Emtia piyasasında geçen ay görülen satış baskısı mayıs ayına da taşındı. Emtia fiyatlarındaki düşüşlerde Fed’in siyasetleri tesirli oldu. Fed, 22 yılın akabinde birinci defa 50 baz puan artırdı. Fed Lideri Jerome Powell ise bankanın gelecek birkaç toplantısında 50 baz puanlık ek faiz artışlarının masada olması gerektiğini söz etti.
ABD’de geçen hafta tarım dışı istihdamın 428 bin artarak beklentileri geride bırakmasının Fed’i daha şahin olmaya yönlendirebileceği telaşları emtia fiyatlarındaki düşüşü tetikledi.
Jeopolitik risklerden kaynaklanan arz problemlerinin devam etmesiyle güç fiyatlarının yükselmesine rağmen global iktisatta artan yavaşlama beklentileri de emtia talebini olumsuz etkiledi.
Geçen hafta altın yüzde 0,8, gümüş yüzde 1,9, paladyum yüzde 11,7 paha kaybetti.
Analistler, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) enflasyonla gayrette başarısız olabileceği ve daha şahin siyasetlerin gerekebileceği telaşıyla global ölçekte dolar talebinin arttığını ve buna paralel altının ons fiyatının gerilediğini bildirdi.
Dünyanın önde gelen merkez bankalarının şahin siyasetlerinin yanı sıra Çin’de Covid-19 olaylarının artmasının talebe yönelik oluşturduğu telaşlar metallerde de düşüşe neden oldu.
Tezgah üstü piyasada, bakır yüzde 4,6, kurşun yüzde 1,9, alüminyum yüzde 6, çinko yüzde 9,8 gerileme kaydetti. Analistler, Fed’in faiz kararı öncesinde metallerde esasen düşüşler görüldüğünü karardan sonra bu düşüşlerin devam ederek daha sert hale geldiğini aktardı.
GÜÇ TARAFINDA SERT YÜKSELİŞLER GÖRÜLDÜ
Emtia piyasasında genel olarak görülen düşüş eğilimine rağmen güç emtiasında geçen hafta sert yükselişler kelam konusu oldu.
Brent petrol haftayı yüzde 5,8 yükselişle tamamlarken, 8,996 dolarla 13,5 yılın tepesini gören doğal gaz da New York Ticaret Borsası’nda yüzde 10,2 kıymet kazandı.
Güç emtiasında görülen sert yükselişte, Avrupa Birliği’nin (AB) Rusya’dan güç ithalatına yasak koymaya karar vermesi tesirli oldu.
AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Avrupa Parlamentosu Genel Heyeti’nde yaptığı konuşmada, Rus petrolüne olan bağımlılığı azaltmanın kolay olmayacağını belirterek, “Bazı üye ülkeler Rus petrolüne bağımlı. Artık, Rus petrolünün yasaklanmasını teklif ediyoruz. Bu, bütün deniz ve boru sınırıyla taşınan ham ve rafine Rus petrol eserleri için tam bir ithalat yasağı olacak” tabirlerini kullanmıştı.
Analistler, doğal gaza olan talebin artmasına rağmen ABD’de depolanan gaz ölçüsündeki azalışa dikkati çekti.
TARIM EMTİASINDAKİ DALGALI SEYİR DEVAM ETTİ
Tarım eserleri tarafında dalgalı seyir geçen hafta da devam etti. Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklanan arz kaygılarının tarım emtiası üzerindeki tesirini sürdürmesinin yanında Fed kaynaklı kaygılar de baskın olmaya başladı.
1,5595 dolarla Mayıs 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi gören pamuk haftayı yüzde 2,2 yükselişle tamamladı.
Chicago Ticaret Borsasında süreç gören buğday yüzde 5 artarken, mısır yüzde 3.5, soya fasulyesi yüzde 3.7, pirinç yüzde 2.8 kıymet kaybetti.
Kahve yüzde 5.3, şeker yüzde 1.9, kakao yüzde 2.9 azalış kaydetti.
Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, , buğday fiyatında Ukrayna ve Rusya savaşına yönelik belirsizliğin tesirli olmaya devam ettiğini söyledi.
Ergezen, ABD’de buğday ihracatının evvelki haftaya nazaran yüzde 53 artarak 377,4 bin ton düzeyinde gerçekleştiğini bildirdi.
Mısır fiyatlarındaki düşüşe ait olarak, Ukrayna Rusya ortasındaki savaşa karşın mısır üretim varsayımlarında artış yaşandığına dikkati çeken Ergezen, “ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) kestirim raporuna nazaran dünya mısır üretimi, evvelki aya nazaran 4,31 milyon artarak 1.210,45 milyon ton oldu. Devir sonu stok kestirimleri ise evvelki aya nazaran 4,49 milyon artarak 305,46 milyon ton düzeyinde gerçekleşti. Milletlerarası Hububat Komitesi’nin (IGC) varsayım raporuna nazaran mısır üretiminin 1.210 milyon ton olması bekleniyor. Evvelki ay iddialarına nazaran 3 milyon ton artış var” dedi.
Pirinçteki düşüşe de değinen Ergezen, geçen hafta hem üretimdeki artış, hem de haftalık ihracattaki düşüşün satış baskısının artmasına yol açtığını söyledi.
Ergezen, “Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü’nün (FAO) pirinç üretim iddiaları, evvelki kestirimlere nazaran 500 bin artarak 520,8 milyon ton düzeyinde gerçekleşti. ABD’nde haftalık pirinç ihracatı, evvelki haftaya nazaran yüzde 62 azalarak 34,1 bin ton düzeyinde gerçekleşti” tabirlerini kullandı.
Zafer Ergezen, kahve fiyatlarındaki yüzde 5,3’lük düşüşe ait olarak da, “Fed geçtiğimiz hafta siyaset faizini beklentilere paralel olarak 50 baz puan artırdı. ABD’de tarım dışı istihdam verisi de beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Bu nedenle ekonomik büyümeye yönelik kaygılarda artış var. Bu da kahve fiyatlarını olumsuz etkiledi” değerlendirmesinde bulundu.