Rus güçlerinin Ukrayna’nın başşehri Kiev’den püskürtüldüğü Mart ayı sonundan bu yana Buça bölgesinde binden faza sivilin cesedi bulundu. Bunların birçoğu çabukla kazılan sığ mezarlara gömülmüştü. BBC Doğu Avrupa Muhabiri Sarah Rainsford, 650 kişinin vurulduğu bir yaz kampının izinin sürdü. Kıdemli bir polis memurunun “infazlar” ismini verdiği olayların gerçekleştiği alan bugün bir kabahat mahalli olarak inceleniyor.
UKRAYNA KATİLLERİ ARIYOR
Rainsford, gördüklerini şöyle aktarıyor:
“Buça’nın savaştan evvel tanınan bir sığınak haline gelmesini sağlayan ormanın kenarındaki soğuk ve nemli bir bodrumda, beş Ukraynalı adam dizlerinin üzerine çökmeye zorlanmış ve başlarından vurulmuştu. Karanlıkta infazın gerçekleştiği bu noktayı birinci bakışta bulmak güç olabilir.
Girişin sağında kanla kaplanmış ve artık rengi koyu kırmızıya dönüşmüş taşlar var. Bunlar ortasında, bir tarafında kurşun deliği olan ve kenarı kana bulanmış mavi yün bir şapka duruyor. Duvarda en az bir düzine kurşun deliği saydım.
Birkaç adım ötede, bir Rus askerine ilişkin erzak paketinin kalıntıları var. Duvara grafitiyle yazılmış bir isimden burasının daha evvel bir çocuk kampı olduğunu hatırlıyorsunuz. Rus birlikleri Mart ayı başında başşehir Kiev’in çabucak dışındaki Buça’ya girdiğinde, Radiant kampı bir infaz alanı haline geldi.
Yaz kampı cinayetlerinin öyküsü tüyler ürpertici ve bu detay da o denli: Rus işgali altında bir ay boyunca Buça bölgesinde binden fazla sivil öldürüldü fakat bunların birçok şarapnel yahut bombardıman akınlarıyla değil; üst seviye bir polis yetkilisine nazaran, 650’den fazla kişi Rus askerleri tarafından kurşuna dizilerek öldürüldü.
Ukrayna artık bu şahısların katillerini arıyor.”
Kampı ziyaret eden Rainsford’un aktardığına nazaran bölge yakınındaki Gostemel’de yaşayan Volodimir Boiçenko asker olmamasına karşın Rus saldırısından kaçmayıp sivillere yardım etmeyi tercih etmişti. Bir mühlet sonra ondan haber alınamadı.
12 Mart’ta Radiant kampında görüldü ve ortadan kayboldu.
Volodimir Boiçenko
‘KANITLAR YOK EDİLMEDEN TOPLAMALIYIZ’
Rus güçlerinin Nisan başında Buça’dan çekilmesinden sonra sivillerin cesetlerinin sokaklarda, vuruldukları yerlerde bırakıldıkları dehşet imgeleri ortaya çıktı.
Moskova sivillerin öldürüldüğü savlarını yalanladı. Buna rağmen Ukraynalılar sorumlulardan hesap sormaya kararlı. Kiev’de bölgesel Emniyet Amiri Andrii Niebytov artık Ukrayna denetiminde olan topraklarda “Putin bir bomba atıp ispatları yok etmeden” somut ispatlar toplamaya çalıştıklarını söylüyor.
Deliller ortasında Buça hududunda her birinde çok sayıda kurşun deliği olan sivillere ilişkin otomobillerin olduğu bir alan da var. Bunlar, kaçmaya çalışan ailelerin ateş açılan araçları. Birinin penceresinde hala, askerlere, içindekilerin bir tehdit olmadığını göstermek için asılmış uzun beyaz bir bez var. Bu araçlara fazla yaklaşınca mevtin hastalıklı kokusunu alıyorsunuz.
‘BUNU YAPANLAR İNSAN DEĞİL’
Radiant kampındaki cesetler 4 Nisan’da bulundu. Volodimir Boiçenko da ortalarındaydı. Yakınları haftalarca hastaneleri ve morgları aramışlardı. O gün, kimliğinin belirlenmesi için fotoğrafının gönderildiği kız kardeşi Aliona, görseli indirmeden Volodimir’e ilişkin olduğunu bildiğini söylüyor.
Aliona, Volodimir’in katilleriyle ilgili, “Varlığımın her hücresiyle onlardan nefret ediyorum” diye ağlıyor:
“İnsanlar hakkında bu türlü hissetmenin yanlış olduğunu biliyorum ancak bunu yapanlar insan değiller. Bedenlerinde darp edilmemiş tek bir nokta bile bırakmamışlardı.”
Volodimir’in kızkardeşi Aliona ve kuzeni Ilona
Beş adam, dizlerinin üzerinde çömelmiş, başları eğik ve elleri arttan bağlı halde bulunmuştu. Emniyet Amiri BBC’ye verdiği demeçte, “İşkence gördüklerini biliyoruz” dedi ve ekledi:
“Rus ordusu savaş kurallarını ihlal etti. Ukrayna’da orduyla savaşmıyorlardı, sivil halkı kaçırıyor ve onlara azap ediyorlardı.”
