ALİ YILDIRIM
Otomotiv dalı Türkiye’de kuvvetli bir süreç yaşarken, çip krizi ve tedarik sorunları nedeniyle markalar yok satmak zorunda kalıyor. Buna bir de başta kur olmak üzere artan maliyetler eklenince yeni bir araba sahibi olmak gitgide güç hale geliyor. Orta sınıf bir arabada bile fiyat denilince milyonlar konuşulurken, segment geçişleri de çoktan başladı. Elindekini yenisiyle değiştirmek isteyen araç sahibi, aynısına ulaşamayınca farklı alternatifler aramaya başlıyor. Kia da bu alanda sunduğu yeni modellerle bu boşluğu doldurmak istiyor. Lüks tüketicinin de dikkatini çekmeyi başaran marka, bu yıl epey tezli modellerle alana iniyor. Muğla Göcek’te gerçekleşen Sportage ve Sorento lansmanında sorularımızı cevaplayan Kia Türkiye Genel Müdürü Can Ağyel, son periyotta yaşanan krizle birlikte tüketicilerin artık ne bulursa aldıklarını söyledi. Bilhassa premiumdan gelen müşterilerin de olduğunu aktaran Ağyel “Artık lüks modeller bile Kia markamızla takasa başladı. İkinci elde değişimde premium araç sayımız böylelikle arttı” dedi. Kişi başı ulusal geliri ve alım gücü yüksek bir kısmın her vakit olduğunu anlatan Ağyel, bu tarafın arabaya çok fiyat düşünmeden rahatlıkla erişebildiğini vurguladı. Ağyel kelamlarına şöyle devam etti: “Müşteri profilimizin değişmesinin tek nedeni bu değil. Kia nitekim son yıllarda büyük bir atakla kaliteyi niş çıtaya taşıdı. Bu yüzden müşteri profilimiz de değişti. Lakin şu da bir gerçek, bugün 1 milyona herkes araba alamıyor. Avrupa’dan örnek vermek gerekirse yılda 50 bin doların üzerinde kazanan bir kişi A segmentine değil en makûs C sınıfına bakar. Lakin Türkiye’de durum bu türlü değil. Ekonomik gücü yüksek olan alıyor.”
Öte yandan yaşanan çip ve tedarik krizine de değinen Can Ağyel, araç bulma meselelerinin devam ettiğini söz etti. Çip krizinin 2023’e kadar süreceğini kestirim ettiklerini kelamlarına ekleyen Ağyel “Araç bulma sorunu devam ediyor. Çip krizi 2023’e kadar devam edecek. İstediğimiz adetleri alamıyoruz. Piyasada bulunan araç kıtlığında ne getirirsek satıyoruz. Bu yalnızca bizim için değil tüm markalar için geçerli” açıklamasında bulundu.
‘ELEKTRİKLİ ARAÇ TEŞVİKİNDE AVRUPA ÜZERE OLMAK İSTERİZ LAKİN İKTİSAT MÜSAİT DEĞİL’
Kia’nın ödüllü elektrikli aracı EV6’yı Haziran 2022’de Türkiye pazarına dahil edeceklerini tabir eden Can Ağyel, fiyat konusunda bilgi vermedi ama her vakit bir teşvik beklentilerinin olduğunu söyledi. 2030 yılında kadar elektrikli araçların pazar hissesinin yüzde 30’u aşacağını belirten Ağyel şunları aktardı: “Elektrikli araç vergilendirmesinde beklentimiz var. Avrupa vergilendirme ve teşvik konusunda buna çok yakın bir örnek, keşke orada uygulanan sistemi burada da görebilsek. Ancak ülkemizin ekonomik durumu buna müsait değil. Ama her vakit beklentimiz var.” 2027 yılına kadar 14 elektrikli modeli pazara sunacaklarını açıklayan Ağyel “Türkiye’de de beklentimiz yerli elektrikli aracımız TOGG’la birlikte vergi sisteminin uygunlaştırılması ve altyapının gelişmesiyle daha yaygın hale gelmek” dedi.
