Kendi toplumsal medya hesabından görüntüler çeken ve paylaşan ekonomist Atilla Yeşilada Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın dolar kurunu sabit tutmak için rezervlerini erittiğini ve artık Merkez’in piyasaya sürecek doları kalmadığını tabir etti. Yeşilada kasasındaki dolar rezervi süratle eriyen TCMB’nin durumu iktidara anlatarak yardım isteyeceğini tez etti. Yeşilada’ya nazaran bu durumda yapılacak atak piyasaları derinden etkileyecek.
Şu anda Merkez Bankası’nda 30 milyar dolar rezerv olduğunu ve bu rezervin 20 milyar dolara düşmesi durumunda Erdoğan’ın karşısına çıkarak gerçekleri söyleyeceğini belirten Atilla Yeşilada hükümetin 1970’lerde uygulanan kapalı kambiyo rejimine geri döneceğini açıkladı.
Atilla Yeşilada
Davul – Zurnayla Döviz Sarsıntısına Gidiyoruz başlığıyla takipçilerinin karşısına çıkan Atilla Yeşilada kapalı kambiyo rejimi ile vatandaşlara zorla dolar satmaları için baskı yapılacağını lisana getirdi. Yeşilada bahisle ilgili konuşmasında şunları söyledi:
“Merkez Bankası’nın satılabilir rezervi 30 milyar dolar bu 20 milyar dolara indiğinde TCMB Saray’ın huzuruna çıkar der ki; Sayın Cumhurbaşkanım bizim artık dayanacak gücümüz kalmadı diğer bir yol bulalım. O yol da çok kolay 1970’lerin kapalı kambiyo rejimine döneriz. Yani döviz süreçlerine kısıtlama gelir. Bankalarda döviz hesabı bulunan vatandaşlara likidite problemi var denilerek hesaplarından para çekilmesi engellenecek. Hesabınız baki fakat paranızın tümünü çekemezsiniz denecek.
Atilla Yeşilada bu sistemle birlikte bankaların hesap sahiplerine döviz mevduatlarını Türk Lirası çevirmeleri konusunda baskı yapmalarının isteneceği ve çekilebilecek dolar ölçüsüne kısıtlama getirileceğini duyurdu.
KAMBİYO NEDİR?
Kambiyo, para ya da para yerine geçen dokümanların değiştirilmesi sürecidir. Para alım ve satımı ile ilgili süreçleri kapsar.
KAMBİYO REJİMİ NEDİR?
Kambiyo rejmi, bir ülkenin dış ticareti ile ilgili yapılan ödeme ve tahsilat süreçleri ile genel döviz giriş ve çıkışlarına ait olarak uygulanan kur politikalarıdır.
DENETİMLİ KAMBİYO REJİMİ NEDİR?
Ülkelerin, devletlerin döviz karşısında zayıf olan yerli parasını korumak hedefiyle döviz alışverişini kendi eliyle yaptıkları rejimdir. Zayıf paralı ülkelerin özgür döviz rejimini bırakarak döviz alım satımını devlet eliyle yapmaları demektir. Bu formda, para pahasının makul bir düzeyde tutulması mümkün olabilmektedir.
Ödemeler istikrarı devamlı açık veren ülkelerde dövize olan talep fazladır, buna karşılık döviz arzı yetersizdir. Kambiyo denetimine başvuran ülkeler, döviz talebini daraltmak ve döviz arzını genişletmek gayesiyle, bütün döviz arzına el koymakta ve döviz taleplerini şahsen kendi karşılamaktadır. Kambiyo denetiminin tatbik edildiği ülkelerde paranın resmî pahası ile bilfiil sahip olduğu satınalma gücü ortasında ebediyen bir fark olduğu görülmektedir. Kambiyo denetimini uzun yıllar tatbik etmiş ülkelerde çeşitli zahmetler ortaya çıkmıştır.
HÜR KAMBİYO REJİMİ NEDİR?
Özgür kambiyo rejimi: Hür kambiyo rejimini kabul etmiş memleketlerde döviz arzı ve talebi istikrarı bozulduğu vakit bu istikrar Merkez Bankasında kurulan kambiyo denkleştirme fonu aracılığıyla kurulmaya çalışılır. Şayet döviz arzı döviz talebinden fazlaysa, ulusal para yabancı memleket paraları karşılığında satılır. Şayet döviz arzı az, buna rağmen, yabancı memleket paralarına karşı talep fazlaysa ulusal para karşılığında yabancı memleket paraları satılır ve böylelikle döviz arz ve talebi istikrarı sağlanmaya çalışılır. Özgür kambiyo rejimleri genelde kendi ülkesinde yaşayanların yerli parayı kullanmalarını, yabancıların da gelip yerli parayı kullanmalarını teşvik edecek halde düzenlenir. Bizde yabancıların yerli parayı kullanmaları teşvik edilirken, yurt içinde yerleşiklerin de direkt yabancı para kullanmaları teşvik edilmektedir. Aslında buna müsaade verilmektedir. Teşvik, Türk parasının içinde bulunduğu durumdan kaynaklanmaktadır. Türk Lirası birçok vakit yabancı paralarla rekabet etmekte zorlanmaktadır.