Beşerler üzere birçok millet de kendilerine hayvan benzetmesi yapılmasına reaksiyon gösterir. Halbuki iş Ruslara gelince durum biraz farklılık gösteriyor.
Ruslar kendilerine ‘Ayı’ benzetmesi yapılmasına reaksiyon göstermiyor hatta bundan hoşlanıyor. Pekala sık sık lisana getirilen ‘Rus Ayısı’ ne manaya geliyor? Rus Ayısı yakıştırmasının tarihi ve kullanım alanları neler?
DİPLOMATİK ARENADA KULLANILIYOR
Her ülkenin en seçkin beyinlerinin yönlendirildiği diplomasi alanında da bir argo mevcut. Bu argoda Ruslara yönelik yapılan ‘Ayı’ yakıştırması da değerli bir yer kaplıyor.
Pek çok Batılı diplomat ve gazeteci, Rusya ve Rusya başkanı Vladimir Putin saldırgan bir siyaset izlemeye başladığında “İşte Rus Ayısı’nın yeni hamlesi”, “Rus Ayısı’nın son kozu”, “Rus Ayısı’ndan yeni karar”, “Rus Ayısı yapacağını yaptı” şeklinde yakıştırmalar yapıyor.
Ruslardaki ayı kültü ise hayli eski bir tarihe dayanıyor.
COĞRAFYA TESİRİ
Dünyanın en geniş coğrafyasına sahip ülkesi olan Rusya’nın bilhassa Batı bölümlerinde çokça ormanlık alan bulunuyor. Bu alan bilhassa 16’ncı yüzyıldan bu yana değerli bir zenginleşmeye şahit oldu. Kelam konusu zenginleşme, kültürel zenginliği ve çeşitliliği de beraberinde getirdi.
Ormanlık alanda sık sık ayılarla karşılan Ruslar için bu hayvanla karşılaşmak olağanlaşmış, hayatın bir modülü haline gelmiştir.
Rus efsaneleri de bu hayvanın kültleşmesine imkan tanımıştır.
RUS MİTOLOJİSİNDE AYI
Kadim Rus mitolojisine nazaran Ruslar, birinci insan olan Adem ve Havva’nın ormana kendi başına yaşaması ve başının devasına bakması için bıraktıkları çocuklardır. Bu çocuklar kendi ortalarında çoğalmış ve gizemli bir halde ayıya dönüşmüştür.
Bu durum Rusların ayıyı sıradan bir hayvan olarak değil kendi öz kardeşleri üzere görmelerini sağlamıştır.
Bu birebir vakitte Rusların ayı sembolüyle bütünleşmelerine de imkan tanımıştır.
Çoğunluğunun ormanlık toprakta yaşadığını belirttiğimiz Rusya halkları, ayılar üzere ormanın sıkıntı şartları altında uğraş etmeye ve ayakta kalmaya alışmışlardır.
FECÎ İVAN TESİRİ
Acımasızlığıyla tarihe geçen bir Rus hükümdarı, ayı sembolünün milletle bütünleşmesinde değerli bir rol oynadı. Kendi halkına her türlü zulmü yapan lakin tahtı bırakmasına karşın halkın kendisinden vazgeçemediği birinci ‘Rus Ayısı’ Vahim İvan, 1533-1584 devrinde Rusya İmparatorluğu’nun tahtında bulunuyordu.
Vahim İvan olarak isimlendirilen Çar 4. İvan, 3 yaşında tahta oturmuş, daha sonra annesini ve saray görevlilerini misyonlarından uzaklaştırarak tarih sahnesine çıkmıştı.
Bir ayı üzere süratle büyüyen ve güçlenen imaj çizen İvan, ayayı çarlık amblemine ekledi. Tahtının ayılar tarafından korunduğu bir amblem çizdiren İvan böylelikle dosta ve düşmana ne kadar güçlü olduğunu göstermek istedi.
RUSLAR MUHTEŞEM GÜÇ OLUNCA…
18. yüzyılın sonlarında çağdaşlaşmaya başlayan Rusya, süratle yükselerek dünya sahnesine çıktı ve dünyanın en büyük güçlerinden birisi oldu. İngiltere ve Fransa’nın arsdından dünyanın en büyük gücü olarak sayılan Rus Çarlığı, diplomasi alanında da her vakit kendi sonlarının dışına çıkmaya istekli bir tavır sergiledi.
Rusya’nın bu yıllarda artan gücü de diplomasi alanında elinin güçlenmesine imkan tanıdı.
Güçlü bir halk edebiyatına sahip olan Ruslar, ayı sembolünü kendi tarihlerine kazımayı başardılar.
Diplomasi arenasının argo jargonunda Rusların saldırgan atakları, ‘Rus Ayısı’nın atılımı olarak görülmeye başlandı.
Sovyetler Birliği periyodunda de iki kutuplu dünyanın Doğu tarafının başını çeken Rusya, bu sembolün güçlenmesini sağladı.
AYIYA BİNEN PUTİN
Putin aslında hiçbir vakit ayıya binmedi lakin cet bindiği manzara toplumsal medya kullanıcıları tarafından montajlanarak bir ayıya binmiş imgesi verilmesine neden oldu.
Fakat KGB casusu Putin, cetlerinin ortaya koyduğu ‘Rus Ayısı’ atağının dünya üzerinde pekiştirilmesine imkan tanıdı.
Daha evvel Gürcistan’a ve Kırım’a saldıran Putin, son olarak ülkeyi ‘Neo-Nazilerden ve askerden arındırmak’ mazeretiyle Ukrayna’ya saldırdı.
Bu durum ise ‘Rus Ayısı tekrar dünya sahnesinde’ yorumlarının yapılmasına neden oldu.