İÇERİSİ CANLANMAZSA DIŞARIDAN KİMSE GELMEZ
Türkiye’de yaşanan maliyet krizi otomotiv bölümünü de tesiri altına çoktan aldı. İç pazar daraldıkça yatırım talihini kaybeden ülke pozisyonuna gelen Türkiye, ucuz iş gücüne karşın yeni yatırım çekemiyor. OSD Lideri Cengiz Eroldu “Türkiye’nin yeni yatırımı çekmesinde kıymetli bir kriter kuvvetli bir iç pazarının olması” dedi.
Yılın birinci 4 ayında (Ocak-Nisan) otomotiv üretimi azaldı. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) datalarına nazaran, otomotiv üretimi bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 9 gerileyerek 409 bin 903 adet, araba üretimi yüzde 20 düşerek 229 bin 200 adet oldu. Birebir devirde, ihracat adet bazında yüzde 11 azalarak 301 bin 722 adet olurken, araba ihracatı ise yüzde 21 oranında kayıp yaşayarak 167 bin 795 adede geriledi. İç pazarın da alarm verdiği görüldü. Ocak-Nisan 2022’de toplam pazar geçen yıla nazaran yüzde 18 daralarak 222 bin 574 adet seviyesinde gerçekleşti. Araba pazarı ise yüzde 21 daraldı. Kesim hakkında İstanbul’da bir ortaya geldiğimiz OSD Lideri Cengiz Eroldu, global ekonomik hareketliliğe değinerek “Dünyada da bir yüksek maliyetli ülke, düşük maliyetli ülke hareketi başlıyor yine. Düşük maliyetli ülkelere hakikat bir yönelim var. Bu natürel ki Türkiye üzere ülkeleri olumlu etkileyecektir. Yüksek maliyetten, alçak maliyete gidelim gayreti var Avrupalı üreticilerde. Bunu yan sanayi tarafında da görüyoruz. Münasebetiyle, Türkiye için hem otomotiv ana endüstrisi hem de yan endüstrisi açısından olumlu” dedi. Türkiye’de yeni yatırımların tetiklenmesinin iç pazarla alakalı bir durum olduğunu söyleyen Eroldu, 20-30 yıldır otomotivde fabrika yatırımının yapılmadığını anlattı. Eroldu şöyle devam etti: “TOGG var, onun dışında yok. Bir de artık HABAŞ’ın yapacağı yeni bir proje var lakin o da mevcut tesisin yerine yapılacak. Bugün niçin herkes Rusya’da milyonlarca euro ziyan etti? 3 milyona çıkacak bir pazar potansiyeli olduğu için. Herkes onun peşinden gitti, yoksa Rusya’da teşvik olduğu için gitmedi, herkes iç pazar için gitti. Türkiye’nin yeni yatırımı çekmesinde değerli bir kriter kuvvetli bir iç pazarının olması. Biz bunu başaramadıkça Türkiye’de yeni yatırım sıkıntı. Asıl teşvik her vakit Türkiye’nin kendisidir. Esasen ihracat projelerinin de iç piyasa dayanaklı olmaması da güç. Sırf yüzde 100 ihraç edeceğin bir aracı Türkiye’de yapmanın da büyük bir manası olmuyor. Bilhassa elektrifikasyon ve bataryalara yakın olman, sattığın yere yakın olman lazım hasebiyle kesinlikle iç piyasa dayanağı olması lazım burada da en büyük teşvik pazarın kendisi… Bugün Volkswagen konuşuluyor, Türkiye iç pazarı 2 milyon olsa aslında marka kendisi gelecek.”
