İnşaatın etkilediği yan kesim sayısı 250’yi bulurken, müşavirlikten demire, betondan mobilyaya kadar uzanan bu dalların istihdamı 6 milyonu aşıyor.
Türkiye iktisadının büyümesinin domino taşlarından olan inşaat kesimi, son yıllarda daralmasına karşın bilhassa istihdamdaki gücünü koruyor.
Ülkenin dört bir yanında havalimanından tünellere, otoyollardan metrolara kadar onlarca alanda inşaatlar sürerken, yükleniciler tarafından yalnızca Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ismine gerçekleştirilen projelere ilişkin 2 bin 300 civarında şantiye bulunuyor.
Türkiye genelinde belediyeler tarafından da binlerce proje yürütülürken, konut ve iş yeri imali inşaat kesimini sürükleyen ana kollardan birisi olarak öne çıkıyor.
Geçen yıl global iktisatta yaşanan dalgalanmalar ve faiz oranlarındaki yüksekliğe karşın Türkiye’de satılan konut sayısı 1,5 milyon adede yaklaşırken, bu alanda Avrupa’nın en çok mesken satılan ülkesi Türkiye oldu.
Son 5 yılda Türkiye’de el değiştiren konut sayısı 7 milyon 125 bin olurken, konut sahipliği oranında yaşanan gerileme bu alandaki muhtaçlığı bir defa daha gözler önüne serdi.
İnşaat, 250 yan bölümü ilgilendiriyor
Son yıllarda yaşanan daralmalara karşın ilerleyişini sürdüren inşaat kesimi, 2021’de ortaya koyduğu sayılarla ülke iktisadına katkısını bir defa daha gösterdi.
İstanbul İnşaatçılar Derneği’nin (İNDER) araştırmasına nazaran, inşaat bölümü, gereç endüstrisinden mimarlığa, mühendislikten teknik müşavirliğe kadar birçok alanı içinde barındırıyor.
İnşaat, demir, alçı, elektrik materyali, trafo, kombi, perde, mobilya, cam, parke, plastik boru, çivi, boya üzere 250 civarında yan dalı direkt ve dolaylı olarak ilgilendiriyor.
Yan bölümlerle birlikte GSYH’deki hissesi yüzde 35
Her ne kadar global iktisatta yaşanan kriz ve Kovid-19 salgını nedeniyle gücü son yıllarda azalsa da dal yine eski günlerine dönme yolunda ilerliyor.
Artan maliyetler, global krizin olumsuz tesirleri ve salgın nedeniyle zayıflasa da inşaatın GSYH içindeki hissesi yüzde 4,7 seviyesinde. İnşaat bölümünün direkt istihdamı ise 1,8 milyon civarına yükseldi. Bu sayının yaz aylarıyla birlikte daha da artması bekleniyor.
İnşaatın desteklediği 250 yan dalla birlikte istihdamı ise 6 milyon kişiyi aşıyor ve bu dalların GSYH içinde yüzde 35’lere varan bir hisseye sahip olduğu görülüyor.
“İnşaat, sanayi üretiminin vazgeçilemez bir parçasıdır”
İNDER İdare Şurası Lideri Nazmi Durbakayım, AA muhabirine mevzuya ait yaptığı açıklamada, son yıllarda birtakım çevrelerin konut üretimine ve üreticilerine yönelik yıpratıcı telaffuzlarının sahiden uzak olduğunu ve bunları sıradan tenkit olarak değerlendirdiğini söyledi
Bu telaffuzda bulunanların bölüme biraz daha yakından baktığında yapılan işin hem maddî hem de manevî olarak ne kadar pahalı olduğunu anlayacağını lisana getiren Durbakayım, “Konut üreticileri olarak yaptığımız projeler ekonomik manada ülke iktisadına çok büyük katma bedel sağlarken, vatandaşlarımıza zelzele riskinden arındırılmış bir barınak sunuyor.” dedi.
