Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ZMO Lideri Baki Remzi Suiçmez, 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü hasebiyle yazılı açıklama yaptı.
Suiçmez, şu değerlendirmelerde bulundu:
“1946 yılında kurulan Memleketler arası Tarım Üreticileri Federasyonu`nun (IFAB) kuruluş günü olan 14 Mayıs günü tüm dünyada ‘Dünya Çiftçiler Günü’ olarak kutlanmaktadır. İçinde bulunduğumuz sıkıntı şartlara karşın üretmeye, halkımızı beslemeye devam eden, toprağımıza sahip çıkan, alın teri ile ülkemize hizmet eden çiftçilerimiz, her geçen gün artan sıkıntılar nedeniyle günlerini buruk kutluyor. Ülkemizde çalışan nüfusun yüzde 17,2`sini istihdam eden tarım kesiminin asıl ögesi olan çiftçilerimizin içinde bulundukları şartlar göz önüne alındığında, bugün bir kutlama günü değil, yaşanan problemleri sorgulama ve tahlil bulma günüdür.
‘YERLİ ÜRETİME YÖNELİK SOMUT TEDBİRLERİN ALINMAMASI YAŞANAN ÖNEMLİ SIKINTILARI DAHA DA ARTIRMIŞTIR’
Ülkemizde 1980`li yıllardan beri uygulanmakta olan neoliberal tarım siyasetleri sonucunda tarım bölümümüz ve çiftçilerimiz çok önemli problemlerle karşı karşıyadır. Global salgın, önemli kuraklık, derinleşerek artan ekonomik kriz, savaş şartları üzere harika süreçlerde yerli üretim ve üreticiye yönelik önemli somut tedbirlerin alınmaması yaşanan önemli meseleleri daha da artırmıştır. Ülkemizin ziraî üretiminde yaşanan problemlere somut tahliller bulunmadan bunlara her geçen gün yenilerinin eklenmesi, girdilerde ve eserlerde sıkıntıları ithalatçı siyasetlerle çözmeye yönelik kolaycı yaklaşımların sürat kesmeden devam etmesi, ziraî girdi maliyetlerinin yüksekliği karşısında vaktinde ve gereğince dayanak verilmemesi nedenleriyle çiftçinin kâr elde edemediği için üretimden çekilmesi, artmaya devam eden besin enflasyonu karşısında tüketicinin değerli besin eserlerine erişmeye çalışması son yıllarda gündemin değişmeyen bahisleri haline gelmiştir.
‘PLANLAMA YAPMAZSAK TEMEL ESERLERDE KENDİMİZE YETEMEYİZ’
Ziraî kamu idaresi alanı tümüyle yabancı ve yerli şirketlerin denetimine ve hür piyasanın insafına terk etmeye çalışırken, kapatılan ziraî KİT`lerin yokluğu ve işlevsizleştirilen kooperatiflerin güçsüzlüğü çiftçinin piyasaya müdahale etmesini engellemektedir. Çiftçi örgütlerinin sesinin vaktinde ve güçlü çıkmaması da çiftçinin emeğinin karşılığını almasını güçleştirmektedir. TÜİK resmi dataları şimdiki ve gerçekçi olmayıp, düşük gösterilen girdi fiyat endeksine dayalı düşük taban fiyatı açıklanarak hasat vakti eser bedelini baskılama gayretleri devam etmektedir. Hasat vakti yapılan dışalımlarla üretici fiyatının baskılanması yanlışı günümüzde de devam etmektedir. Gerçek üretim maliyetleri üzerinden çiftçi kârı ve refah hissesini içeren alım fiyatları açıklanmamakta, alım garantisi ya verilmemekte ya da kâfi alım yapılmamakta, yerli ve yabancı piyasalarda oluşan yüksek fiyat farkına karşın çiftçiye fark ödemesi yapılmamaktadır. Küçük aile işletmelerinin üretimde bulunmak için bankalara, tarım kredi kooperatiflerine, özel bölüme borçlanmak zorunda kaldığı ve kredi faizlerinin çiftçi lehine olmadığı ortamda çiftçi borçları daima artmakta, ipotek karşılığı üreticinin üretim araçlarına el konularak üretici üretim dışına itilmektedir. Yem-Süt-Et denklemi üretici aleyhine olup anaç hayvanların bölüme gitmesi tüketiciyi de olumsuz etkilemektedir. Güç maliyetleri kâfi sulama yapılmasını engellemektedir. Tarım yerleri, meralar, zeytinlikler süratle emel dışı kullanıma açılırken, üretim ortamındaki meseleler nedeniyle çiftçi kendi yerini ekmekten vazgeçip terk etmektedir. Çiftçi yaş ortalaması epeyce yüksek olup gençler tarıma ilgi göstermemektedir. Bayan ve çocuk personelliği istismar edilmeye devam ederken, mevsimlik tarım emekçilerinin meseleleri hala çözülememiştir. Tarımın 2021 yılında yüzde 2,2 küçüldüğü bir ortamda, orta vadeyi kapsayan evvelden açıklanıp yıl içinde ödenen dayanaklar ve düşürülen girdi maliyetleriyle ülke seviyesinde ziraî üretim planlaması yapılmadığı sürece temel eserlerde kendimize kâfi olamayacağımız ortadadır.
