Üst üste gelen düzenlemeler ile iktisat idaresinin bankalara “dolarizasyonun önüne geçmek için sen de gayret göster, yoksa bunun için seni cezalandırırım” bildirisi verdiğini söz eden bankacılık ve finans uzmanı Erol Taşdelen, iktisat idaresinin dövize yönelik talebi baskılamak ve dolarizasyonu engellemek için bankalar üzerindeki baskıyı artırdığına dikkat çekti.
Dövize olan talep attıkça bu baskının devam edeceğini öngören Taşdelen, mevcut durumun ismi konmamış bir “sermaye kontrolüne” dönüştüğünü söyledi.
‘BANKALAR İSTİKRARLARI TUTTURMAKTA ZORLANIYOR’
Sözcü’de yer alan habere nazaran; mevduat yapısının yüklü dövizde olmasının bankaların da işine gelmediğini söyleyen Ekonomist Erol Taşdelen, bankaların etkin ve pasif istikrarlarını tutturmakta zorlandıklarını lisana getirdi. BDDK datalarına nazaran 29 Nisan 2022 prestijiyle 6.1 trilyon TL olan toplam mevduatın 3.7 trilyon TL’lik kısmı yani yüzde 60.69’u yabancı para mevduatlardan oluşuyor. Kur muhafazalı hesaplarda biriken 810.3 milyar TL’nin de dövize endeksli olduğu düşünüldüğünde dolarizasyon yüzde 73.90 düzeyine çıkıyor.
‘700’E ÇIKAN CDS DURUMU ZORLAŞTIRIYOR’
Kredi risk primi olarak bilinen CDS oranının artmasının bankaların yurt dışı borçlanma maliyetlerini de artırdığına işaret eden Taşdelen, “Bankalar dışında büyük firmaların da yurt dışı kaynaklı kredi kullandığı düşünüldüğünde risk priminin 700’ü aşması durumu daha da zorlaştırıyor. Enflasyon, TL paha kaybı, faiz oranlarının birebir anda artması düşünüldüğünde ki bu fakat bir ülke için kriz ortamında olur CDS oranının niye arttığını sorgulamak yanlış olur” dedi.
BANKALARDA HANGİ ADIMLAR ATILMIŞTI?
– Döviz mevduatlarını KKM’ye dönüştürmeyen bankalara komite uygulaması başladı: Bankalar müşterilerinin KKM hesaplarda devam etmesi için büyük efor gösteriyor.
– İhracatçıların ihracat kanalıyla elde ettikleri döviz gelirlerinin TCMB’ye satılması mecburiliği getirildi: İhracat bedelinin yüzde 25’i olarak belirlenen oran daha sonra yüzde 40’a çıkarıldı.
– Ticari kredi karşılıkları arttı: Firmaların döviz mevduat meblağları artmaya başlayınca TCMB, ticari kredilere zarurî karşılık oranlarını artırdı.
– Müşterilere foreks ekranları kapatıldı: Döviz alım satım yapacak firma şubesini arıyor; şube belirlenen limitler içinde ise süreci kendisi yapıyor yüksek olan süreçlerde banka hazinesi aranıyor.
– Döviz süreçlerinin 10:00-16:00 saatleri ortasında yapılması istendi: Bu karar sabah erken, akşam geç saatlerde spekülatif süreçlerin önünü kesmek olarak yorumlandı.