Ayakkabı üreticileri satış yapabilmek için kendi el emeğini ayakkabı fiyatlarına yansıtamadığından kaygı yandı. Artan maliyetlerden ötürü esnafın iş yapamaz hale geldiğini söyleyen imalatçılar, üretimdeki dertlerden ötürü “Kışın terlik giymeye hazır olun” ihtarında bulundu.
CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut, ekonomik kriz ve yüksek enflasyon nedeniyle güç günler geçiren ayakkabıcı imalatçılarının sıkıntılarını dinledi.
Bir ayakkabı üreticisi, “Avrupa’dan gelen toptancı bir ayakkabıyı 15 dolara alabiliyor; kendisine parasız geliyor lakin yurt içinde bu ayakkabıyı 15 dolara satma talihin yok. İnsanlara biz evvelden de söylüyorduk terliğe hazır olun, yani kışın bile terlik giymeye hazır olun” dedi.
“Geçen sene 90 liraya sattığımız ayakkabıyı bugün 140-150 liraya satıyoruz fakat biz 90 liraya satarken daha mutluyduk” diyen üretici, “Malzeme fiyatlarındaki artışın bir kısmını yansıtabiliyorsun, yansıtamadığın şey emek. Emeği yansıtamıyorsun. Her şey üç katına çıktı” diye konuştu.
‘ESNAF İŞ YAPAMAZ HALE GELDİ’
Tüm dallarda olduğu üzere ayakkabı imalat dalında de ekonomik krizin ve enflasyonun derin tesirlerinin görüldüğünü kaydeden Bulut, “Üretici fahiş artırımlardan bıkmış durumda. Son 6 ayda üreticinin girdi maliyeti artırımlarla birlikte 3-4 kat arttı. Ayakkabıcı esnafı iş yapamaz hale geldi. Satış yapabilmek için kendi el emeğini ayakkabı fiyatlarına yansıtmıyor. Fahiş artırımlarla birlikte tek ucuzlayan emek oldu; üretici dükkanını çevirebilmek için kendi alın terinden vazgeçti” dedi.
GEREÇ FİYATLARINA 4 KATINA VARAN ARTIRIM
Bulut’un dinlediği bir ayakkabı imalatçısı, “5-6 ay öncesinden bu yana en az yüzde 130 yüzde 150 bir artış kelam konusu. Eylül ayında bir ayakkabı tabanını 10 TL’ye alıyorduk, şu an en makûs tabanın fiyatı 23 TL. Deriyi 6-7 TL’ye alıyorduk artık 20 TL’ye alabiliyoruz. Kimi materyallere 3 kimilerine 4 katına varan artırım geldi” dedi.
“Mesela kullandığımız solüsyonu 200-250 TL’ye alıyorken şu an 800-850 TL’ye alıyoruz” diyen üretici, “Bizim ziyanımız çok büyük. Bir ayakkabıyı 70 TL’ye mal edip 100-120 TL’ye satıyorduk. Şu an 140 TL’ye mal edip 150 TL’ye satamıyoruz” diye konuştu.
İMALATÇI SAYISINDA YÜZDE 50 DÜŞÜŞ
Esnaf, CHP’li Bulut’un, “Sektörde iş yerini kapatan var mı?” sorusuna da şu karşılığı verdi.
“Bulunduğumuz bölgede 50 imalatçı varsa, şu an 25’e düştü. Yarı yarıya kapattılar. Mecbur kalıyorlar. Üretim yapamıyorlar. Şu an 1000 çift ayakkabı yapsa 140-150 bin TL yalnızca maliyeti var. Aslında esnafın dükkanı bomboş kimse yok.”
FİYATLAR DAHA DA ARTACAK
CHP’li Bulut, son olarak, ayakkabı üreticilerine deri satışı yapan esnafı dinledi. Esnaf, “Ekim ayıyla mukayese edersen yüzde 300 arttı. Nakliye, akaryakıt, hepsi arttı. Bu materyaller ayakkabıdan öbür çanta, cüzdan, kemer imalinde kullanılıyor. Buradaki artış az bile, daha da artacak” dedi.