Çin’de başta ülkenin en büyük kenti Şanghay olmak üzere Omicron varyantının tetiklediği Kovid-19 salgınlarını denetim altına almak için alınan önlemler, ekonomiyi olumsuz etkiliyor.
AA muhabirinin derlediği datalara nazaran, yıl başından bu yana büyük nüfusları barından, kilit sanayi ve iş kollarına konut sahipliği yapan kentlerde uygulanan kapanma önlemleri ve kısıtlamaların yavaşlatıcı tesiri, makro ekonomik göstergelere yansırken kritik kesimlerde aktiflik kayıpları gözlendi.
Çin’de nisanda sanayi üretimi, perakende satışlar, araba satışları, gayrimenkul yatırımları, imalat ve hizmetler kesimindeki ekonomik etkinlikler ve ihracat artış suratı azaldı.
Birçok alanda ölçülen ekonomik performans, birinci hadiselerin Çin’in Vuhan kentinde görüldüğü Kovid-19 salgınının birinci aylarından bu yana en düşük düzeylere geriledi.
ÜRETİM VE TÜKETİMDE SERT DÜŞÜŞ
Kısıtlamalar nedeniyle ülkede sanayi üretimi ve perakende satışlar, salgının başından bu yana en sert düşüşlerini kaydetti.
Ulusal İstatistik Ofisinin (UIB) bilgilerine nazaran, yıllık cirosu 20 milyon yuanın (yaklaşık 2,94 milyon dolar) üzerindeki sanayi işletmelerinin katma bedelli çıktılarının hesaplandığı sanayi üretimi, nisanda yıllık bazda yüzde 2,9 azaldı. Bu, salgının başında üretim üzerinde tesirlerin birinci sefer hissedildiği Şubat 2020’den bu yana kaydedilen en sert düşüş oldu.
Sanayi üretimi, mart ayında yüzde 5 artış göstermişti. Çin’de imalat kesiminde ekonomik aktifliği ölçen imalat sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), nisanda 2,1 puan azalarak 47,4’e geriledi. Bu, Şubat 2020’den bu yana kaydedilen en düşük düzey oldu.
PMI endeksinde 50’nin üzerindeki bedeller ekonomik faaliyetlerdeki artışa, altındaki pahalar ise azalmaya işaret ediyor.
PERAKENDE SATIŞLAR
Nüfusu 26 milyonu aşan Şanghay başta olmak üzere çok sayıda kentte uygulanan kısıtlayıcı önlemler, tüketimi de olumsuz etkiledi.
Perakende satışlar nisanda geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 11,1 azaldı.
Azalma, Kovid-19 salgınının birinci tesirlerinin hissedildiği Mart 2020’deki yüzde 15,8’lik düşüşün akabinde kaydedilen en sert düşüş oldu.
Perakende satışlar, mart ayında yıllık bazda yüzde 3,5 azalmış, bu Haziran 2020’den bu yana kaydedilen birinci düşüş olmuştu.
ARABA SATIŞLARI
Çin Araba Üreticileri Birliğinin (CAAM) datalarına nazaran, araba satışları nisanda geçen yıla nazaran yüzde 47,6 azalarak 1,18 milyon üniteye kadar geriledi.
Satışların hacmi yılın birinci 4 ayında geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 12 azaldı.
Fabrikalarda üretimin durması ve kesim tedarikinde yaşanan sorunlar nedeniyle piyasaya sürülen araba sayısı da düştü.
Çin Araba Satıcıları Birliği (CADA) datalarına nazaran, üretilen araba sayısı nisanda geçen yıla nazaran yüzde 41,1 geriledi.
SABİT SERMAYE VE GAYRİMENKUL YATIRIMLARI
Altyapı, taşınmazlar, makine ve donanıma yapılan yatırımları kapsayan sabit sermaye yatırımlarının da birinci 4 ayda yüzde 6,8 arttığı bildirildi. Artış, birinci çeyrekteki yüzde 9,3’lük artışın altında kaldı.
Öte yandan gayrimenkul dalındaki yatırımlar da yılın birinci 4 ayında, geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 2,7 azaldı. Bu, salgının Vuhan’da ortaya çıkmasından bu yana kaydedilen birinci yıllık azalma oldu.
Gayrimenkul yatırımları, 2020’nin birinci 4 ayında yüzde 3,3 azalmıştı.
HİZMETLER KESİMİNDE AKTİFLİK KAYBI
Çin’de hizmetler dalındaki ekonomik aktifliğin, Şubat 2020’den bu yana en düşük düzeye indiği bildirildi.
İktisat ve finans haberleri servisi Caixin’in Çin Genel Hizmetler İş Aktifliği Endeksi nisanda 5,8 puan paha kaybederek 36,2’ye geriledi.
Kovid-19’un birinci dalgasının tesirlerinin hissedildiği Şubat 2020’de 26,5’e kadar düşen endeks, o vakitten bu yana kaydedilen en düşük seviyeyi gördü.
