Böbrekler, kan basıncını (tansiyon seviyesi) düzenlemekten ve metabolizmanın ürettiği fazla mineral tuzları ve atık eserleri ortadan kaldırarak kanı filtrelemekten sorumlu iki organdır. Böbreklerin hormonal bir fonksiyonu de vardır. Kemik iliği tarafından kırmızı kan hücrelerinin üretimini uyaran bir unsur olan eritropoietin salgılarlar.
Bedenin düzgün çalışması için gerekli hormonları salgılayan ve tıpkı vakitte kan basıncının korunmasına yardımcı olan adrenal bezlere çok yakındırlar. Yalnızca bir böbrek ve bir böbrek üstü bezi ile olağan yaşamak mümkündür, bu da kanser durumunda bir böbreğin alınmasına imkan tanır.
Böbrek kanseri, ekseriyetle yavaş büyüyen makus huylu tümörlerin gelişimi ile ortaya çıkar. Böbrek kanseri, tümör büyüdüğünde belirtilere neden olur ve bu da teşhisini epey geciktirir. Birçok durumda, bu kanserler diğer bir nedenle yapılan ultrason sırasında tesadüfen tespit edilir.
Böbrek kanserinde hastalığın gidişatı nispeten yüksek bir tedavi oranı ile epeyce düzgündür. Güzelleştikten sonra, tekrarlama ve yayılma riski olduğu için ömür uzunluğu tertipli tıbbi takip gerektirir.
Böbrek kanserinin tipleri
Böbrek kanseri hadiselerinin birçoklarında böbrek kanserleri böbrek dokusunun hücrelerinden kaynaklanır. Buna renal hücreli karsinom denir. Hadiselerin yüzde 85’inde bu kanser iki böbreğin yalnızca birinde gelişir.
Böbreklerde daha az sayıda bulunan hücrelerin kanserli hücrelere dönüşmesi nedeniyle diğer böbrek kanseri çeşitleri de ortaya çıkabilir. Nefroblastom, sarkom, primer renal lenfoma, onkositoma üzere kanser tipleri görülebilir. Bu ender formlar ekseriyetle her iki böbreği de tesirler, renal hücreli karsinomlardan daha yavaş gelişir ve özel tedaviler gerektirir.
Böbrek kanserinde risk faktörleri
Böbrek kanseri için üç ana risk faktörü vardır. Bunlar üç yıldan uzun müddettir diyaliz uygulanması, obezite ve sigara kullanımıdır. Ayrıyeten tedavi ile denetim edilmeyen hipertansiyon, asbeste yahut muhakkak kadmiyum yahut arsenik tuzlarına tekrar tekrar maruz kalma üzere çeşitli risk faktörleri de vardır.
Ek olarak, çeşitli az genetik hastalıklarla ilişkili ailesel (kalıtsal) böbrek kanseri formları vardır. Bunlardan en yaygın olanları Von Hippel-Lindau hastalığı ve tüberosklerozdur. Von Hippel-Lindau hastalığı, böbrek kanserlerinin yaklaşık yüzde 1 ila 2’sinin nedenidir. Bu genetik hastalığa insanların yaklaşık yarısı, ekseriyetle 30 yaşından evvel böbrek kanseri yaşar.
Böbrek kanseri önlemek için yapılması gereken çok özel şeyler yoktur. Sigara içilmemelidir. İstikrarlı bir diyet izlenmeli ve fazla kilolar verilmelidir. Alkollü içecek tüketimi mümkün olduğunca sonlandırılmalıdır, alkolün muteber bir dozu olmadığı unutulmamaldıır. Tertipli fizikî aktivite de çok kıymetlidir. Ayrıyeten tansiyon düzeylerinin izlenmesi ve hipertansiyon durumunda uygun tedavinin alınması böbrek kanserinin önlenmesine katkı sağlar.
Böbrek kanserinin 8 belirtisi
Böbrek kanseri, hastalık ilerleyene kadar genellikel fark edilmez. Fakat bedeninizde meydana gelen küçük değişikliklere dikkat ederek kanseri erken periyotta tespit edebilirsiniz.
İşte böbrek kanserinde dikkat edilmesi gereken 8 değerli belirti:
Karın, yan yahut alt sırtta şişkinlik
Böbrekler bedenin çok derinlerinde bulunduğundan, hastalar kanserin erken evrelerinde çok az belirti yaşarlar yahut hiç belirti yaşamazlar. Nadiren, bir hasta yan tarafında yahut alt sırtta bir tümör hissedebilir. Bu durumda tümör ileri bir basamakta olabilir.
