Türkiye İştirak Bankaları Birliği’nin (TKBB) 21. Olağan Genel Heyeti İstanbul Kadıköy’de bir otelde gerçekleştirildi. Genel Konsey toplantısına, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ve kesimde üst seviye yönetici olan bir çok kişi katıldı.
Enflasyona ait sık sık dikkat çeken çıkışlarda bulunan Bakan Nebati, bu defa iktisadın son 2 yılda gösterdiği büyük muvaffakiyetin tüm dünya tarafından takdir edildiğini söyledi.
Nebati, Türkiye İştirak Bankaları Birliği (TKBB) 21. Olağan Genel Kurulu’nun açılışında yaptığı konuşmada, TKBB’nin, kurulduğu günden bu yana Türkiye’nin kalkınmasında ve büyümesinde insan merkezli bir yaklaşımla kıymetli roller üstlendiğini, bu rollerin hem sayısının hem de kıymetinin her geçen gün giderek arttığını belirtti.
Türkiye’de iştirak finansın mazisinin, ülkede finansal manada özgürleşme adımlarının atıldığı 1980’lerin birinci yıllarına kadar uzandığını anımsatan Nebati, o tarihlerde atılan tohumların, bugün serpilip büyüyerek ülkenin gereksinim duyduğu finansmanı kesintisiz sunabilen güçlü finansal kuruluşlara dönüştüklerini görmenin kendilerine büyük bir memnunluk verdiğini söyledi.
Nebati, 2001 yılında Özel Finans Kurumları Birliği ismiyle kurulan kelam konusu birliğin, 2005 yılında Türkiye’nin gelişen iktisadına ve muhtaçlık duyduğu sağlam finans bölümüne cevap vermek emeliyle hayata geçirdikleri 5411 sayılı Bankacılık Kanunu çerçevesinde bugünkü ismi olan” Türkiye İştirak Bankaları Birliği” ismini aldığını hatırlattı.
O tarihlerden bu yana iştirak finans bölümünün Türkiye’de adeta ilmek ilmek dokunduğunu aktaran Nebati, şunları kaydetti:
“İnancımızdan kök bulan bir sistem, iştirak finans… İnsan ve paylaşım odaklı yaklaşımlarının yanı sıra uzman takımları ve yeni teknolojilere süratle ahenk sağlayabilmesiyle bu gelişimini sürdürdü. Ülkemizin banka yüklü finansal yapısı içerisinde, iştirak bankalarının giderek artan rolü ve çeşitlenen eserleriyle her geçen gün daha fazla ilgi göreceğine ve toplam faal büyüklük içerisinde hala hudutlu olan hissesini daha da üstlere taşıyacağına yürekten inanıyorum. Bu sayede başta KOBİ ve daha küçük ölçekli firmalar olmak üzere, hem yenilikçi finansman modelleriyle finansmana erişim imkanları artacak hem de finansal okuryazarlık düzeyinde sağlanacak gelişmelerle ülkemizin potansiyeli giderek daha fazla ortaya çıkacaktır.”
“KATILIM BANKACILIĞININ BANKACILIK SİSTEMİNDEKİ HİSSESİ YÜZDE 5’TEN YÜZDE 8’E YÜKSELDİ”
Nureddin Nebati, iştirak bankalarının son 16 yılda gerek faal büyüklük gerekse krediler açısından bankacılık kesimi ortalamalarının üzerinde bir performans gösterdiğini belirterek, iştirak bankacılığının bankacılık sistemindeki hissesinin son 5 yılda yüzde 5’ten yüzde 8’e yükseldiğini, böylelikle iştirak bankaları için öngörülen yüzde 15’lik pazar hissesini yakalama noktasında değerli bir ilerleme kaydedildiğini, pazar hissesinin artış suratı konusunda bir 16 yıl daha beklenemeyeceğini kaydetti.
İstikrarlı biçimde büyüyen iştirak bankalarının 2022 yılı mart ayı prestijiyle toplam etkinlerinin yıllık yüzde 73,6 artarak 467,7 milyar TL’ye ulaşmış durumda olduğunu, bunun da yetmeyeceğini tabir eden Nebati, iştirak bankalarının 2022 yılı mart ayı prestijiyle yurt genelinde şube sayısının 1.321’e ulaşırken, çalışan sayısının yaklaşık 17 bin kişi olduğunu, biraz daha uğraş edilmesi gerektiğini bildirdi.