TAŞINABİLİR TAKSİ SEFERLERİ AZALDI
Kentlerdeki kapanma önlemleri, kent içi ulaşımı da etkiledi. Çin’de taşınabilir uygulama üzerinden yapılan davetle gerçekleştirilen taksi seferlerinin sayısı nisanda yüzde 11,6 azaldı.
Çin Ulaştırma Bakanlığı datalarına nazaran, ülkede taşınabilir uygulama üzerinden cep telefonuyla yapılan taksi davetleri nisanda evvelki aya nazaran yüzde 11,6 azalarak 476 milyona geriledi.
Çin’de Didi, Baidu ve Alibaba’nın taşınabilir uygulamaları aracılığıyla 270 şirket taşınabilir taksi hizmet veriyor. Ülkede cep telefonu uygulamalarını kullanmadan sokakta taksi bulmak neredeyse imkansız. Özel aracını taksi hizmeti veren şirketlere kaydettirerek kendi hesabına çalışan şoförler dışında eyalet ve kentlerin resmi taksi şirketleri de çevrim içi faaliyet gösteriyor.
İHRACAT ARTIŞI, NİSANDA SON 22 AYIN EN DÜŞÜK DÜZEYİNDE
Çin’de ihracat, nisan ayında, Haziran 2020’den bu yana görülen en düşük yıllık artışı kaydetti.
Gümrükler Genel Yönetiminin datalarına nazaran, nisan ayında ihracat, geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 3,9 artışla 273,62 milyar dolara çıkarken ithalat binde 1 azalarak 222,5 milyar dolarda kaldı.
İhracat artış suratı, evvelki aya nazaran yüzde 73,4 azaldı. Çin’in ihracatı martta yüzde 14,7 artarken, ithalatı binde 1 azalmıştı.
İhracat artışındaki azalmada, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın yarattığı dış şartların yanı sıra salgını denetim etmeye yönelik kısıtlamaların tesiri bariz halde görüldü.
ENFLASYON
Çin’de nisan ayında tüketici fiyatları yıllık bazda yüzde 2,1, üretici fiyatları yüzde 8 yükseldi.
İmalat eserlerinin fabrika çıkış fiyatlarının hesaplandığı ÜFE’deki artışta bariz değişim gözlenmezken enflasyonun temel göstergesi sayılan TÜFE’teki artış martta yüzde 1,5 iken nisanda yüzde 2,1 oldu.
Besin fiyatları enflasyonu yüzde 1,9, besin dışı enflasyon yüzde 2,2 oldu.
Tüketici fiyatlarındaki artış, kısıtlamalarının tedarik zincirlerinde meydana getirdiği aksaklıklardan etkilendi.
İŞSİZLİK
Çin’de kentlerdeki işsizlik oranı nisanda evvelki aya nazaran yüzde 0,3 artışla yüzde 6,1’e çıktı.
UIB bilgilerine nazaran, yılın birinci 4 ayında 4,06 milyon istihdam yaratılırken; ülkenin en büyük 31 kentinde işsizlik oranının yüzde 6,7’ye çıktığı bildirildi.
Çin, 2022’de kentlerde 11 milyondan fazla yeni istihdam yaratarak işsizlik oranını, “yüzde 5,5 civarında” olması hedeflenen yıllık büyüme oranının altında tutmayı amaçlıyor.
OMİCRON OLAYLARI, “SIFIR VAKA” STRATEJİSİ İÇİN SINAMAYA DÖNÜŞTÜ
Çin’de son 6 ayda Şanghay, Pekin, Şıncın üzere nüfusun ağır olduğu metropollerdeki salgınlar nedeniyle toplu testler, sokağa çıkma yasakları, seyahat kısıtlamaları ve karantina önlemleri toplumsal hayata olduğu kadar ekonomik etkinliklere de darbe vurdu.
Bulaşıcılığı yüksek Omicron varyantının ortaya çıkardığı tablo, Çin’in Kovid-19’a karşı “sıfır vaka” stratejisi için sınamaya dönüştü.
Kovid-19 olaylarının ortaya çıktığı yerde bastırmayı ve bulaşma zincirini kesmeyi hedefleyen strateji; karantina, seyahat kısıtlamaları, toplu testler, imalat ve hizmetler dalındaki işletmelerin faaliyetlerinin kısıtlanması üzere katı ve geniş ölçekli önlemleri gerektiriyor. Önlemler, hayatın olağan akışına müdahalesi ve ekonomik maliyeti açısından vakit zaman tartışmalara yol açıyor.
Başka ülkeler, Kovid-19’a karşı salgın muhafaza önlemlerini büyük ölçüde kaldırıp olağanlaşmaya giderken Çin’in çaba stratejisini vakit içinde nasıl uyarlayacağı belirsizliğini koruyor.