Durbakayım, konutla ilgili başlatılan bir kampanya sonrası vakit zaman “konut üretimini değil endüstriyi destekleyin” biçiminde telaffuzların olduğunu kaydederek, “Müteahhit, yaklaşık 250 yan kesimle birlikte çalışıyor. Konut üretimi, demir, alçı, elektrik materyali, trafo, kablo, kombi, perde, mobilya, cam, parke, plastik boru, çivi ve boya üzere yüzlerce farklı eserden oluşuyor. Bu nedenle inşaat, ülke iktisadının ve endüstrisinin kıymetli ve vazgeçilemez bir kesimidir.” sözlerini kullandı.
“Ekonomik dataların bölümün kıymetini ortaya koyuyor”
Nazmi Durbakayım, ekonomik dataların kesimin ülke iktisadı ve endüstrisi için ehemmiyetini gözler önüne serdiğini lisana getirirken, tüm aksiliklere karşın bölümün hala direkt 1,8 milyon şahsa istihdam sağladığını ve GSYH’de yüzde 4,7’lik hisseye sahip olduğunu söyledi.
İktisat literatüründe insanların temel hak ve gereksinimlerinin “barınma”, “yiyecek” ve “giyecek” olarak tanımlandığını aktaran Durbakayım, bu kapsamda konut üreticilerinin insanların temel hak ve gereksinimlerinden birini yerine getiren faaliyetlerde bulunduğunu bildirdi.
Durbakayım, “Ekonomik manada inşaat dalının dünya genelinde kabul gören en kıymetli işlevi, gerek hane halkı tarafından bir yatırım aracı olarak görülmesi, gerekse de desteklediği alt bölümlerle birlikte GSYH’ye sağladığı ekonomik katma bedeldir.” diye konuştu.
“Verilen takviyeler istihdamı direkt etkiliyor”
Nef İdare Heyeti Lideri Erden Timur ise konut dalında teşviklerin yüzlerce alt dalı canlandırdığını belirterek, şu açıklamalarda bulundu:
“Mesela Haziran 2020’de kamu bankaları aracılığıyla düşük faizli konut kredi kampanyası başlatıldı. O tarihte inşaat kesiminde toplamda 1 milyon 227 bin kişi çalışıyordu. Çabucak sonraki ay çalışan sayısı 40 bin arttı. Bir sonrakinde ise 50 bin ek istihdam sağlandı. Teşvikler açıklandıktan 6 ay sonra inşaatta çalışan sayısı 1 milyon 410 bini aştı. Bu artışın 140 bini bina inşaatlarındaki çalışanlarla gerçekleşti.”
Timur, şu an konutta üretimin en yavaş olduğu devirden geçtiklerini kaydederek, “Yeni konut üretiminin artması gayesiyle verilen dayanaklar, sayısı 250’ye yaklaşan alt kesimlerde de canlılık sağlıyor. Bilhassa gereç endüstrisine değerli katkı sunuyor.” diye konuştu.
“İnşaat kesimi en kolay istihdam sağlayan sektör”
Helmann Yapı İdare Konseyi Lideri Selman Özgün de inşaat denilince akla yalnızca konutun geldiğini lakin bu bölümün öteki sanayi kollarını direkt etkilediğini vurguladı.
Türkiye’deki konut muhtaçlığına dikkati çeken Özgün, “Arz olmaması durumunda ıstıraplar artacaktır. Konut üretiminin sürmesi yalnızca müteahhitler için değil 250’ye yakın alt dallar ve bilhassa de konut almak isteyen vatandaşlarımız için elzemdir. Dayanaklar yalnızca inşaatta değil birçok alanda veriliyor.” açıklamasında bulundu.
Akzirve İcra Şurası Üyesi Cihat Kılıç ise tüm bölümlerde teşviklere gereksinim duyulduğunu belirterek, bu bölümlerden birisinin de inşaat olduğunu söyledi.
Kılıç, “İnşaat bölümü en kolay istihdam sağlayan bölüm. Yüzlerce alt dalı etkileyen inşaat, öbür dalların hepsinin önünü açıyor. Bu manada takviyeler çok değerli.” diye konuştu.