İnce yanal ağrı
Hastalarda böbrek kanserinin belirtilerinden biri olan yan ağrı ortaya çıkabilir. Geçmeyen kalıcı yanal ağrı hekiminiz tarafından denetim edilmelidir.
İdrarda kan
Bu, böbrek kanserinin kesin belirtisi değildir lakin idrarda kan görmek telaş vericidir. İdrarınızdaki kan böbrek kanserinden kaynaklanıyorsa, kanser muhtemelen epey ilerlemiştir. Her durumda, hekiminiz tarafından muayene edilmelidir.
Yorgunluk ve kilo kaybı
Yorgunluk, iştahsızlık ve açıklanamayan kilo kaybı böbrek kanserinin ileri evrelerinde ortaya çıkan üç ek belirtidir. Lakin evvel kilo kaybını tetikleyebilecek ve gücünüz ve yorgunluğunuz üzerinde tesiri oalbilecek başka faktörleri göz önünde bulundurun .Stres bile buna neden olabilir. Bununla birlikte, yeterli bir uykuya karşın yorgunluk çekiyorsanız yahut sebepsizce kilo verdiyseniz kesinlikle bir uzmana danışmanız gerekir. Tip 2 diyabetiniz varsa böbreklerinizi bir öncelik haline getirmek değerlidir. Her vakit yorgun olmanızın öteki tıbbi nedenleri de vardır.
Yüksek tansiyon
Tansiyon düzeylerinizi çoklukla yeterliyse yahut en azından stabilse ve son vakitlerde ölçümlerde tansiyon seviyelerinizin tırmanmaya başladığını fark ederseniz bu, böbrek kanserinin bir işareti olabilir. Böbrekleriniz, renin ismi verilen bir hormonu hür bırakarak bedeninizin sıvı istikrarını ve kan basıncını yönetmeye yardımcı olur. Kanser bu sürece müdahale edebilir. Kan basıncınızdaki artışın nedenini belirlemeye yardımcı olabilecek öbür semptomlar hakkında kesinlikle hekiminizle konuşun.
Anemi
Yorgunluğunuzun nedeninin bir kısmı, düşük kırmızı kan hücresi sayınız olabilir. Böbrekler tarafından salınan bir diğer hormon olan eritropoietin, kemik iliğinin kırmızı kan hücreleri üretmesine yardımcı olur. Bedeninizin geri kalanına oksijen tedariki için kırmızı kan hücreleri gereklidir. Azaldıklarında, gücünüz de azalır.
Enfeksiyonlar olmadan yüksek ateş
Beden ısınızın yükselmesi, bağışıklık sisteminizin bir çeşit davetsiz konukla savaştığını gösterir. Bir virüs, bakteri yahut potansiyel olarak bir tümör olabilir. Gece terlemeleriniz varsa yahut sıcak hissediyorsanız, sıcaklığınızı izlemeye başlayın. Öksürme, hapşırma yahut kas ağrısı (soğuk algınlığı ve grip belirtileri) üzere diğer bir enfeksiyonun besbelli semptomlarının yokluğunda yüksek ateş hekiminize bildirilmesi gereken bir belirtidir.
Sağ testis etrafında şişmiş damarlar
Sorun her iki testiste de ortaya çıkabilse de, bir küme şişmiş damar çoğunlukla sağ testisi amaç alır ve bu büyük bir böbrek tümörünüz olduğunu gösterebilir. Derhal hekiminize danışmalısınız.
Böbreklere düzgün gelen 14 besin
Böbreklerin işleyişini kolaylaştırmak için sağlıklı beslenmek ve nizamlı olarak su içmek çok değerlidir. Uzmanlar, gün boyunca en az 2,5 litre svı alınmasını önermektedir. Spor yapıyorsanız yahut hava çok sıcaksa, ölçüsü biraz artırmak daha düzgündür.
Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (aspirin dahil) üzere ilaçları uzun mühlet almak böbrekler için toksik olabilir. Besin desteklerini (vitaminler, selenyum vb.) yüksek dozda almak da börekleri yıpratabilir.
