Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim kampanyası boyunca “ekonomiyi şahlandıracağı” istikametindeki kelamlarının gerçeği yansıtmadığı sayılarla netlik kazandı. 2018’den beri tüm ekonomik datalarda çakılan Türkiye’de dört yıl evvel dolar kuru 4.5 TL seviyesinde seyrederken şimdilerde 15 TL düzeyinde. Enflasyon yıllık yüzde 11 dolaylarındayken şimdilerde yüzde 60’ın üzerinde. Geçen dört yılda oluşan ekonomik göstergelerin vahameti emekli ya da çalışanların bırakın araba almasını, lastiğini dahi almasını imkânsızlaştırdı.
KREDİ BORCU 8 KAT ARTTI
2018 yılının bahar aylarında küçük sınıfta yer alan bir araba, şanzıman ve donanım düzeyine nazaran 90 bin TL ile 150 bin TL ortasında yer alırken şu anda 320 bin TL ile 650 bin TL ortasına geldi. Dört kişilik bir ailenin gereksinimini karşılayacak kompakt sedan almak isteyen bir yurttaş 2018’de 100 bin TL ile 220 bin TL aralığında bir araç alabilecekken, şu anda 400 bin TL ile 800 bin TL aralığında bir ödeme yapması gerekiyor. Fiyatların aritmetik ortalamasını alırsak, minimum ücretlinin 2018 yılı mayıs ayında küçük sınıf bir araba sahibi olabilmesi için 75 ay çalışması gerekirken, şu anda 114 ay çalışması gerekiyor. Kompakt sınıfta bir araba almak içinse 2018’de 100 ay çalışması gerekirken, şu anda 141 ay çalışması gerekiyor. Başka sınıflarda da benzeri oranın olduğu ülkemizde, araba fiyatlarını baz alırsak 2018 sonrasında ücretliler en az yüzde 30 yoksullaştı.
Araba sahibi olabilmek için en çok yardım alınan enstrümanlardan biri olan kredide de durum pek parlak değil. Hükümet her ne kadar uzun müddettir faizleri frenlese de 2018 yılında taşıt kredisi faiz oranları yüzde 15 düzeylerindeyken, şu anda yüzde 30 düzeyinde. Yani 2018 yılında yurttaş kompakt sedan bir araba almak için yarısına 24 aylık kredi kullandığında ödeyeceği ortalama toplam faiz meblağı 11 bin TL iken, şu anda benzeri bir arabanın yarısı için kullanacağı kredi için ödeyeceği toplam faiz 90 bin TL civarında. Yani yurttaş araba sahibi olabilmek için sekiz kat daha fazla kredi ödemesi yapacak. Meğer maaşı sırf üç kat artabildi.
AKARYAKIT FIYATLARI UÇTU
Tek adam sistemi ile yönetilmek yalnızca araba fiyatlarını değil tıpkı vakitte akaryakıt fiyatlarını da vurdu. Mayıs 2018’de akaryakıt fiyatları 5-6 TL civarlarında seyrederken geçen dört yılın sonunda 20-22 TL düzeyine geldi. Taban ücretliler, fiyatlarının külliyen 2018 yılında 287 litre motorin alabilirken şu anda 192 litre alabiliyor. Akaryakıt bazında hesaplama yaptığımızda yurttaş yüzde 35 kayıpta.