Türkiye iktisadının büyümesine katkı sağlayan inşaat dalı, son yıllarda daralmasına karşın bilhassa istihdamdaki gücünü koruyor.
Ülkenin dört bir yanında havalimanından tünellere, otoyollardan metrolara kadar onlarca alanda inşaatlar sürerken, yükleniciler tarafından yalnızca Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ismine gerçekleştirilen projelere ilişkin 2 bin 300 civarında şantiye bulunuyor.
Türkiye genelinde belediyeler tarafından da binlerce proje yürütülürken, konut ve iş yeri imali inşaat bölümünü sürükleyen ana kollardan birisi olarak öne çıkıyor.
Avrupa’nın en çok mesken satılan ülkesi Türkiye oldu
Geçen yıl global iktisatta yaşanan dalgalanmalar ve faiz oranlarındaki yüksekliğe karşın Türkiye’de satılan konut sayısı 1,5 milyon adede yaklaşırken, bu alanda Avrupa’nın en çok mesken satılan ülkesi Türkiye oldu.
Son 5 yılda Türkiye’de el değiştiren konut sayısı 7 milyon 125 bin olurken, konut sahipliği oranında yaşanan gerileme bu alandaki muhtaçlığı bir defa daha gözler önüne serdi.
İnşaat, 250 yan dalı ilgilendiriyor
Son yıllarda yaşanan daralmalara karşın ilerleyişini sürdüren inşaat dalı, 2021’de ortaya koyduğu sayılarla ülke iktisadına katkısını bir kere daha gösterdi.
İstanbul İnşaatçılar Derneği’nin (İNDER) araştırmasına nazaran, inşaat bölümü, gereç endüstrisinden mimarlığa, mühendislikten teknik müşavirliğe kadar birçok alanı içinde barındırıyor.
İnşaat, demir, alçı, elektrik materyali, trafo, kombi, perde, mobilya, cam, parke, plastik boru, çivi, boya üzere 250 civarında yan bölümü direkt ve dolaylı olarak ilgilendiriyor.
Yan kesimlerle birlikte GSYH’deki hissesi yüzde 35
Her ne kadar global iktisatta yaşanan kriz ve Kovid-19 salgını nedeniyle gücü son yıllarda azalsa da dal tekrar eski günlerine dönme yolunda ilerliyor.
Artan maliyetler, global krizin olumsuz tesirleri ve salgın nedeniyle zayıflasa da inşaatın Gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki hissesi yüzde 4,7 seviyesinde.
250 yan kesimle birlikte istihdamı ise 6 milyon kişiyi aşıyor
İnşaat dalının direkt istihdamı ise 1,8 milyon civarına yükseldi.Bu sayının yaz aylarıyla birlikte daha da artması bekleniyor.
İnşaatın desteklediği 250 yan bölümle birlikte istihdamı ise 6 milyon kişiyi aşıyor ve bu dalların GSYH içinde yüzde 35’lere varan bir hisseye sahip olduğu görülüyor.
“İnşaat, sanayi üretiminin vazgeçilemez bir parçasıdır”
İnşaat dalının faaliyet gösteren büyük kurumun yöneticisi Nazmi Durbakayım, hususa ait yaptığı açıklamada, son yıllarda kimi çevrelerin konut üretimine ve üreticilerine yönelik yıpratıcı telaffuzlarının nitekim uzak olduğunu ve bunları sıradan tenkit olarak değerlendirdiğini söyledi.
Bu telaffuzda bulunanların bölüme biraz daha yakından baktığında yapılan işin hem maddî hem de manevî olarak ne kadar bedelli olduğunu anlayacağını lisana getiren Durbakayım, “Konut üreticileri olarak yaptığımız projeler ekonomik manada ülke iktisadına çok büyük katma paha sağlarken, vatandaşlarımıza zelzele riskinden arındırılmış bir barınak sunuyor.” dedi.