‘SORUNLARIN TAHLİLİ İÇİN TOPLUMDAN, ÜRETİMDEN, EMEKTEN YANA SİYASET TERCİHLERİ SÜRATLE YAŞAMA GEÇİRİLMELİ’
Üretim sıkıntıları kadar üretilen eserlerin pazarlanması basamağı da önemli sıkıntılar içermektedir. Hal Yasası, zincir marketlerin tekelci yapısı, çiftçiler aleyhine işleyen kontratlı üreticilik modeli üzere nedenlerle besin tedarik zincirindeki sıkıntılar giderilememekte, göstermelik raf baskınları ve enflasyon timleriyle ‘tarlada ucuz rafta değerli ürün’ sorunu çözülememektedir. Tarım ve besin alanında yaşanan sıkıntılar da belirlidir, tahlil teklifleri de belirlidir. Meselelerin çözülmesi için toplumdan yana, üretimden yana, emekten yana siyaset tercihlerinin süratle yaşama geçirilmesi bir zorunluluktur. Dünya ölçeğinde yine gündeme gelen müdafaacı tarım siyasetleri tercihlerinden ders çıkararak, ülkemizdeki dışa bağımlı neoliberal siyasetler yerine bir an evvel üretim odaklı ulusal çıkarlara yönelik ‘kamucu tarım politikası’ değişikliğine gidilmelidir.
‘ÜLKE SEVİYESİNDE ZİRAÎ ÜRETİM SEFERBERLİĞİ İLAN EDİLMELİ’
Açlığın, kıtlığın, besin savaşlarının yaşanmadığı bir dünyada besin egemenliği, besin güvenliği ve besin garantisinin sağlanarak üreticilerimizle ve tüketicilerimizle birlikte tüm yurttaşlarımızın sağlıklı bir etrafta refah içerisinde memnun yaşaması temel gayemiz olmalıdır. Bu kapsamda; öncelikle tarım yerlerimizi koruyacak halde ülke seviyesinde ‘Arazi Kullanım Planlaması’ yapılmalıdır. Ülke ve bölgeler seviyesinde büyük ova müdafaa alanları başta olmak üzere korunan ve sulanan tarım yerlerimizde üretim ölçüsü artışı, eser çeşitliliği, üretim sürekliliğini sağlayacak ve Tarım Kanunu’na nazaran belirlenen vaktinde ödenecek somut dayanaklarla yönlendirilecek ‘Tarımsal Üretim Planlaması’na geçilmelidir. Ülke seviyesinde ‘Tarımsal Üretim Seferberliği’ ilan edilmeli, girdi maliyetleri düşürülmeli, ucuz kredi imkanları oluşturulmalı, artırılacak eser ve girdi takviyeleri üretime ve üretene vaktinde verilmelidir. Bilhassa temel eserlerde gerçek maliyetlere nazaran evvelce alım fiyatı açıklanmalı, alım garantisi verilmeli, dönem sonu gerekirse fark ödemesi yapılmalıdır.
‘ÜRETİCİLERİMİZE HAK ETTİĞİ KIYMET VERİLMELİ, KAMU İDARESİNE OLAN İNANCI TAZELENMELİ’
Hayvansal üretim bitkisel üretimden farklı düşünülmemeli, yem maliyetleri düşürülmeli, süt-yem paritesi 1/1,5 olarak uygulanmalıdır. Kamu sulama yatırımları ve arazi toplulaştırma hizmetleri gecikmeden bitirilmelidir. Ar-Ge çalışmalarına önemli yatırım yapılarak yerli girdi ve teknoloji üretimine yönelik çalışmalar hızlandırılmalıdır. Ziraî hammadde ve eser dışalımı kısıtlanmalı, dışsatım imkanları artırılmalıdır. Demokratik, özerk, güçlü kooperatifçilik üretici ve tüketici boyutunda desteklenmeli, besin tedarik zincirinin tüm etapları halkın faydasına yine düzenlenmelidir. Kırsal alanları geliştirecek, ülkemiz gerçeği olan küçük aile işletmeciliğini destekleyecek, çiftçilerimizin refah seviyesini artırma kadar toplumsal hayatın daha fazla içinde yer almasını sağlayacak tedbirler alınmalıdır. Tahminen de en değerlisi tüm tüketicileri fedakârca doyurmasına rağmen önünü görmekte zorlanan üreticilerimize hak ettiği kıymet verilmeli, çiftçilerimizin morali yükseltilmeli ve kamu idaresine olan itimadı tazelenmelidir.
Bilimi çiftçi ve toprak ile buluşturan, ziraî üretimin her etabında çiftçilerimizle birlikte olan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası olarak, çiftçilerimizin alın terinin ve emeğinin en şanlı bedel olarak görüleceği günler dileğiyle, 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü umutlu olsun.”