Nebati, KOBİ bankacılığında değerli bir piyasa aktörü olan iştirak bankalarının kredilerinin üçte birini KOBİ’lere yönlendirmek suretiyle bankacılık kesim ortalaması olan yüzde 23’ün epey üzerinde bir düzeyde bulunduğunu, bunun takdire şayan olduğunu aktararak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Katılım bankalarımızın dijital bankacılıkta kaydettikleri aralık de son derece memnuniyet verici. Geçtiğimiz günlerde kuruluş müsaadesi alan Hayat İştirak Bankası’nın da ülkemizin birinci dijital iştirak bankası olarak bölüme dinamizm getireceğine inanıyorum. Sermaye piyasalarımızın geliştirilmesi ve derinleştirilmesi açısından geçtiğimiz yılın kasım ayında Borsa İstanbul tarafından hesaplanmaya başlanan 5 yeni iştirak endeksiyle bu alanda daha fazla yatırımcımıza hitap etmeye başlanmış olmasını da epey bedelli buluyorum. Yeniden geçtiğimiz yıl gerçekleştirilen yeşil sukuk ihracı, kesimde bir birinci olmasıyla bu alanda kıymetli bir kapıyı aralamıştır.
Yenilikçi bir yaklaşımla iştirak finans prensiplerine uygun olarak gerçekleştirilen bu ihracın bölümün bu alandaki gelişimine önayak olacağına inanıyorum. Bugün ulaştığınız pozisyona ve potansiyelinize şöyle bir dönüp baktığınızda, eminim sizler de sabırla ve itinayla büyüyen bir çınar olma yolunda ilerlediğinizin farkındasınız. Sizleri bu başarılarınızdan ötürü samimiyetle tebrik ediyor, devamını da getirecek donanım ve birikime sahip olduğunuza canıgönülden inanıyorum. Artık buna Finansal İştirak Maddesi’ni da ekleyerek hem kesim içerisindeki taleplerin karşılanması manasında da çalışmalarımız aşikâr bir etaba geldi. İnşallah paydaşlarımızla bu hususlar üzerinde tartışıp bir an evvel bu yasanın çıkmasını ve Türkiye’deki iştirak finansın olması gereken noktaya gelmesi konusunda hepimizin katkı sağlayacağı, büyüyeceğimiz, gelişeceğimiz bir devri yakalayacağız.”
“MAYISTA İSTANBUL’DA ÇOK FARKLI BİR SAYIYA VE ORANA ULAŞMIŞ DURUMDAYIZ”
Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, global salgınla başlayan ve Rusya-Ukrayna savaşıyla derinleşerek dünya çapında yaygınlaşan birçok sorun nedeniyle tüm vakitlerin en külfetli periyotlarından birinden geçildiğini, güç başta olmak üzere artan emtia fiyatları, tedarik zincirlerindeki aksamalar ve yüksek nakliyat maliyetlerinin tüm dünyada enflasyonun rekor düzeylere ulaşmasına neden olduğunu, 2022 yılının bu tartışmalarla geçeceğini, bu hususların Türkiye ve dünyanın gündeminde daha fazla olacağını söyledi.
Tüm dünyanın, son 40 yılın en yüksek enflasyon oranlarıyla karşı karşıya olduğunu tabir eden Nebati, “Örneğin, İspanya’da üretici fiyat artışları 1,5 yıl içinde yıllık bazda negatif düzeylerden yüzde 40’ın üzerine ulaşmış vaziyette.” dedi.
Nebati, bu global gelişmelerin neden olduğu üretim maliyetlerindeki artışlar karşısında, kaynakları aktif ve tahlil odaklı bir yaklaşımla kullandıklarını ve maruz kalınan maliyetleri kıymetli ölçüde sübvanse ettiklerini vurgulayarak, “2021 yılında yüzde 36 ve 2022 yılı ocak-mart devrinde yüzde 28 oranında sübvansiyon sağladık. Sanayicilerimizi destekliyoruz. Hanehalkının kullandığı doğal gaza da yüzde 78 oranında dayanak sağlamaya devam ediyoruz.” diye konuştu.
