AYDIN HASAN Ankara – Rusya Dışişleri Bakanlığı Ankara Kültür Merkezi Başkanı Alexandr Sotnichenko, Rusya’nın, Türkiye ve Azerbaycan’ın Ermenistan ile aralarındaki sorunların çözümünü istediği mesajını verdi. Sotnichenko, Ermenistan’ın soykırım iddiaları konusunda da “Soykırım teorileri gelecek için sadece kavga getiriyor” ifadelerini kullandı.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı ve Stratejik Düşünce Enstitüsü iş birliğinde düzenlenen ve üç gün süren Uluslararası Kafkasya’nın Geleceği Kongresi, Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’nde yapıldı. Kongrenin Kafkasya’da Bölgesel İhtilaflar ve Çözüm Yolları oturumuna katılan Sotnichenko, “Kafkasya Medeniyetler Arası bir Köprü mü Yoksa Bir Kaos Noktası mı?” başlığını taşıyan bir sunum yaptı.
‘Özel bir bölge’
Sotnichenko, sunumunda Kafkasya’nın son 200 senedir Rusya ve Osmanlı gibi büyük medeniyetlerin siyasi ve kültürel etkileri altında olduğunu belirterek “Kafkasya’da çok özel medeniyetler arası bir kültür korunmuştur. Orada hem şii var, sünni var, sufi var, Türk milliyetçi kültürü, Rus ve batı kültürü var. Bence bu Avrasya’nın zenginliği” dedi.
Sotnichenko, Kafkasya’daki aktörlerlere ilişkin olarak da şunları söyledi: “Birinci grup, yerel aktörler. Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan. Ve daha küçük ve her yerde tanınmayan aktörler. Mesela Abhazya, Güney Osetya gibi… Etnik ve dini sıkıntılar var. Komşulardan her zaman bir şeyler istiyorlar. Ve etimoloji temelinde bazı halkların soykırım teorisi var. Bu teori ne diyor ‘Biz zavallıyız, iyi insanlarız ama geldiler bizi öldürdüler’. Benim arkadaşım Rusya Büyükelçiliğinde Kültür Ataşesi Evgeniy Bahrevskiy’in çok iyi bir makalesi var. Kafkasya’da soykırım teorileri. Kafkasya’da sadece Ermenistan’ın değil başka halkların da kendi soykırım teorileri var. En çok Osetya’da. 18 soykırım var Osetya’nın tarihinde diyor. Bu çok pozitif değil çünkü soykırım teorileri gelecek için sadece kavga getiriyor.”
Üç bölgesel aktör
İkinci grubun bölgesel aktörler olduğunu kaydeden Sotnichenko, şu değerlendirmelerde bulundu: “En önemlileri; Rusya, İran ve Türkiye. Evet aramızda çok rekabet var. Her ülke kendi etkisini göstermek ister. Ve bu uluslararası ilişkilerde normaldir. Bölgesel aktörler büyük savaş istemiyor. Savaş bizim için bu mülteci, bu kaçakçı, ticari yolların kapanması demek. Ve biz bunu istemiyoruz. Çünkü biz bu bölgede yaşarken Kafkasya’yı bir köprü olarak görmek istiyoruz. Bizim için barış savaştan daha iyi. Ama başka aktörler de var. Onlar için öyle değil.
‘ABD’nin hedefi belli’
Bölge dışı aktörlerin en önemlisinin ABD olduğunu belirten Sotnichenko “Hedefi belli, biz biliyoruz. Demokrasi ve liberal ekonomi. Çok kutuplu dünyada yaşıyoruz. Ama ABD, küresel liderliği korumak istiyor. Biraz sıkıntılı son 100 senede, onun gücü çok zayıfladı. 1919’da yüzde 60 dünya ekonomisi Amerika’nın elinde imiş. Şimdi yüzde 18 gibi. Çünkü çok güçlü Avrasya aktörleri var. Çin var, Rusya var, Türkiye çok gelişiyor. Vietnam var, İran var, dünyada bir çok yer var” dedi. Bu ülkelerin Amerika’nın rakipleri olduğunu kaydeden Sotnichenko, “ABD, kendi küresel liderliğini nasıl kurabilir? Aynı zamanda Avrasya’da büyük bir kavga organize edebilir? Ve Kafkasya çok iyi bir potansiyel kavga noktası. Bölge aktörleri güçlü. Ve biz ticaret istiyoruz ve Kafkasya’yı köprü olarak kullanmak istiyoruz. bu barış yoludur. Ama başka da perspektif var. Kafkasya bölgesi bölge dışı aktörleri…Birinci Dünya Savaşı’nda İngiltere girdi. Şimdi de ABD girerse savaş devam edebilir. ABD’nin girdiği Irak, Afganistan, orada savaş devam ediyor. Barış gelmiyor. Niçin? Çünkü barış varsa Avrasya’da rakip ülkeler, rakip bölgeler gelişiyor ABD için” ifadelerini kullandı.
Diasporanın etkisi
Ermenistan’da batı etkisinin çok güçlü olduğunu belirten Sotnichenko “Diasporanın etkisi var. Hem ABD hem Fransa etkilemek istiyor. Onlar barış istemiyor. Türkiye, Ermenistan ile barışa çok yakındı. Futbol diplomasisi vardı. Ama diaspora bunu istemedi. Biz (Rusya Hükümeti), Ermenistan’da Paşinyan hükümetini tutmuyoruz ama bölgede büyük bir savaşı da istemiyoruz” dedi.