Yaklaşık bir ay evvel duyurulan istisnai Türk yurttaşlığına müracaat için satın alınması gereken gayrimenkulün kıymetinin 250 bin dolardan 400 bin dolara çıkarılmasına ait yönetmelik evvelki gün Resmi Gazete’de yayımlandı, yönetmelikle istisnai yurttaşlığa müracaat için ferdî emeklilik sistemine (BES) iştirak imkanı da getirildi. Türkiye’nin yatırım karşılığı yurttaşlığın kapsamını genişletmesi, Avrupa’daki emsal uygulamaları yine gündeme getirdi. AB, “altın pasaport” olarak bilinen yatırım karşılığı yurttaşlık uygulamasının üye ülkelerde yasaklanması için uzun müddettir efor sarf ediyor.
AB içinde Malta, GKRY ve Bulgaristan’da yakın vakte kadar yatırım karşılığı yurttaşlık uygulaması bulunuyordu. GKRY, Kasım 2020’de uygulamayı durdurdu. Bulgaristan da AB’den gelen telkinler üzerine 9 yıllık süreci şubatta sonlandırdı. AB Komisyonu’nun “Avrupa yurttaşlığı satılık olmamalı” savıyla 2020’de resmen yasaklanmasını istemesine rağmen uygulamayı sürdüren tek AB üyesi Malta’da, yurttaşlık için en az 750 bin Avro kıymetinde gayrimenkul alan yabancının yurttaşlık başvurusu yapabilmesi için ülkede 12 ay kalması ve sabıka kaydının bulunmaması gerekiyor.
KARADAĞ KOTA KOYDU
Gayrimenkul alımı karşılığında yurttaşlık veren AB’ye aday Türkiye dışındaki tek ülke ise Karadağ. Ülkenin kıyı bölgesinde en az 450 bin, ülkenin kuzeyinde ise 250 bin Avro kıymetinde devlet onaylı bir gayrimenkul projesine yatırım yapan, ayrıyeten devlete 100 bin Avro bağışta bulunan yabancılara “yurttaşlığa müracaat hakkı” tanıyor. Öte yandan Karadağ, 2019’da başlattığı yatırım karşılığı vatandaşlık programına en fazla 2 bin kişi kotası koymuştu.
Mevcut durumda Türkiye, Avrupa’da en az bedel ve şartla yurttaşlık veren ülkelerin başında geliyor. Yatırım karşılığı yurttaşlığın kaldırılmasını savunan AB’nin ilerleyen devirde aday ülkelerden de misal bir istemde bulunabileceği, hala Türk yurttaşları için “hayal” olan AB’ye vizesiz seyahat mümkünlüğünün ve “para karşılığı” dağıtılan Türkiye Cumhuriyeti pasaportunun Şengen müracaatlarında yitirim haline gelebileceği belirtiliyor.