Adana’da çarşı pazardan yollardaki at otomobillerine varana kadar karpuz satılmaya başlanmışken karpuz ithal edilmesi çiftçiyi isyan ettirdi. Zati artan maliyetlerle binbir zahmetle üretim yapabildiğini söyleyen çiftçiler, bir de bu ithalatlarla yerli üreticiye darbe vurulduğuna dikkat çekti.
Adana’daki karpuz tarlalarında üreticilerle bir ortaya gelen Dr. Şevkin, girdi maliyetlerinin fahiş artışı nedeniyle kentte geçen yıllara oranla karpuz üretiminin yüzde 30 azaldığını söyledi.
Şevkin, “Adanalı karpuz üreticisi güç durumda. Girdi maliyetleri çok yüksek. Bu nedenle karpuz üretiminde yüzde 30 daralma yaşanıyor” dedi.
Fide fiyatlarının 2 katına, gübre fiyatlarının da 4 katına çıktığını söyleyen Şevkin, tam da turfanda karpuzun yetişeceği devirde karpuz ithal edildiğini vurgulayarak şöyle dedi:
“Her yıl olduğu üzere bu yıl da Tarım ve Orman Bakanlığı, Türkiye çiftçisinin yanında olacağına yabancı çiftçiyi kazandırmaya devam ediyor. Adanalı karpuz üreticisi çok güç durumda. Tarım Bakanlığı’nı Adanalı ve Türkiyeli çiftçinin yanında olmaya davet ediyoruz.”
ÇİFTÇİNİN DEVLETTEN 200 MİLYAR TL ALACAĞI VAR
Çiftçinin bir dönüm karpuzu 12 bin liraya mal ettiğine işaret eden Dr. Şevkin, tam turfan (erkenci) devrinde yurt dışından karpuz ithal edildiği için çiftçinin yarar elde edemeyeceğini söyledi.
Ayrıyeten, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Gayri Safi Ulusal Hasıla’nın yüzde 1’i oranında kanunen çiftçiye ödeme yapması gerektiğine dikkat çeken Dr. Şevkin, “Ne yazık ki çiftçiye bu ödeme de yapılmıyor. Çiftçinin Tarım Bakanlığı’ndan 200 milyar lira alacağı var” dedi.
“Çiftçi ağır borç batağı altında. Çiftçinin 180 milyar lira da borcu var” diyen Şevkin, “Tarım Bakanlığı, halâ kulağının üstüne yatmış durumda ve çiftçinin yanında olmuyor. Tüm çiftçiler üretimden gitgide uzaklaşıyor. Tarım Bakanlığı’ndan tahlil bekliyoruz, üretim bekliyoruz” diye konuştu.
10 KİLO KARPUZUN MALİYETİ 1 LİRA
Binbir emekle karpuz üretimi gerçekleştiren Enes Karaağaç ise, bir kilogram karpuzun yetiştirme maliyetinin 1 lira olduğuna dikkat çekti. 10 kilogram karpuzun 10 lira maliyeti olduğunu vurgulayan Karaağaç, “Erken yetiştirip erken satmak ve para kazanmak istiyoruz. Lakin erken yetiştirip dışarıdan karpuz gelirse para kazanamayız, ziyan ederiz” diye konuştu.
‘GELMİŞ GEÇMİŞ EN BÜYÜK MALİYETLER’
Seyhan Ziraat Odası İdare Şurası Üyesi Cahit İncefikir de ithal karpuz ile girdi maliyetlerindeki artışın çiftçinin belini büktüğünü söz etti.
“Çiftçi aralık, ocak ayından bu yana tarlada karpuzuyla uğraşıyor. Cumhuriyet tarihinin gelmiş geçmiş en büyük maliyetiyle uğraşıyor” diyen İncefikir, “Tarımsal enflasyonla yüzde 300-400’lerle uğraşırken, karpuzunu erken çıkarmaya çalışırken, daha karpuzu çıkmadan İran’dan karpuz gelmeye başladı” dedi.
“Adana, sanırsınız ağustos ayındaymışsınız üzere at otomobillerine varana kadar, yollarda stantlar açılmış karpuz satılmaya başlanmış. Münasebetiyle üreticinin turfandacılığı, erkenciliği bir biçimde yitirilmiş oluyor” diyen İncefikir, şöyle devam etti:
“Turfandaki bir gün, iki gün çok değerli. Devletin, bunları yadsıyıp hiçbir şeyi göze almadan ithalatı pervasızca yapması üreticiye büyük ziyan veriyor. Hasebiyle üretici bir biçimde karpuzunu satmaya başladığı vakit güya Adana’da 3 aydır satılmaya başlanmış üzere o tılsımı, o erkenciliği, o turfanı yitiriyor, hasebiyle para kazanamıyor, ziyan ediyor.”
BİR DÖNÜMÜN MALİYETİ 4 BİNDEN 12 BİN TL’YE ÇIKTI
Bir başka karpuz üreticisi Veli Altunyüzük ise, “Geçen yıl bir dönüm karpuzu 4 bin liraya mal ederken artık 12 bin liraya mal ediyorum” dedi.
Altunyüzük, “Sadece karpuz değil, darı; 2 bin liralık maliyeti 5 bin lira, pamuk; 3 bin lira maliyeti 6 bin lira olmuş. Bu safhadan sonra çiftçi sıkıntı durumda. İddia ediyorum çiftçiler kente göç edecek” diye konuştu.
‘BİR LİTRE MAZOT DAYANAĞI BİLE ALAMIYORUZ’
Çocukluğundan bu yana çiftçilik yaptığını belirten Süleyman Sözütek de “Kendimi bildim bileli çiftçilik yapıyorum. Babadan, atadan kalma işleri yapmaya çalışıyoruz. Nitekim mağduruz, takatimiz kalmadı” dedi.
“Daha evvel ürettiğimiz eserlerden bir kısmıyla ekmeğimizi yiyebiliyorduk, çocuklarımızı bekleyebiliyorduk” diyen Sözütek, “Şimdi maliyetler o kadar yükseldi ki canımızı alıyor. Karpuzda dönüme 45-50 lira ortası mazot harcıyoruz. Bize devletin verdiği destekleme 22 lira. Bir litre mazotu bile vermiyor” diye konuştu.
‘İRAN’DAN KAÇAK YOLLARLA DA KARPUZ GELİYOR’
Çiftçilerin hakikaten çok sıkıntı durumda olduğuna dikkat çeken Ziraat Mühendisi Okay Sangün ise, şunları söyledi:
“Girdi maliyetleri çok yüksek. Fiyatlar 3-4 katına çıktı. Çiftçimiz güç koşullar altında karpuzu yetiştirmeye çalışıyor fakat yurtdışından, özellikle İran’dan kaçak ve resmi yollarla gelen karpuzlar bizim çiftçimizin moralini çok bozuyor.
Çiftçimiz tarımdan kaçacak üzere görünüyor. Tarımdan kaçan çiftçi toprağı boş bırakır. Boş kalan toprakta kimse ekim yapmaz. Bu türlü olursa tüketicimiz karpuzu önümüzdeki yıllar kilosu 20 liradan yer ya da hiç yiyemeyecek. Yetkililerin bir an evvel çiftçilerimize yardım etmesini diliyorum.”