‘DÜNYA İKTİSADIMIZI TAKDİR EDİYOR’
İktisadın son 2 yılda gösterdiği büyük muvaffakiyetin tüm dünya tarafından takdir edildiğini aktaran Nebati, “Mevcut global aksiliklere karşın ülkemiz büyümeye devam ediyor. Öncü göstergeler bu yılın birinci çeyreğinde güçlü ve istikrarlı büyüme eğiliminin sürdüğünü gösteriyor. Sanayi üretimimiz, 2022’nin birinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 10,2 oranında artış gösterdi. İhracatta her ay rekor üzerine rekor kırıyoruz. Nisan ayında gerçekleştirdiğimiz 23,4 milyar dolarlık ihracat ile tüm vakitlerin aylık ihracat rekorunu kırdık. Bu ayda güç hariç ihracatımız ithalatımızı geçmiş durumda.” sözlerini kullandı.
Nebati, gelecek periyotta yeterli bir turizm dönemi geçirmeyi öngördüklerini belirterek, “Nisan ayı gerek Akdeniz gerekse İstanbul’da çok âlâ geçti. Mayıs ayında İstanbul’da çok farklı bir sayıya ve orana ulaşmış durumdayız ki salgın öncesi devri de geçti.” dedi.
“ŞİMDİKİ GAYEMİZ ENFLASYONUN ANA SEBEPLERİNDEN BİRİ OLAN BEKLENTİLERİ DÜZELTMEKTİR”
Mart ayı prestijiyle toplam istihdamın yaklaşık 30 milyonu geçtiğini bildiren Nebati, iktisadın ürettiğini, ihraç ettiğini, istihdam oluşturduğunu ve daha da değerlisi bunu gerçekleştirirken organik ve sürdürülebilir bir büyüme ortaya koyduğunu söyledi.
Nebati, tüm bunları, makroekonomik ve finansal istikrarı güçlendirerek yüksek katma pahalı yatırımları teşvik edecek biçimde tasarladıkları ve odağında üretimi, yatırımı, ihracatı ve istihdamı artırmak olan Türkiye İktisat Modeli ile başardıklarını vurguladı.
Makroekonomik maksatlara ulaşmakta finansal istikrarın kıymetinin de farkında olduklarını aktaran Nebati, şunları kaydetti:
“Geçtiğimiz yıl aralık ayında döviz kurlarında gözlemlediğimiz piyasa gerçekliğini yansıtmayan fiyat oluşumunu, uygulamaya aldığımız Kur Muhafazalı Mevduat ve İştirak Hesabı (KKM) ve destekleyici alternatif enstrümanlarla bertaraf ettik. Böylelikle enflasyonun kıymetli bir belirleyicisi olan döviz kurlarındaki fiyat dalgalanmalarını büyük oranda dengeledik. Şimdiki gayemiz, enflasyonun ana sebeplerinden biri olan beklentileri düzeltmektir. Enflasyon ataletini ve beklentilerini el ele vererek, birlikte adımlar atarak, elimizi taşın altına koyarak halledeceğiz.”
Nebati, ilgili kesim kuruluşlarıyla toplantılar yaptıklarını, sayıları önlerine koyduklarını anımsatarak, “Türkiye’deki gelişmeyi, büyümeyi gelişmeyi önlerine koyuyoruz. Dalların nereden nereye geldiğini ortaya koyan dataları paylaşıyoruz. Kısa periyot karlılığı üzerinden birtakım hesaplarla ülke ve dünya gerçeklerindeki ezaları kendilerine bir yarar oluşturmak ismiyle çalışanların datalarını ortaya koyuyoruz, paylaşıyoruz ve diyoruz ki ‘bu ülke hepimizin, bu ülkede hepimiz yaşıyoruz, bu ülkede hepimiz birlikte kazanıyoruz.’” dedi.
Kar maksimizasyonunu fahiş hale dönüştürecek ve bundan kısa devir içerisinde süratli halde birtakım katkıları fazla getirecek fahiş uygulamalara net olarak karşı durduklarını ortaya koyduklarını belirten Nebati, “Bir gayretimiz var. Bu uğraşımız, enflasyonun Türkiye’de mutlak suretle denetim altına alınması ve amaçlarımız doğrultusunda ilerlemesidir. Bunu yapacağız, bizimle birlikte olanlarla birlikte yapacağız. Biz birlikte olmaktan mutlak suretle rahmetin hasıl olduğuna inananlarız. Bu işi başaracağız. Yanlış yapanın üstüne de gideceğiz. Şu andaki enflasyonun bu sayılara gelmesinde, son periyotta en değerli etken beklentiler haline dönüşmüştür. Bu beklentileri daima birlikte kıracağız inşallah.” diye konuştu.