Başta kamunun taraf belirleyici olduğu kur olmak üzere iktisat siyasetlerine yönelik telaşlar devam ederken, global faiz artışlarının riskten kaçışı tetiklemesiyle dolar/TL yaklaşık iki ay süreç gördüğü 14.5-15 bandını birinci sefer dün üst taraflı kırdı.
Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri 50 baz puanı aşan sert yükselişle dün günü 684/694 düzeyinden tamamlayarak mart’ta gördüğü 700 baz puanın üzerindeki rekor düzeylere yine yaklaştı.
JPMorgan geçen hafta yayımladığı raporda, “TL’nin son periyottaki istikrarını, global finansal şartlardaki sıkılaşma ve cari istikrar konumundaki bozulma ile uyumsuz görüyoruz” demişti. Societe Genarale ise dün yayımladığı bir raporda Merkez Bankası’nın yüksek enflasyona karşın para siyaseti duruşunun değişmesinin düşük ihtimal olduğuna dikkat çekerek, “TL’de kademeli bedel kaybı bekliyoruz” dedi.
TL geçen haftadan beri dolar karşısında yaklaşık yüzde 3 paha kaybetti. TL’nin son bir aydaki bedel kaybı ise son üç günde yaşanan kayba eşit. Emsal para ünitelerinde ise son bir ayda yüzde 7-10 ortasında daha bariz kayıplar görülüyor.
Çin iktisadının resesyona gireceği yahut yavaşlayacağı kaygılarının artması nedeniyle emtia ihracatı yapan ülkelerin para üniteleri ve petrol fiyatları gerilerken, yatırımcıların inançlı varlıklara yönelmesiyle dolar 20 yılın tepesine yakın seyir izlemeye devam etti.
ABD Merkez Bankası (Fed), İngiltere Merkez Bankası (BOE) ve Avustralya Merkez Bankası’nın geçen hafta faiz artırımına gitmelerinin ve yüksek enflasyonla gayrette siyasetlerini daha da sıkılaştıracağı beklentilerinin kuvvetlenmesinin akabinde ekonomik büyümeye dair tasalar tekrar gündeme geldi.
Global yatırımcılar, Çarşamba günü açıklanacak olan ABD TÜFE bilgileri öncesinde de korkulu kalmayı sürdürüyor. TÜFE’nin epey az gerileyeceği ve bu oranda bir gerilemenin Fed’in Haziran’daki siyaset toplantısında faizleri en az 50 baz puan artırmasının önüne geçemeyeceği öngörülüyor.
Geçen hafta resmi tatil nedeniyle yalnızca iki gün süreç gören dolar/TL dün 15.13’e kadar yükseldi. Kur bu sabah saat 08.29’da güne 15.0980/15.1120 düzeyinden başladı.
Dolar/TL Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başlarında 11 Mart’ta da 14.9950 düzeyini test etmiş, TCMB’nin de döviz satışlarıyla 15 düzeyini aşamamıştı.
Piyasalar mevcut kur siyasetini kamu denetimli bir rejim olarak nitelendiriyor. TCMB ihracatçı döviz gelirlerinin yüzde 40’ını ve KKM uygulmasının döviz kısmını rezervlerine katsa da bankanın rezervleri tıpkı oranda artmıyor. Ortadaki fark kamunun taraf belirleyici olduğu kurda hükümetin tarifiyle “istikrar” için kullanılıyor. TCMB resmi olarak kurdaki müdahalelerini kabul etmezken hareketleri dalgalı kur rejimi olarak yorumluyor.
Artan güç maliyetlerinin de tesiriyle Türkiye iktisadının muhtaçlık duyduğu döviz finansman ölçüsü her geçen gün artarken Türkiye’nin güç ithalatının neredeyse tamamı TCMB’nin rezervlerinden karşılanıyor. Bankanın swap hariç eksi 47 milyar dolarlık rezervi bulunuyor.
Hakikaten Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Lideri ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar dün Habertürk televizyonunda yaptığı açıklamada, “Bizim güç ithalatımız 51.5 milyar dolar. Bu sene 100 milyar dolar olması bekleniyor” dedi.
TCMB’nin bilançosunun yüzde 5’ine kadar devam eden tahvil alımlarının da takviyesiyle gösterge 10 yıllık tahvilde ise bileşik getiri Mart ayında yüzde 28.57 ile test ettiği tepeden gerilemiş durumda. Gösterge 10 yıllık tahvilde geçen ay yüzde 22’in altı test edildi. Dün son süreç yüzde 23.01 düzeyindeydi.