Global iktisatta, enflasyonist baskıları besleyen gelişmeler karşısında 20 yılın tepesini gören dolar endeksi birçok ülke para ünitesini baskılamaya devam ediyor.
Rusya-Ukrayna savaşına yönelik belirsizlikler sürerken, Çin’de koronavirüs salgınına ait “sıfır tolerans” siyasetinde hiçbir gevşemeye gidilmemesi ve ülkenin finans merkezi Şanghay’da önlemlerin sıkılaştırılması, global enflasyonist baskıların daha da artacağına ait telaşları gündeme getirdi.
Dolarda Fed tesiri
Kelam konusu kaygılara rağmen, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) geçen haftaki toplantısında gelecek aylar için beklenen 75 baz puanlık artırım ihtimalini zayıflatan açıklamaları da para siyasetlerinin enflasyonla uğraşta yetersiz kalacağı tartışmalarını başlattı.
Tartışmalar karşısında banka yetkililerinden “şahin” tonda açıklamalar gelirken, Richmond Fed Lideri Thomas Barkin, bankanın enflasyonu frenleme uğraşında faiz oranlarını 75 baz puan yükseltmek de dahil olmak üzere hiçbir şeyi masadan kaldırmayacağını söyledi.
Dolarda kademeli yükseliş sürat kazandı
Global çapta dolar talebinin artması ile ABD’nin en kıymetli ticaret ortaklarının para ünitelerine karşı doların bedelinin ölçülmesinde kullanılan dolar endeksi salgın sürecindeki kayıplarını süratle telafi etti.
Dolar endeksi, ultra gevşek para siyasetlerinin devreye alınmasının akabinde 2020’de yüzde 6,7’lik kayıpla 90 kritik eşiğinin altını görmüş, geçen yılın ikinci yarısından itibaren ise global çapta ortaya çıkan tedarik zinciri sorunları ile kademeli yükselişe geçmişti.
Endeks 20 yılın tepesinde
Bu adımlarla nisanda yüzde 4,9 artarak 103,9 ile Aralık 2002’den bu yana en yüksek seviyeyi gören dolar endeksi, bugün 104,2’ye ulaşarak 20 yılın tepesindeki seyrine devam etti.
Euro ve yende kayıplar sürüyor
Global çapta devam eden jeopolitik riskler ve salgın telaşları, tarihi düzeylerde seyreden enflasyona karşın Avrupalı ülkelerin destekleyici para siyasetlerinden geri dönme konusunda ikilemde kalmasına neden oldu. Bu durum, olağanlaşma adımları ile güçlenen dolar karşısında euronun kıymetinin daha da zayıflamasını beraberinde getirdi.
Euro/dolar paritesi 1,05 düzeyinde
Euro/dolar paritesi nisanda 1,0471 ile Ocak 2017’den bu yana en düşük seviyeyi görmesinin akabinde 1,05 düzeylerinde dengelendi. Halihazırda paritenin 5 yılın en düşük düzeylerinde kalmaya devam ettiği görülüyor.
Dolar/yen paritesi üst taraflı hareketine devam ederek bugün 131,3 ile Nisan 2002’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Paritedeki son yükseliş ile yenin dolar karşısındaki kıymet kaybı yıl başından bu yana yüzde 14’ü buldu.
Sterlin/dolar paritesi 1,2261
Dolar endeksinin hesaplanmasında yükü alınan öbür para ünitelerinin performansına bakıldığında, sterlin/dolar paritesi 1,2261 ile Haziran 2020’den bu yana en düşük seviyeyi gördü. Dolar/İsviçre frangı paritesi de nisan ayındaki yüzde 5,5’lik artışın akabinde mayısta da yükselişini sürdürdü ve 0,9946 ile 2,5 yılın tepesine çıktı.
Dolar/İsveç kronu paritesi 10,0560
Dolar/Kanada doları paritesi 1,2951 ile 6 ayın ve dolar/İsveç kronu paritesi 10,0560 ile 2 ayın en yüksek düzeyini gördü.
Yıl başından bu yana bakıldığında dolar karşısında euronun yüzde 9,8, sterlinin yüzde 9,2, İsviçre frangının yüzde 8,9, Kanada dolarının yüzde 2,9 ve İsveç kronunun yüzde 5,9 bedel kaybettiği görüldü.