RUS ASKERLERİ İZ BIRAKMADA DİKKATSİZDİ
Ne Savcılık ne de Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) devam eden soruşturmaların detaylarını açıklamayacak lakin kimi Rus askerleri geride bıraktığı izleri gizleme konusunda o kadar dikkatsizdi ki, değerli ipuçları bulunması beklenen.
Ukrayna kara savunması üniteleri, terk edilmiş birtakım mevzilerde asker listeleri bile keşfetti. Bunlardan biri çöp misyonu için oluşturulmuş bir rotaya benziyor; başkasıysa askerlerin pasaport ayrıntılarını ve cep telefonu numaralarını içeriyor.
Kiev bölgesel Emniyet Amiri Andrii Niebytov, delil toplamak için süratli çalışıyor
Ukrayna’da bugüne kadar 11 binden fazla potansiyel savaş hatası olayı kaydedildi. Ukrayna’nın güvenlik servisleri için bu büyük bir yük. Bu nedenle dijital hünerleri yüksek sivillerden yardım istendi.
Radiant kampındaki çöpler ortasından potansiyel bir ipucu bulduk. Ksyukha isimli bir bayan tarafından bir Rus askerine gönderilen bir paketin ambalajında askerin ismi ve askeri birliği açıkça yazılı.
‘KARARGAHTA BİR KUMANDAN OLMALI’
Ünite 6720, Sibirya’nın Altay bölgesindeki Rubtsovsk’ta konuşlanmış durumda. Lakin ünitenin daha evvel Buça ile irtibatı kurulmuştu. Kasabadan askerler, Ukraynalı meskenlerden yağmaladıkları malları akrabalarına gönderirken güvenlik kameralarına yakalanmışlardı.
Rubtsovsk’tan askerlerin kelam konusu çocuk kampında konuşlandırılıp konuşlandırılmadıkları yahut infazlar gerçekleştiğinde orada olup olmadıkları şimdi kesin değil. Polisin bunun için evvel daha kesin bir mevt vakti belirlemesi gerekiyor.
Niebitov, bunun üzerinde çalıştıklarını lakin kolay olmadığını söylüyor ve ekliyor: “Ama o kamp bir karargahtı yani orada bir komutanın olması gerekir. Askerler, komutanın bilgisi olmadan kimseyi infaz edemez. O yüzden evvel organizatörleri bulacağız, sonra uygulayıcıları arayacağız.”
Radiant kampı oynayan memnun çocukların mozaikleriyle süslü; şimdiyse bir hata mahali
‘BURASI ÇOCUK KAMPI’
Radiant kampındaki yolun karşısında, şarapnel hasarı almış bir kilisenin gerisindeki bir köşede, Buça’da yine ömür belirtileri görünüyor. Genç çocuklar bahçede koşuşturuyor, bir adam kasaba bombalanırken kırılan pencereleri tahta levhalarla tamir ediyor. Ve küçük bir dükkan müşterilere hizmet vermek için tekrar açılmış.
Bölge sakinlerinin paylaştığı savaş anılarından biri yaz kampından kaçan ve kendilerine sığınan Viktor isminde bir adamla ilgili.
Viktor Sitnitskyi Radiant kampını daha evvel duymamış fakat anlattığı tüm ayrıntılar burasıyla örtüşüyor. BBC muhabiri Rainsford ile telefonda görüşen Viktor, Rus askerlerinin kendisini Mart başında sokakta yakaladığını anlatıyor.
Elleri bağlanıp şapkasıyla gözleri kapatılan Viktor, bir bodruma sürüklendiğini anlatıyor. Burasının çocuk kampı olduğundan emin.
Ruslar Viktor’a azap yapıp onu, “Faşistler nerede? Birlikler nerede? Zelenskiy nerede?” diye sorguladı.
Ağır bombardımanların olduğu bir gece, gardiyanların onu beklemediğini fark ettiğinde can havliyle kaçtı. Viktor o geceyi şöyle hatırlıyor:
“Bombardıman altında hayatta kalma talihimin o mahzendekinden daha fazla olduğunu hesapladım. Silahı zati başıma dayamışlardı. Tetiği çekmeleri onlara neye mal olurdu ki?”
KARŞILIK BEKLEYEN ÇOK SORU VAR
Volodimir Boiçenko’nun cansız vücudu, çocuk kampının altındaki ortak mezardan alınıp Buça’nın eski mezarlığındaki bir kiraz çiçeğinin altına düzgün bir formda defnedildi.
Kızkardeşi Aliona, bu sayede kardeşinin yüzünü tekrar düşlerinde görebildiğini söylüyor.
Lakin hala cevap bekleyen çok sayıda sorusu var. Volodimir’in mezar yazısında mevt tarihi yok; yalnızca doğum günü var zira ailesi ne vakit vurulduğunu bilmiyor.
Radiant kampını denetim eden Rus kumandan bulunmadıkça bu sorunun karşılığını asla bilemeyebilirler.
Lakin Buça’daki herkes üzere onlar da sivillerin bu savaşa istemsizce dahil olmadığını biliyorlar. Savaş kurallarını bilmeyen ya da umursamayan Rus askerleri tarafından amaç alınıyorlar.