TBMM Lideri Mustafa Şentop, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Parlamenter Asamblesinin (EİTPA) Azerbaycan Ulusal Meclisi’nde gerçekleştirilen “Salgın Sonrası Devirde İşbirliği: Düzgünleşme Sürecindeki Zorluklar ve Fırsatlar” bahisli 3. Genel Konferansı’nda iştirakçilere seslendi.
Şentop, Azerbaycan topraklarının Ermenistan tarafından işgali devrinde yaşananların anlattıklarına örnek olduğunu söyledi. Şentop, şu tabirleri kullandı:
* “Ermenistan’ın Azerbaycan toprağı Karabağ’da işgalci olduğu birçok memleketler arası platformda kabul ve tescil edilmiştir. BMGK, AKPM, AGİT bir çok kere Ermenistan’ın işgalci olduğunu kabul eden kararlar almıştır. İşgalin sona erdirilmesi için AGİT Minsk Kümesi oluşturulmuş, ABD, Rusya ve Fransa’nın eş lideri olduğu bu kurum çalışmalar yapmıştır. 1992’de kuruldu.
* Tam 30 yıl dünyanın tesirli devletlerinin oluşturduğu bir sistem Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarıyla alakalı olarak Ermenistan’la yaşadığı sorunu çözmemiştir. Bu sorunun 30 yıl çözülmemesi ve hâlâ kelamım ona tahlil grubunun vazife başında olması ortada esasen bir tahlil iradesinin olmadığını göstermektedir.
* Milletlerarası kurumların, bölge dışı ülkelerin bölgemizdeki ülkelerle ilgili yaklaşımları sorun çözmek yerine sıkıntıları kullanma ve derinleştirme, kendi çıkarlarına alet etme niyetlerinin en hoş göstergesi Azerbaycan’ın 30 yıldır yaşadığı problemdir.”
“KOMŞU ÜLKELERDEKİ BARIŞ GÖRÜŞMELERİNİ HEP DESTEKLEDİK”
Azerbaycan’ın nihayet işgal altındaki topraklarını şahsen kendisinin kurtardığını hatırlatan Şentop, kelamlarına şöyle devam etti:
* “Kahraman kardeş Azerbaycan halkını ve kıymetli önderi Cumhurbaşkanı Aliyev’in tekrar tebrik ediyorum. Bu süreçte Türkiye olarak her koşul altında kardeş Azerbaycan’ın yanında yer aldık, ebediyen haklı davasında destekçi olduk, bundan sonra da destekçi olmaya devam edeceğiz. Karabağ Azerbaycan’dır.
* Türkiye olarak Azerbaycan’ın yalnızca dost ve kardeş ülke olduğu için değil Azerbaycan tarihen ve hukuken haklı olduğu için destekledik. Haklı bir dava için gayret ediyorlardı. Fakat bir sorun daha var. Bu husus yalnızca iki ülke ortasındaki bir sorun olmaktan çıkmış ve bölge barışını tehdit eder hale gelmişti.
* Barış ve istikrardan yana olmak bu sorunun tahliliyle yetinilmemeyi icap ettiriyor. Bölge barışı için makul, insaflı, adil bir mutabakat sağlanması ve barış için birlikte çalışılmasını da gerekli kılıyor. Komşu ve bölge ülkeler ortasındaki barış görüşmelerini sürekli destekledik.”
“HİÇ KİMSEYE, HİÇBİR BÖLGEYE RASTGELE BİR YARARI OLMADI”
Global tehditlerle aktif, istikrarlı, çok boyutlu ve kapsayıcı bir uğraş yürütülmesinin büyük kıymet taşıdığını belirten Şentop, konuşmasına şöyle devam etti:
* “Bu noktada, mevcut milletlerarası kuruluşların demokratik, çoğulcu, devrin gerekliliklerine uygun ve karşı karşıya olduğumuz meselelere tahlil üretebilecek bir ıslahata tabi tutularak sağlam bir yapıya kavuşturulmalarına duyulan gereksinim açık bir halde karşımızda durmaktadır.
* Dünün paradigmalarıyla kurulan, ikili standartları rutin haline getiren ve belirli ülkelerin menfaatlerini merkeze alarak inşa edilen memleketler arası kurum ve kuruluşların mevcut yapısıyla, insanlığın günümüzde karşı karşıya kaldığı krizleri anlaması ve bu krizlere insani, vicdani, adil ve sürdürülebilir tahliller üretmesi mümkün değildir. Yeni dünyanın, herkesi kucaklayan, herkesi anlayabilen ve herkesin kaygısıyla hemhal olabilecek anlayışa ve donanıma sahip kurumlara ve siyasetlere muhtaçlığı vardır.
* Bu noktada, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Parlamenter Asamblesi üyeleri olarak bizim de yakın bir diyalog ve eşgüdüm halinde hareket ederek milletlerarası sistemin ve kuruluşların günümüz problemlerine daha adil ve insani bir perspektiften yaklaşabilmesi için gayret etmeliyiz. Bunun için öncelikle kendi aramızdaki istişare düzeneklerini ve iş birliği platformlarını daha faal, kapsayıcı ve güçlü bir yapıya kavuşturmalıyız.
* Bölgemizdeki meselelerle çaba etmenin yolu, bu sıkıntıları global aktörlerin müdahalelerine terk etmekten fazla, bölgesel kuruluşları aktif hale getirmekten geçiyor. Yirminci ve yirmi birinci yüzyılda, global aktörlerin insani kıymetlerden, faziletten, adaletten, hakkaniyetten, samimiyetten mahrum, büsbütün kendi çıkarlarını maksimize etme güdüsüyle ve emperyalist sömürü zihniyetiyle yaptıkları müdahalelerin hiç kimseye, hiçbir bölgeye rastgele bir yararı olmadı.
* Bu müdahaleler hiçbir yere, hiçbir ülkeye istikrarı, barışı ve huzuru getirmedi. Tam da bu nedenle, bölgemizdeki problemleri bölgenin gerçeklerine ve sahip olduğumuz ortak inanç ve kültürün bedellerine uygun olarak, sömürü kültürü ve zihniyetine karşı durarak hakkaniyet unsuruna nazaran kalıcı bir halde çözmemiz ve bunun için uğraş etmemiz hepimizin öncelikli vazifesidir”