Avrupa Birliği’nin (AB) geçen sene Avrupa Günü‘nde başlattığı “gelecek konferansı”nda bir yıl boyunca toplanan ve kurucu mutabakatların değişmesi üzere teklifleri içeren rapor, bugün AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Avrupa Parlamentosu (AP) Lideri Roberta Metsola ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron‘a sunulacak.
Kelam konusu konferans fikri, AB’nin gelecek vizyonunu kaybettiği tasasıyla yıllar evvel birçok Avrupalı siyasetçi tarafından gündeme getirilse de siyasi çekişmeler ve bürokratik maniler üzere kimi sebeplerle hayata geçirilememişti. Son olarak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da önerdiği konferansa kimin önderlik edeceği konusundaki tartışmaların aşılmasıyla, gayriresmi olarak Mart 2021’de başlayan konferansın resmi açılışı 9 Mayıs 2021’de, Avrupa Günü’nde yapıldı.
Bir yıldır AB Komitesi, AB Kurulu ve AP’nin liderlerinin ortak liderlik ettiği konferansta, AB ülkelerinde yaşayan vatandaşların “gelecekte nasıl bir Avrupa görmek istediklerini”
Vatandaşlar, bu gayeyle kurulan internet sitesinde iklim değişikliği ve etraf, sıhhat, iktisat, toplumsal adalet, işsizlik, dış siyaset, güvenlik, hukukun üstünlüğü, haklar ve pahalar, dijital dönüşüm, demokrasi, göç, eğitim, kültür, gençlik ve spor üzere birçok alanda görüşlerini, tekliflerini yahut tavsiyelerini sundu.
Strazburg’daki Avrupa Parlamentosu Genel Heyetinde vakit zaman AB yöneticilerinin de iştirakiyle düzenlenen oturumların sonuncusu 29-30 Nisan’da yapıldı ve tekliflerden 49’u üzerinde anlaşıldı. Bu teklifleri içeren final raporu bugün von der Leyen, Metsola ve Macron’a sunulacak. Akabinde üçlü, basın toplantısı düzenleyecek.
Raporda kurucu mutabakatların değişmesi, oy sisteminde oy birliği unsuru yerine “nitelikli çoğunluk” sistemine geçilmesi, Kurula savunma üzere alanlarda daha fazla yetki verilmesi, bütçe üzerinde son kelamın AP’ye bırakılması üzere teklifler yer alıyor.
İtalya Başbakanı Mario Draghi, geçen hafta AP’de yaptığı konuşmada, Ukrayna’daki savaşın AB’nin karşılaştığı ve iktisattan güvenliğe her alanı etkileyen en büyük krizlerden biri olduğunu vurgulayarak, AB kurumlarının bu üzere durumlarda hizmet vermek için yetersiz kaldığını söylemişti. Draghi, AB’nin tüm alanları kapsayan pragmatik bir federalizme gereksinimi olduğunu lisana getirerek “Bu, mutabakatların gözden geçirilmesine yol açacak bir sürecin başlamasını gerektiriyorsa, bunu kucaklamalıyız.” diye konuşmuştu.
Öte yandan Danimarka, Estonya, Finlandiya, Letonya, Litvanya, Slovenya, İsveç, Bulgaristan, Çekya ve Malta üzere bir küme AB ülkesinin, final raporunda yer alan teklifleri eleştiren ortak bir evraka imza atması bekleniyor.
Avrupa Muhafazakarlar ve Reformcular Kümesi, konferans iştirakçilerinin “Avrupa yanlısı” şahıslardan seçildiği ve “ortalama AB vatandaşının” görüşünü yansıtmadığı gerekçesiyle süreçten çekilmişti.
Bu ülkelerin, AB’nin kurumsal bir ıslahata acil muhtaçlık duymadığı gerekçesiyle bilhassa kurucu mutabakatların değişimine karşı çıktığı belirtiliyor.
Teknik olarak bağlayıcılığı bulunmayacak raporun Komite, Kurul ve AP tarafından değerlendirmeye alınması bekleniyor. Ortaya çıkan rastgele bir metin, 27 AB ülkesinin tümünün onayını gerektiriyor. Mevcut oy birliği unsuru, AB içerisinde ıslahat yapılmasını zora koşuyor. Bunun kıymetli bir örneği, 2005’te AB Anayasası kabulünün Fransa ve Hollanda’daki referandumlar sonucunda iki ülke tarafından veto edilmesi olmuştu.