Durbakayım, konutla ilgili başlatılan bir kampanya sonrası vakit zaman “konut üretimini değil endüstriyi destekleyin” biçiminde telaffuzların olduğunu kaydederek, “Müteahhit, yaklaşık 250 yan kesimle birlikte çalışıyor. Konut üretimi, demir, alçı, elektrik materyali, trafo, kablo, kombi, perde, mobilya, cam, parke, plastik boru, çivi ve boya üzere yüzlerce farklı eserden oluşuyor. Bu nedenle inşaat, ülke iktisadının ve endüstrisinin değerli ve vazgeçilemez bir modülüdür.” sözlerini kullandı.
“Ekonomik dataların dalın değerini ortaya koyuyor”
Nazmi Durbakayım, ekonomik bilgilerin dalın ülke iktisadı ve endüstrisi için değerini gözler önüne serdiğini lisana getirirken, tüm aksiliklere karşın dalın hala direkt 1,8 milyon şahsa istihdam sağladığını ve GSYH’de yüzde 4,7’lik hisseye sahip olduğunu söyledi.
İktisat literatüründe insanların temel hak ve muhtaçlıklarının “barınma”, “yiyecek” ve “giyecek” olarak tanımlandığını aktaran Durbakayım, bu kapsamda konut üreticilerinin insanların temel hak ve gereksinimlerinden birini yerine getiren faaliyetlerde bulunduğunu bildirdi.
Durbakayım, “Ekonomik manada inşaat kesiminin dünya genelinde kabul gören en kıymetli işlevi, gerek hane halkı tarafından bir yatırım aracı olarak görülmesi, gerekse de desteklediği alt kesimlerle birlikte GSYH’ye sağladığı ekonomik katma bedeldir.” diye konuştu.
“Verilen takviyeler istihdamı direkt etkiliyor”
Nef İdare Konseyi Lideri Erden Timur ise konut bölümünde teşviklerin yüzlerce alt kesimi canlandırdığını belirterek, şu açıklamalarda bulundu:
“Mesela Haziran 2020’de kamu bankaları aracılığıyla düşük faizli konut kredi kampanyası başlatıldı. O tarihte inşaat bölümünde toplamda 1 milyon 227 bin kişi çalışıyordu. Çabucak sonraki ay çalışan sayısı 40 bin arttı. Bir sonrakinde ise 50 bin ek istihdam sağlandı. Teşvikler açıklandıktan 6 ay sonra inşaatta çalışan sayısı 1 milyon 410 bini aştı.Bu artışın 140 bini bina inşaatlarındaki çalışanlarla gerçekleşti.”
Timur, şu an konutta üretimin en yavaş olduğu periyottan geçtiklerini kaydederek, “Yeni konut üretiminin artması maksadıyla verilen takviyeler, sayısı 250’ye yaklaşan alt kesimlerde de canlılık sağlıyor. Bilhassa materyal endüstrisine kıymetli katkı sunuyor.” diye konuştu.
“İnşaat bölümü en kolay istihdam sağlayan sektör”
Helmann Yapı İdare Heyeti Lideri Selman Özgün de inşaat denilince akla yalnızca konutun geldiğini fakat bu bölümün öteki sanayi kollarını direkt etkilediğini vurguladı.
Türkiye’deki konut gereksinimine dikkati çeken Özgün, “Arz olmaması durumunda ezalar artacaktır. Konut üretiminin sürmesi yalnızca müteahhitler için değil 250’ye yakın alt bölümler ve bilhassa de konut almak isteyen vatandaşlarımız için elzemdir. Takviyeler yalnızca inşaatta değil birçok alanda veriliyor.” açıklamasında bulundu.
Akzirve İcra Konseyi Üyesi Cihat Kılıç ise tüm kesimlerde teşviklere gereksinim duyulduğunu belirterek, bu bölümlerden birisinin de inşaat olduğunu söyledi. Kılıç, “İnşaat bölümü en kolay istihdam sağlayan kesim. Yüzlerce alt kesimi etkileyen inşaat, öbür dalların hepsinin önünü açıyor. Bu manada takviyeler çok değerli.” diye konuştu.
