararlarını şeffaf, öngörülebilir ve bilgi odaklı bir çerçevede almaya devam edecektir.” denildi.