Basın toplantısında konuşan Bakan Çavuşoğlu, Berlin’de düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı’na katıldığını belirterek, “Bildiğiniz üzere yılda 2 kez NATO Dışişleri Bakanları toplantısı yapılıyor, birebir halde Savunma Bakanları toplantısı da. Birinci sefer Berlin’de gayriresmi Dışişleri Bakanları toplantısı gerçekleştirildi. Mesken sahibi Almanya’ya çok teşekkür ediyoruz. Bugün yaptığımız toplantıda da mutabık kaldığımız üzere bundan sonra her sene bir sefer de gayriresmi Dışişleri Bakanları toplantısı olacak. Zira dün ve bugün yaptığımız gayriresmi görüşmelerin son derece verimli olduğunu gördük. Samimi bir ortamda hem bugünkü güvenlik durumunu hem de NATO’nun geleceği ile ilgili mevzuları kendi ortamızda değerlendirdik. Görüş alışverişinde bulunduk” dedi.
Dün akşam çalışma yemeğinde gayriresmi bir formda NATO’nun genişlemesinin de konuşulduğunu söz eden Bakan Çavuşoğlu, “NATO’ya üyeliği gündemde olan 2 ülkenin, Finlandiya ve İsveç’in de Dışişleri Bakanları bu toplantıya davet edildi” dedi.
“İLK OTURUMDA UKRAYNA’DAKİ DURUM DEĞERLENDİRİLDİ”
Birinci oturumda Ukrayna’daki durumun değerlendirildiğini söz eden Çavuşoğlu, “Bu sabah birinci oturumda Ukrayna’daki durum değerlendirildi ve son oturumda da Madrid’de haziran ayında NATO Tepesi gerçekleştirilecek. Bu tepede NATO’nun Stratejik Konsept kağıdı evrakı onaylanacak. Bu Stratejik Konsept evrak üzerinde de görüşlerimizi, ‘önümüzde bir taslak var,’ somut tekliflerimizi bugün paylaşma imkanımız oldu, bizim ve başka müttefiklerin” halinde konuştu.
“RAHATSIZ OLDUĞUMUZ HUSUSLARI İLETTİK”
Bakan Çavuşoğlu konuşmasına şu halde devam etti:
“ENDİŞELERİMİZ MEŞRUDUR”
Türkiye’nin tasalarının yasal olduğunu yasal olduğunu belirten Bakan Çavuşoğlu, “Diğer taraftan biraz evvel ihracat kısıtlamasından da bahsetmiştim. Maalesef bu 2 ülke savunma sanayi eserleri konusunda Türkiye’ye yönelik kısıtlamaları devam ettiriyor, yani ihracat müsaadeleri konusunda kısıtlamaları da devam ettiriyor. NATO’ya üye olacak bir ülkenin bir NATO müttefiki ülke üzerinde bir kısıtlamaya gitmesi ya da müsaade vermemesi kabul edilecek bir durum değil. Olağan kaideler da siz bunu kime karşı yaparsınız, düşman olarak gördüğünüz ülkeye karşı bu kısıtlamaları yaparsınız. Bu hususlarda duyduğumuz rahatsızlığı söyledik, beklentilerimizi de söyledik. Kendilerinin kimi teklifleri oldu, Türkiye’nin telaşlarını giderme konusunda ne yapabiliriz, nasıl çalışabiliriz diye bir teklifleri oldu. Onun üzerinde duruyoruz, lakin bizim telaşlarımız çok legaldir ve de açıkça ortadadır. Rastgele bir halde NATO’nun genişlemesine karşı olduğumuz için değil, fakat teröre dayanak veren ve bize yönelik bu tıp siyasetler izleyen ülkelerin NATO müttefiki olmaması gerektiğine inandığımız için bu tavrı açıkça sergiledik. Dün akşam yaptığımız konuşmadan sonra ve tekrar bu sabah öbür oturumlarda da birçok arkadaşımız bu 2 ülkenin üyeliğine dayanak beyan ederken, Türkiye’nin de telaşlarını anladıklarını ve bu kaygıların de giderilmesi gerektiğini de söylediler. Tüm bunu söyleyen müttefiklerimize de ayrıyeten teşekkür ediyoruz. Bu istikamette de bilhassa NATO üyesi ülkelerin de adımlar atması gerekiyor. Sonuçta dün akşam bu görüşmeleri gerçekleştirdik” biçiminde konuştu.
