İbn Haldun’un kaleme aldığı Mukaddime’nin “Umranın Dünyanın Bir Modülünden Öbürüne Yer Değiştirmesi” başlığını taşıyan kısmında birtakım Avrupa ve Türk milletlerinin gelişmesi hakkındaki görüşleri yer alıyor.
Tarih, iktisat, sosyoloji, siyaset üzere birçok toplumsal bilim için temel teşkil eden görüşlerin yazıldığı yapıttaki kelam konusu kısım, Arapça ve Türkçe çevirisi yapılan Mukaddime’lerde yer almıyor.
İbn Haldun ve Mukaddime uzmanı Faslı Prof. Abdüsselam Şeddadi’nin Mukaddime’nin el yazma nüshaları üzerinde çalışırken karşılaştığı o kısım, İbn Haldun’un gelecekle ilgili öngörülerini gözler önüne seriyor.
AA’da yer alan habere nazaran; bahse ait açıklamada bulunan, muharrir ve mütercim Cemal Aydın, “Umranın Dünyanın Bir Kesiminden Öbürüne Yer Değiştirmesi” başlığını taşıyan o kısımda İbn Haldun’un ileride birebir gerçekleşecek olan kimi öngörülerde bulunduğunu söyledi.
“Evrensel kıymete sahip”
Aydın; “İlk yazdığı el yazmasında bulunan ve son derece kıymetli olan bu kısmı İbn Haldun, daha sonra yaptığı gözden geçirmeler ve düzeltmeler sırasında çıkarmıştır. Sebebini kestirim edebilmek güç. Halbuki bu başlık altında öne sürdüğü görüşler, yaptığı kestirimler ve öngörüler, kozmik çapta bir kıymete sahip. Zira burada ileri sürdüğü fikirler, daha sonra olduğu üzere gerçekleşmiştir. Türkçe ve başka çevirilerde yer almayan bu çarpıcı kısmı Abdüsselam Şeddadi’nin araştırmalarına borçluyuz.”