Tütün ve alkol sıhhatiniz için tartışılmaz derecede berbattır ve bilhassa böbrekler için zararlıdırlar. Sigaralardan gelen zehirli hususlar böbreklerdebirikir. Varlıkları böbrek dokusuna ziyan verir ve işlev kaybına neden olur. Bu nedenle, böbrekleriniz sağlıksızsa, sigarayı ve alkolü bırakmanız gerekir.
Yemek hazırlarken de tedbirler alınmalıdır. Böbrekler çok kolesterole hassastırlar. Ayrıyeten uzun vadede onlara ziyan verebilecek tuz yahut protein oranı yüksek besinlerden da kaçınılması gerekir.
Öte yandan istikrarlı beslenmenin bir modülü olarak kimi besinler böbreklerin daha yeterli çalışmasına yardımcı olabilir. İşte böbrekler için en düzgün 14 besin:
Lahana
Lahana böbrekler için uygundur. Vitaminler ve mineraller açısından varlıklı olan lahanalar potasyum, fosfor ve sodyum bakımından düşüktür. Bu üç element büyük ölçülerde böbrekleri yorarlar.
Havuç
Su ve antioksidanlar açısından varlıklı olan havuç, böbrekelrde taş oluşumunu da mahzurlar.
Sarımsak
Böbrek meseleleri olan bireyler tuz alımını sınırlandırmalıdır. Sarımsak, tuz kullanmadan yemeğe lezzet verir. Tıpkı vakitte C vitamini ve B6 kaynağıdır ve kıymetli iltihap önleyici özelliklere sahiptir.
Elma
Elma, pektin ismi verilen kıymetli bir lif içeren sağlıklı bir meyvedir. Yüksek kan şekeri ve kolesterol üzere böbrek meseleleri için belli risk faktörlerini azaltmaya yardımcı olabilir.
Yaban mersini
Bu tatlı meyvelerin besin içeriği sodyum, fosfor ve potasyum açısından düşük olduğu için yaban mersini böbrek dostu bir diyete olağanüstü katkılar sağlar.
Yağlı balıklar
Çok fazla protein tüketmek böbrekler için tehlikelidir. Bu nedenle kırmız et azaltılmalı ve balıklar tercih edilmelidir. Levrek üzere yağlı balıklar, omega 3 açısından varlıklı, kaliteli protein tüketmenizi sağlar. Levrek ayrıyeten en az fosfor içeren balıklardan biri olma avantajına sahiptir.
Karpuz
Karpuzun yüzde 92’si sudur. Bu meyve bilhassa yaz aylarında, düzgün çalışmak için suya muhtaçlık duyan böbreklerin bir güzel bir yardımcısıdır.
Karnabahar
Karnabahar, beden ve sindirim için âlâ olan birçok lif ve iltihap önleyici bileşik içerir. Ayrıyeten potasyum açısından düşüktür.
Kırmızı biber
Sodyum ve potasyum üzere mineraller bakımından çok düşük olmasının yanı sıra kırmızı biberler hücreleri hasardan koruyabilen faydalı antioksidan bileşikler içerir.
Ananas
Portakal, muz ve kivi üzere birçok tropikal meyve potasyum bakımından çok yüksektir. Ananas bir istisnadır. Bu nedenle böbrek meseleleri olan şahıslar için yeterli bir alternatiftir. Bu meyve ayrıyeten lif, manganez, C vitamini ve iltihabı azaltmaya yardımcı olan bir enzim olan bromelain bakımından da yüksektir.
Kişniş
Kişniş tohumları böbreklerin işleyişini güzelleştirir. İdrar söktürücü vazifesi görür ve bedendeki toksinlerin atılmasına yardımcı olur.
Kızılcık
Şekersiz, flavonoid bakımından güçlü kızılcıklar antioksidan ve iltihap önleyici özelliklere sahiptir. İdrar yolu enfeksiyonlarına karşı harika bir besindir. İdrar yolu enfeksiyonları tekrarlayan ve kronik ise uzun vadede böbreklere ziyan verebilir.
Isırgan yaprağı
Isırgan yaprakları idrar söktürücüdürler. Isırgan yaprağı çayları böbrek sorunlarını, idrar yolu enfeksiyonlarını ve böbrek taşlarını tedavi etmenin doğal bir yoludur.
Kavun
Kavun bedendeki fazla suyun atılmasına yardımcı olur. Bu nedenle bilhassa böbrek sorunları olan bireyler için tavsiye edilir.