“BİR AN EVVEL ATEŞKESE ULAŞILMASI İÇİN SARF ETTİĞİMİZ GAYRETLER ORTADA”
Ukrayna’daki gelişmeleri de pahalandıran Bakan Çavuşoğlu konuşmasına şu halde devam etti:
“Bu sabah Ukrayna oturumunda da bir taraftan Türkiye’nin savaşı durdurmak için ayrıyeten sivil insanların tahliyesi, öteki taraftan yaralı askerlerin buradan inançlı bir biçimde çıkarılması, bilhassa de hububat ve besin taşıyan gemilerin de inançlı bir biçimde seyri için güvenlik koridorlarının oluşturulması için yaptığımız çalışmalar hakkında bilgi verdik. İş birliği yaptığımız BM Genel Sekreteri, Dünya Besin Programı üzere milletlerarası kuruluşlarla yaptığımız iş birliği hakkında da bilgi verdik. Fakat şu iletisi da açıkça verdik. Bir taraftan Ukrayna’ya NATO olarak takviye veriliyor, lakin öteki taraftan savaşın da sonlandırılması için efor sarf etmemiz gerekiyor. Savaşın uzamasının maliyetlerini de mümkün maliyetlerini de, şu andaki maliyetlerini anlattığımız üzere mümkün ek maliyetlerini de söyledik. Ukrayna’nın beklentileri var. Tarafsızlık karşılığında talep ettiği güvenlik garantileri var. Bunların karşılanması için neler yapılması gerekiyor ve bu hususta da hangi çalışmaları yapıyoruz bu bahislerde da bilgi verdik. İnsani durum Ukrayna’da giderek kötüleşiyor, bu mevzularda da duyarsız değiliz. Türkiye bir taraftan ateşkesin tesis edilmesi, başka taraftan alandaki insani durum, sivillerin en son tahliyesi konusunda, 600 civarında sivilin tahliyesi konusunda da kolaylaştırıcı bir rol üstlendik, yeniden BM Genel Sekreteri ve BM ile ilgili kurumlarla birlikte. Ticaretin bilhassa biraz evvel söylediğim gemilerin geçişi için ve de bir an evvel ateşkese ulaşılması için sarf ettiğimiz gayretler ortada. Bu doğrultuda eforlarımızı da devam ettireceğiz. NATO Zirvesi’nden kabul edilecek biraz evvel bahsettiğim Stratejik Konsept evrakı üzerinde tavsiyelerimizi yineledik. Terörle gayret, terörün her türlüsüyle çabanın kesinlikle olması gerektiğini söyledik. Ayrıyeten NATO’nun güvenlik anlayışında bugüne kadar mutabakata varılmış lisanın korunması, tekrar NATO Avrupa Birliği (AB) bağlantılarında AB üyesi olmayan NATO müttefiklerinin oynadığı rolün açıkça görülmesi ve de hakların korunması, ortaklarla ilgili de tekrar karşılıklı hürmet ve anlayışın kesinlikle yer alması gerektiğini, ayrıyeten Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması sebebiyle bugünkü güvenlik anlayışında değişiklikler oldu ancak bu Stratejik Konsept kağıdı diyoruz, hazırlanan ve kabul edilecek evrakın yalnızca bugünkü gelişmelerle hudutlu kalmaması lazım. Gelecekte karşı karşıya kalabileceğimiz tehditlere karşı NATO’nun nasıl bir esnek yapıya kavuşması gerektiğine dair ögelerin da olması gerekiyor. Bu bahislerde Türkiye olarak NATO’nun ve müttefikliğin geleceği için kanılarımızı paylaşma imkanımız oldu. Tabi her toplantılarda olduğu üzere bu toplantı marjında da ikili görüşmeler de gerçekleştirdik.”