ÖNDER YILMAZ Ankara – TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Kadının İstihdamı Alt Komisyonu’na sunum yapan Anlı, “Aile Sorumlulukları Olan İşçiler Sözleşmesi”, “Anneliğin Korunması Sözleşmesi” ile “Çalışma Yaşamında Şiddet ve Tacizin Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi”nin onaylanması için Türkiye’de kampanya yürüttüklerini kaydetti. Kadınların çalışma koşullarını “kayıtsız, güvencesiz, düzensiz, sendikasız, düşük ücretli, kariyer ve gelişim olanakları sınırlı” şeklinde özetleyen Anlı, kadınların tarım dışı kayıt dışılık oranının yüzde 30.3, erkeklerin ise yüzde 19.5 olduğunu söyledi. Tarımdaki kayıt dışılığın ise erkeklerde yüzde 81.8 iken kadınlarda bu oranın yüzde 98.3’e çıktığını belirten Anlı, kadınların iş gücü piyasasında ancak 19 yıl kalabildiğini, erkeklerde ise bu sürenin 39.3 yıla çıktığını bildirdi. Anlı, “Kadınlar ile erkekler arasında zamana bağlı ciddi bir istihdam kaybı var. İş gücünde kaldıkları süre az” dedi.
‘Annelik cezası’
Anlı, yaptıkları araştırmalarda Türkiye’de cinsiyete dayalı ücret açığının yüzde 15.6 oranında olduğunu ifade ederek, “Bu çocuk ciddi bir ücret açığı. Dünya ortalamasının çok üstünde” diye konuştu. Türkiye’de “annelik ücret farkı” çalışması da yaptıklarını aktaran Anlı, şöyle devam etti:
“Buna literatürde ‘annelik cezası’, çalışma hayatında ‘annelerin cezalandırılması’ diyorlar. Kadınların anne olmadan önceki aldığı ücretlerle anne olduktan sonra aldıkları ücretin ciddi anlamda düştüğünü, yüzde 19’luk bir fark olduğunu ortaya koyduk. Özel sektörde kamuya göre ücret açığı daha fazla. Bu, doğrudan ayrımcılık. Özellikle kayıt dışı çalıştırmalarda aynı iş için kadına daha az, erkeğe daha fazla ücret veriliyor.”
İş yerinde şiddetin önlenmesi
Anlı, “çalışma yaşamında şiddet ve taciz” konusunda Türkiye’de bir kampanya başlattıklarını; sendikalar, özel sektörde çalışanlara yönelik eğitimler verilmesi, şiddetin işyerlerinde önlenmesi için politika geliştirilmesi yönünde çalışmalar yürüttüklerini kaydetti. Babalık iznini önemsediklerini dile getiren Anlı, cinsiyet temelli izin açığı konusunda hazırladıkları raporda da Türkiye ve dünya ülkelerindeki annelik ve babalık izinlerinin arasındaki farkın ortaya konulduğunu söyledi. Türkiye’de cinsiyet temelli annelik ve babalık izin farkının 102 ila 107 gün olduğunu vurgulayan Anlı, “Babaların babalık hakkını çok ciddi anlamda kullanmalarına engel olan bir durum. Bunlar dengeli olarak dağıtılmalı” dedi.
Raporda çocuk bakım politikası açığına da değinildiğine dikkat çeken Anlı, “Ücretli annelik ve babalık izninin bitip çocuk için ücretsiz bakım, eğitim hizmetlerinin başlaması arasındaki fark, çocuk bakım politika açığıdır. Türkiye’de annelik izni 16 hafta. Babalık izni beş ila 10 gün arasında değişiyor. Ücretsiz eğitim altı yaşında başlıyor. Aradaki fark 5.7 yıl. Bu dünyadaki oldukça yüksek açıklardan biri. Dolayısıyla daha iyi, daha eşitlikçi bir çalışma yaşamı için dönüştürücü bakım politikaları ve bakım ekonomisine daha fazla yatırım yapmamız olmazsa olmaz” görüşünü dile getirdi.
Evde çalışma
İLO’nun Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Diyalog Yöneticisi Ayla Emel Akalın ise pandemide “Evde Çalışma Sözleşmesi” doğrultusunda evde çalışmanın deneyimlendiğini belirterek, öteden beri evde çalışma sisteminin kadınlar için daha fazla tercih edilen bir hale dönüştüğünü kaydetti. Akalın, şöyle konuştu:
“Daha düşük ücretlerde, daha düzensiz, örgütsüz, iş saatlerinin uzadığı bir çalışma biçimine dönüşmeye başladı ama ILO’nun 177 sayılı sözleşmesi ve tavsiye kararı, evde çalışan herkesin diğer çalışanlarla eşit koşullar ve haklarla çalışması gerektiğini belirtiyor. Buradaki sıkıntı, iş yaşam dengesinin bozulması. Kadınlar için çok büyük bir soruna dönüşüyor. Bunun önlenmesi için bakım desteklerinin verilmesi gerekiyor.”
Kız Kardeşim Projesi Hibe Programı’na başvurular başladı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Habitat Derneği ve Coca-Cola Türkiye ortaklığında, kadınların ekonomik hayata katılımını desteklemek amacıyla yürütülen Kız Kardeşim Projesi kapsamındaki üçüncü hibe programına başvurular başladı. 15 Haziran 2022 tarihine kadar başvurulabilecek hibe programında hem hibe verilecek kadın sayısı hem de hibe tutarı geçtiğimiz yıla oranla iki kat artırıldı. Kız Kardeşim Hibe Programı 2022 ile toplamda 3 milyon TL’lik destek sağlanacak.
Yapılan açıklamaya göre, 2015 yılından bu yana kesintisiz olarak devam eden Kız Kardeşim Projesi’yle bugüne kadar Türkiye genelinde 15-55 yaş arası 429 bin kadına eğitim, hibe programları ve ilham buluşmaları ile ulaşıldı. Proje kapsamında 2019 yılından itibaren düzenlenen hibe programları ile 41 girişimci kadına toplamda 1 milyon 40 bin TL hibe desteği sağlandı. Üçüncü hibe programı ile 81 ilden seçilecek 60 girişimci kadının iş geliştirme süreçlerinin güçlenmesine katkı sağlamak amacıyla 50 biner TL’lik hibe desteğinde bulunulacak. Girişimci kadınlar, 15 Haziran 2022 tarihine kadar kizkardesim.net üzerinden programa başvuruda bulunabilecek.
60 girişimci kadın yararlanacak
2022 yılı Hibe Programı, dört aşama halinde gerçekleştirilecek. Online başvuruların tamamlanmasının ardından değerlendirme sürecini takiben bölgesel mülakatlar gerçekleşecek. Bölgesel mülakatı başarıyla geçen girişimci kadınlar, Hibe Programı Eğitim Kampı’na katılarak kamp müfredatlarını içeren bir eğitim alacak. Eğitim sonunda gerçekleşecek final değerlendirmelerini başarıyla tamamlayan 60 girişimci kadın, iş geliştirme hibesiyle desteklenecek ve projenin finansal kurum işbirliği kapsamında Akbank’ın avantajlı destek paketlerinden yararlanacak. İmalat, yeme ve içme, bilgi ve iletişim, konaklama ve yiyecek hizmetleri sektöründe faaliyette bulunan girişimci kadınlar hibe programına başvuruda bulunabilecek.
HAZIRLAYAN: PINAR AKTAŞ [email protected]