‘ÜRETİCİ ENFLASYONU PATLADI’
İhracatın âlâ sonuçlar vermesinin şu anki beklenti olduğunu anlatan Cengiz Eroldu “Ağırlıklı olarak güç lakin hammadde, materyalde de önemli artışlar var. Burada baktığınız vakit doğalgazda Ocak 2020, Nisan 2022 devrinde TL cinsine girmiyorum fakat euro cinsinden bile yüzde 198’lik bir artış var. Keza elektrikte de yeniden euro cinsinden yüzde 140’lık artış var. Hammadde materyalde arabada kıymetli olan saçlar ki bunlar galvaniz kaplamalı saçlar. İşte kauçuk, polipropilen, bakır, alüminyum üzere materyallerde de bakarsak bir yıllık periyodda yüzde 100’lerin üzerinde çok önemli artışlar var. Aslında Nisan’dan kesersek çizgiyi, bugün Türkiye’de üretici enflasyonu yüzde 120 arttı ancak döviz sepetimiz 80 yükseldi. Hammadde materyal artışını da koyduğunuz vakit tabi ihracatta da bir rekabet kaybına yol açıyor bu. Ki bugün Türkiye’de ürettiğimiz araçların Türkiye’de katma kıymet ve Türkiye’de üretilen bir kısmı var” dedi.
‘TÜRKİYE’DEN YOLA ÇIKAN HER ARAÇ ÇOK KIYMETLİ’
Yaşanan çip ve tedarik meselelerine değinen Cengiz Eroldu “Türkiye’de üretilen, banttan çıkan her araç çok değerli. Sanayi şu anda bunu çok büyük zorluklarla yapıyor. Rusya-Ukrayna’nın birçok artı ve eksi tesiri olacak. Otomotiv endüstrisi açısından baktığımız vakit, bizim aldığımız istihbarat kablo konusunda Ukrayna’nın değerli bir üretim merkezi olduğu fakat onun yüklü olarak Alman üreticilere hizmet ettiğini, yani Türkiye’deki üreticilerden Ukrayna’dan kablo alan bizim bildiğimiz yok. Ama bu durumun öbür birtakım hammaddeler üzerinde yarattığı tesir var” sözlerini kullandı.
ARTIRIMLARIN YÜZDE 15’İ MALİYET GERİSİ VERGİ
Bunun araç fiyatlarına da yansıdığını anlatan Cengiz Eroldu, maliyetin yüzde 15 olduğunu söyledi. Yılın birinci 5’ine değinen Eroldu “Türkiye’de birinci beş ayda aşağı üst yüzde 15 üzere bir fiyat artışı oldu baktığınız vakit. Bunun 5 puanı kur artışı. Zira euroya baktığımız vakit zira bizim yüklü olarak sonuçta euro girdimiz var. Yüzde 5’lik bir Euro artışı var. Bunun üzerine yüzde 10’luk hammadde gereç vardı. Enflasyon tesiri de var. Yani artık herkes bir de şunu sorguluyor; ya yani kurlar 5 artarken niçin fiyatlar 15 arttı sorusu var kamuoyunda. Artık aslında otomotiv sanayi hiçbir vakit fırsatçılık yapan bir sanayi olmadı olmaz da. Esasen sonuçta sayılarımız ortada” dedi.
YENİ RANGE ROVER SPORT SON ÇEYREKTE
Land Rover, çağdaş lüksün dinamik modeli Range Rover Sport’un üçüncü jenerasyonunu tanıttı. Range Rover ailesinin en dinamik ve en yeni üyesi olan Yeni Range Rover Sport, modelin 17 yıllık tarihinin getirdiği deneyimle çağdaş lüks kavramını tekrar yorumluyor. Akaryakıtlı altı silindirli mild hibrit (MHEV) ve Ingenium dizel motorlarının yanı sıra artırılmış menzile sahip hibrit motorlar ile güçlü ve verimli V8 motorlu modeller de sunan Yeni Range Rover Sport’un büsbütün elektrikli versiyonu ise 2024 yılında tanıtılacak. Yeni Range Rover Sport Türkiye’de birinci etapta 3.0 Dizel 300bg ve 3.0 Akaryakıtlı 400bg mild hibrit motor seçenekleri ile satışa sunulacak. Yeni Range Rover Sport, üretiminin birinci yılına özel First Edition donanımı ile Türkiye’de SE, Dynamic SE ve Dynamic HSE paketleri ile 2022 yılının son çeyreğinde Borusan Otomotiv Land Rover yetkili satıcılarında satışa sunulacak.
