Truss hükümetin milletlerarası hukuka uygun davrandığına inandığını belirtti, fakat AB memleketler arası bir mutabakat içinde tek taraflı teşebbüsün milletlerarası hukukun ihlali olacağını vurguluyor.
Euronews’in haberine nazaran; İngiltere’nin yeni mevzuat planına karşı sert cevap veren AB “elindeki bütün imkanlarıyla Londra’nın bu tek taraflı teşebbüsünün karşısında olacaklarını” duyurdu.
Bakan Truss’ın duyurduğu yasa taslağının önümüzdeki günlerde yayınlanması bekleniyor. Bu değişiklikle İngiliz bakanlar AB’ye istişareden Brexit’in bir kesimi olan Kuzey İrlanda Protokolü’nde tek taraflı olarak hareket etme yetkisine sahip olacak.
Düzenleme ile Kuzey İrlanda’ya gidecek lakin Birleşik Krallık içinde kalacak olan malların bürokrasiden kurtarılarak gümrük denetimlerine tabi olmadan hareket imkanına kavuşması planlanıyor. İrlanda Cmhuriyeti ya da AB’nin öbür bir üyesine gidecek olan mallar içinse protokolün gerektirdiği denetimlerin uygulanmasına devam edilecek.
AB YANSILI
Liz Truss İngiltere’nin bu adımının AB’yi hiçbir biçimde olumsuz istikamette tesiri olmayacağının altını çizdi. Lakin Avrupa Kurulu İngiliz hükümetinin bu adımını olumlu karşılamadı.
AB Komitesi Lider Yardımcısı Maros Sefcovic Liz Truss’ın parlamentodaki konuşması üzerine yayımladığı açıklamada AB’nin elindeki her türlü imkanla karşılık vereceği ikazında bulundu.
AB’nin İngiltere ile “olumlu ve istikrarlı bir ilişki” kurmak istediğini belirten Sefcovic, “Bu münasebet tarafların birbirlerine karşı tüzel açıdan bağlayıcı taahhütlere tam hürmet göstermesi temeline dayanmalıdır” dedi.
Sefcovic AB’nin ana emelinin mevcut protokol içinde tahlil bulmak olduğunun da altını çizdi.
İngiliz hükümetinin sunmayı planladığı yeni mevzuatın yasal olup olmadığı en tartışılan bahislerin başında geliyor.
Hükümet bu teşebbüsün yasal olduğunda ısrarlı lakin muhalefet partileri bir ihlal halinde İngiltere’nin prestijinin da zedeleyeceğini lisana getiriyor. Bir öbür tenkit de bu türlü bir teşebbüsün ticaret savaşlarına yol açabileceği ve bunun geçim probleminin kendini hissettirdiği bir periyotta daha büyük ekonomik zorluklara neden olabileceği belirtiliyor.
Gündeme getirilen bir diğer nokta da protokolle ilgili tek taraflı adımların Kuzey İrlanda’daki barış sürecini ve istikrarı olumsuz etkileyebileceğine dair telaşlar.
İrlanda tarafından sıklıkla lisana getirilen bu dertlere cevap olarak Liz Truss, İngiliz hükümetinin önceliğinin “Katolik ayrılıkçılar ve İngiltere ile birlik yanlısı Protestanlar ortasındaki savaşı sona erdiren Belfast Good Friday (Hayırlı Cuma) Mutabakatı’nı tüm boyutlarıyla desteklemek” olduğu söz etti ve hükümetin muahedeyi korumak için Kuzey İrlanda’daki tüm taraflarla çalışmaya devam edeceğini söyledi.
MEVZUAT KUZEY İRLANDA’DAKİ SİYASİ DÜĞÜM ÇÖZÜLEBİLİR Mİ?
Kuzey İrlanda Protokolü kaldırılmadan hükümet kurulmasına takviye vermeyeceklerini duyuran Demokratik Birlik Partisi (DUP) Liz Truss’ın açıklamalarından temkinli bir memnuniyet duyduklarını belirtti.
Birleşik Krallık’la birlikten yana olan DUP Genel Lideri Jeffrey Donaldson bir yasal düzenlemeyle ilgili süratli ilerleme beklediklerini vurguladı fakat güzel bir başlangıç olarak niteledi.
Kuzey İrlanda’yı hükümetsiz bırakan siyasi düğümün başka tarafındaki İrlanda milliyetçisi Sinn Fein ise İngiltere’nin bu adımla “yasa ihlalini yasalaştırmaya çalıştığını savundu.
DUP şubat ayında protokolün Kuzey İrlanda’yı Birleşik Krallık’tan ayırdığı gerekçesiyle hükümetten ayrılarak siyasi krizi tetiklemişti. 5 Mayıs’taki seçimlerden sonra da protokol kaldırılıncaya dek hükümette yer almayacaklarını açıklaması Kuzey İrlanda’daki siyasi düğümü daha da zora soktu. Dün Kuzey İrlanda’daki siyasi partilerle temasta bulunan Başbakan Johnson protokolün kaldırılmasından değil lakin içinde değişiklik yapılmasından yana olduklarını lisana getirmişti.