Ailelerinden koparılarak kurban merasimleri için hazırlanan iki çocuğun saç ve tırnak kalıntıları incelendi. Bilim insanlarının yaptığı son araştırmada beş asırdan daha uzun bir mühlet evvel bir kurban merasimine hazırlanan iki İnka çocuğuna içirilen yatıştırıcı içeceğin izine rastlandı. Birinci kere tespit edilen yatıştırıcı unsurun ailelerinden koparılan çocukların haftalar süren seyahatinde sakin kalmasını sağladığı anlaşıldı. İnka rahipleri bir kız ve bir erkek çocuktan oluşan kurbanları, Peru’daki Ampato Dağı’nda merasimle öldürdü. Rahipler kurbanlar gömülmeden evvelki günler ya da haftalar boyunca ‘ruh hallerini hafifletmiş’ olabilecek bir sıvı içerek tasalarını yatıştırdı.
KURBAN EDİLMEDEN EVVEL HALÜSİLASYON GÖRMÜŞLER
Polonya’daki Varşova Üniversitesi’nde biyoarkeolog olan Dagmara Socha ve meslektaşları, yaptıkları araştırmalarda bu çocukların cesetlerinin ‘halüsinojenik’ tesirleri bilinen sıvı bir karışım olan Ayahuasca’nın temel bileşenlerinden birinin kimyasal kalıntılarını barındırdığını tespit ettiler.
Yapılan incelemeler, kız çocuğun doğal yollarla mumyalanan bedenindeki saçlara ve erkek çocuğun kısmen mumyalanmış kalıntılarında bulunan tırnaklarına odaklandı.
Gazeteduvar’dan Bruce Bower’ın haberine nazaran; Socha ve grubunun ‘June Journal of Archaeological Science: Reports’ isimli mecmuada yayınlanan araştırmasında aktardığı kadarıyla, her ne kadar eldeki kalıntılarda Ayahuasca’nın güçlü halüsinojenlerinden kalan moleküler belirtiler görülmese de, ‘Banisteriopsis caapi’ (B.caapi) isimli sarmaşığın kimyasal eserleri olan ‘harmin’ ve ‘harmalin’ hususlarının izlerine rastladı. Ayahuasca’da bulunan Banisteriopsis caapi bileşeni, başka daha halüsinojenik bileşenlerin gücünü arttırıyor.
Kemirgenler üzerinde yapılan son araştırmalar, harmin içeren çözeltilerin, beyni birtakım antidepresan ilaçların yaptığına misal biçimde etkilediğini ortaya koyuyor. Socha, “Bu, B. caapi’nin geçmişte antidepresan özellikleri nedeniyle kullanılmış olabileceğine dair birinci kanıt” diyor. ABD’de bulunan Missouri Üniversitesi’nden arkeolog Christine VanPool, harmin’in insanlarda depresyon ya da korkuyu azaltıp azaltamayacağına ait araştırmalar şimdi emekleme evresindeyken, bileşenin şuurlu bir formda kullanılmasının mümkün olduğunu düşünüyor. Socha’nın grubunda olmayan VanPool, İnka İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra düzenlenen İspanyol dokümanlarının alkollü bir hususun kurban edilmeye hazırlanan insanları sakinleştirmek maksadıyla kullanıldığını aktardığını, hâl böyleyken başka mayalanmış içkilerin de kullanılmış olabileceğini söz ediyor. “İnkaların, B. caapi’nin kurban edilecek insanların yaşadığı tasayı azalttığını bildiği görüşüne kuşkucu biçimde katılıyorum” diyor.
Socha, İspanyol tarihçilerin kazara İnka kurban adaylarının B. caapi içeceği yerine ‘chicha’ ismiyle bilinen tanınan bir mısır birası içtiklerini düşünmüş olabileceğinden şüpheleniyor. Ampato Dağı’nda bulunan çocukların üzerinde yapılan moleküler tahlillerde bedenlerinde alkol olduğuna dair bir ispata ulaşılamadı. Öte yandan, kurban edilmeden çabucak evvel içilen şey alkol olsaydı bile, araştırmacıların testlerinde ortaya çıkmazdı.
ÇOCUKLARA HAFTALAR BOYUNCA SAKİNLEŞTİRİCİ İÇİRİLMİŞ
Ulaşılan ispatlar da her iki çocuğun vefatlarına kadar geçen haftalar boyunca koka yaprakları çiğnemiş olduklarını ortaya koydu. İspanyol kayıtları, İnka geçit merasimleri sırasında yaygın biçimde koka yapraklarının kullanıldığını aktarıyor. Bahsi geçen olaylar, mevtten sonra çeşitli lokal yaradanlara elçi olarak gittiklerine inanılan çocukların ve genç bayanların bu merasimde kurban edilişlerini de içeriyor.
Kurban edilen çocuklar, 1995 yılında Ampato Dağı’nın tepesine yakın bir yerde düzenlenen bir keşif seyahatinde bulundu. Socha, iki İnka çocuğun konutlarının bulunduğu bölgeden resmi merasimler için başşehir Cuzco’ya ve daha sonra Ampato Dağı’na yapacağı bir hac seyahatini gerçekleştirmesinin en az iki hafta ve büyük ihtimalle birkaç ay süreceğini tabir ediyor.
KABUSA SEYAHAT GÜÇ VE MEŞAKKATLİ OLMUŞ
Yeni araştırmaya dahil olmayan Calgary Üniversitesi arkeoloğu Lidio Valdez için bu çocuklara teskin edici bir B. caapi içeceği ve çiğnemeleri için koka yaprakları verilmiş olması şaşırtan değil. Çocuklar öleceklerini anlamamış olabilirler; buna rağmen, ailelerinden ayrıldıktan sonra uzun bir seyahatin zahmetlerine ve yalnızlığa katlanmak zorunda kaldıklarını belirtiyor.
Valdez, Ampato Dağı’nın aslında İnka lisanında ‘kurbağa’ manasına gelen bir sözcük olan ‘Qampato’ biçiminde adlandırıldığından şüpheleniyor. İnkalar üzere And toplumları kurbağaları su yahut yağmurla ilişkilendirirdi. “Dağ muhtemelen su ya da yağmurla ilişkiliydi ve çocuklar tahminen de dağ rablerinden kendilerine su göndermelerini istemek için kurban verildiler” diyor.