Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) eski başekonomisti Hakan Kara, Türkiye ile Güney Afrika‘nın 5 yıllık kredi risk primi (CDS) grafiğini Twitter hesabından paylaştı. 2018’de CDS puanı 200 civarında görünen Türkiye’nin günümüzde CDS puanı rekor düzeye çıkarak, 700’e kadar çıkmış durumda.
2018’de Türkiye ile birebir CDS puanına sahip olan Güney Afrika’nın günümüz CDS puanı ise 270 civarında.
Kara, iki ülkenin CDS puanı ortasındaki farkın bu kadar yüksek oranda açılmasının nedenini TCMB’nin yanlış para siyasetine bağladı.
Kara, paylaşımında “Şu tabloya bakıp derin bir iç çekmemek mümkün değil. Ayrışma 2018 Mayıs’ta TCMB’nin araç bağımsızlığının bitirileceğinin ilanıyla başlıyor. Bu ne demek? Para siyaseti işini yapabilse CDS’imiz şu anda 700 değil 300 olur, Hazine dış borçlanma maliyeti yarı yarıya düşerdi” sözlerini kullandı.
Şu tabloya bakıp derin bir iç çekmemek mümkün değil.
Ayrışma 2018 Mayıs'ta TCMB'nin araç bağımsızlığının bitirileceğinin ilanıyla başlıyor.
Bu ne demek?
📌Para politikası işini yapabilse CDS'imiz şu anda 700 değil 300 olur, Hazine dış borçlanma maliyeti yarı yarıya düşerdi. pic.twitter.com/B5YJfeUVhI
— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) May 10, 2022
KREDİ RİSK PRİMİ (CDS) NEDİR?
Kredi risk primi (Credit Default Swap – CDS) alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit etmek ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan kıymettir. Faiz tabiatı prestijiyle alacaklının geri ödememe riskini içeren bir risk primidir. Kredi risk primi ise bu riskin sistemli bir formda finansal enstrümana dönüştürülmüş ve sayısal olarak tabir edilmiş halidir. Alacaklı, kredinin mümkün geri ödenmeme riskine karşı verdiği borcu sigorta eder, bu sigorta süreci ve sigorta için belirlenen bedel ise kredi risk primine tekabül eder. Bu prim bir ülkeye olan finansal inanç baz alınarak özgür piyasa tarafından belirlenir. Kredileri sigortalayanlar finansal itimadı oluşturan parametrelere nazaran geri ödememe riskini ve riski satın almaya razı oldukları primin kıymetini belirlemeye çalışır. Kredi risk primi söz edilirken her %1 faiz oranı 100 baz puana tekabül eder. Kredi risk priminin 100 olması durumda borç için beklenen faiz oranının %1 olduğu varsayılır. Örneğin 2019 yılında Çin’in kredi risk primi 32 baz puan iken Güney Afrika’nın kredi risk primi 165 baz puandı. Bu durumda Çin milletlerarası piyasalardan aldığı borç için %0,32 oranında faiz öderken Güney Afrika %1,65 faiz ödüyordu.