Koronavirüs pandemisinin tüm dünyayı etkilediği 2 yılda, hastalığın uzun vadeli yorgunluğa ve beyin sisine yol açtığını öğrendik. Lakin ağır geçen COVID-19 enfeksiyonunun uzun vadeli bilişsel tesirlerini inceleyen, bugüne kadarki en ayrıntılı araştırmalardan birinde telaş verici birtakım sonuçlar ortaya çıktı. Araştırmadan elde edilen sonuçlar eClinical Medicine dergisinde yayınlandı. Koronavirüsü ağır geçiren 46 hastanın incelendiği çalışmada, ağır COVID-19’un 6 ay sonraki zihinsel tesirlerinin 20 yıl yaşlanmaya yahut 10 IQ puanı kaybetmeye bedel olduğu anlaşıldı.
COVİD-19’UN PARMAK İZİ
Çalışmada belirlenen zihinsel değişimler, bunama yahut genel yaşlanma durumunda görülenlerden farklıydı. Araştırmanın muharrirlerinden, Cambridge Üniversietsi’nde hudut bilimci olan David Menon, “Bilişsel bozukluk, bunama üzere nörolojik hastalıklarda yahut olağan yaşlanmada da görülür. Fakat ağır koronavirüs geçirenlerde görülenler, bir öteki deyişle ‘COVID-19’un parmak izi, tüm bunlardan farklıydı” diye konuştu.
Yeni araştırmadan elde edilen bulguların halihazırda koronavirüs geçirenleri kaygılandırmasına gerek yok. Çalışmada ağır koronavirüs sonrasındaki bilişsel değişimlerin ne kadar önemli olduğunu incelemek ve bu sayede tesirleri hafifletmek için neler yapılabileceğini anlamak amaçlanmış.
10 IQ PUANI KAYBETMEYE EŞDEĞERDİ
Araştırmanın başındaki isim olan, Imperial College London’da bilişsel bilim insanı Adam Hampshire, “Yalnıza İngiltere’de on binlerce insan COVID-19 sebebiyle ağır bakıma kaldırıldı. Çok daha fazla sayıda insan ise hastalığı ağır geçirdi, fakat hastaneye kaldırılmadı. Bu da, hastalıktan aylar sonra dahi bilişsel meseleler yaşayan çok sayıda insan olduğu manasına geliyor” dedi.
Çalışma için, hastalığı ağır geçen bireylere enfeksiyondan 6 ay sonra kimi testler yapıldı ve hafıza, dikkat, muhakeme maharetleri, bunun yanında anksiyete, depresyon ve travma sonrası gerilim bozukluğu durumları ölçüldü. Sonuçlar, şiddetli COVID geçirenlerin daha çok yanılgı yaptığını ve toplum genelinden daha uzun müddette cevap verdiğini belirledi.
Bilişsel kaybın ölçüsü 50 ila 70 yaş ortasındaki yaşlanmanın tesirlerine benzeri, 10 IQ puanı kaybetmeye eşdeğerdi.
En çok etkilenen fonksiyonun kelamlı mukayese (kelimeler ortasındaki benzerlikleri bulma) olduğu belirlendi. Enfeksiyon sonrasında gerçek kelimeyi bulmakta zorlandığını, beyinlerinin yavaş çalıştığını söyleyen hastalara ait anekdotsal datalar de bu istikametteydi.
Araştırmada, düzgünleşme tarafında işaretlere de rastlandı, güzelleşmenin kademeli gerçekleştiği belirlendi.