‘TUR ASSİST’İN TÜRKİYE’DEN ÇIKIŞINA RAZI OLMADIK’
RS Otomotiv Kümesi, 25 yılı aşkın müddettir başarılı bir biçimde asistans alanında hizmet veren Tıp Assist’i İspanyol şirket MAPFRE Asistencia’dan satın aldığını duyurdu. Tıp Assist, yeni devirde RS Otomotiv Kümesi şirketleri ortasına katılarak yoluna daha güçlü ve istikrarlı bir formda devam edecek. Şirketin Türkiye’den çekilme kararı almasına müteakip, çok kısa bir mühlet içinde RS Otomotiv Kümesi tarafından satın alınan Cins Assist, 16 Mayıs 2022 itibariyle yüzde yüz yerli ve ulusal bir marka olarak, birebir isimle operasyonlarını sürdürmeye devam edecek. RS Otomotiv İdare Heyeti Lideri Ünal Ünaldı “Tur Assist’in güçlü network yapısı, gelişmiş teknolojik alt yapısı, deneyimli takımı ve güçlü marka kıymeti nedeniyle ülkeden çıkış yapmasına gönlümüz razı olmadı. Gayemiz, Tıp Assist’i eski önder ve yenilikçi günlerine tekrar kavuşturmak olacak” dedi.
YENİ EQE 2.3 MİLYON LİRDAN GELDİ
Mercedes-EQ markasının lüks sedanı EQS’in akabinde, elektrikli araçlara özel EVA2 ismindeki elektrik mimarisine dayanan bir sonraki modeli Yeni EQE, IAA MOBILITY 2021’deki dünya lansmanının akabinde, Türkiye yollarındaki yerini almaya hazır. Yeni EQE, birinci etapta 292 HP (215 kW) gücündeki EQE 350+ (WLTP’ye nazaran güç tüketimi: 18,7-15,9 kWsa/100 km; CO2 emisyonu: 0 gr/km) ve 625 HP (460 kW) gücündeki Mercedes-AMG EQE 53 4MATIC+ versiyonlarıyla satışa sunuluyor. EQE 350+, 292 HP gücündeki elektromotoruyla WLTP’ye nazaran 613 kilometreye kadar menzil sunabiliyor. Arabanın üretimi, dünya pazarı için Bremen’de, Çin pazarı içinse Pekin’de yapılıyor. EQE’nin başlangıç fiyatı 2.379.500 TL olarak belirlendi.
ANADOLU ISUZU FRANSA PAZARINDA BÜYÜYOR
Türkiye’nin ticari araç markası Anadolu Isuzu, yurtdışı pazarlardaki başarılarına yenilerini eklemeye devam ediyor. 2021 yılı sonu prestiji ile yalnızca Fransa pazarına toplam 1000 midibüs ve otobüsün teslimatını gerçekleştiren Anadolu Isuzu, sembolik bir dönüm noktası olarak kabul ettiği bu muvaffakiyetini Valence kentinde düzenlenen özel bir aktiflikle kutladı. Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, ‘’Bu yıl 18. sefer midibüs ihracat şampiyonu olduk. Yurt dışında yeni pazarlara açılırken mevcut pazarlardaki varlığımızı güçlendirmeye devam ediyoruz. Fransa bizim için en öncelikli pazarlardan biri konumunda’’ sözlerini kullandı.